ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ Ο ΣΑΛΒΙΝΙ ΝΑ ΑΝΑΤΙΝΑΞΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ;
Γράφει ο Άρης Οικονόμου
.
Το ιταλικό κοινοβούλιο ψήφισε την περασμένη εβδομάδα ομόφωνα την πρόταση υπέρ της έκδοσης των «mini BoTs» – μία δεσμευτική κίνηση, η οποία εξουσιοδοτεί την κυβέρνηση συνασπισμού να εξετάσει τη δημιουργία «κρατικών ομολόγων σε μικρές ονομαστικές αξίες», κατά τη χρησιμοποιούμενη ορολογία.
Το γεγονός αυτό παρά τις αντιρρήσεις του επικεφαλής της ΕΚΤ, σύμφωνα με τον οποίο τα «mini BoTs» είναι είτε χρήματα, οπότε παράνομα, είτε χρέος, οπότε δεν τηρούνται οι κανόνες της Ευρώπης – ενώ οι Ιταλοί ισχυρίζονται πως δεν είναι ούτε χρήματα, ούτε χρέος, αν και κατά πολλούς θα μπορούσαν να είναι και τα δύο μαζί: χρήματα και χρέος.
Επικαιρότητα
Σε γενικές γραμμές μετά την κρίση του 2008 το δημόσιο χρέος της Ιταλίας αυξήθηκε κατά 560 δις $ στα 2,36 τρις $ (είναι δηλαδή σχεδόν επτά φορές μεγαλύτερο από το ελληνικό), οι φόροι έχουν εκτοξευθεί στο 43% του ΑΕΠ, η βιομηχανία της έχει καταρρεύσει, η κατανάλωση και οι επενδύσεις μειώνονται συνεχώς, η παραγωγικότητα των εργαζομένων της έχει πάψει να αυξάνεται, αδυνατεί να ανταγωνιστεί τη Γερμανία, οφείλει επί πλέον πάνω από 450 δις € στη Γερμανία ουσιαστικά μέσω του Target 2 και το τραπεζικό της σύστημα είναι υπερχρεωμένο – οπότε εύλογα αναζητεί απεγνωσμένα τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων της προτού χρεοκοπήσει ή εκβιαστεί σε ένα PSI.
Η κυβέρνηση της τώρα, στην οποία κυριαρχεί πλέον ο κ. Salvini, ειδικά μετά την επιτυχία του στις Ευρωεκλογές, προσπαθεί να ξεφύγει από την παγίδα με τη βοήθεια της υιοθέτησης ενός φορολογικού νομίσματος – ενώ υπενθυμίζουμε πως στο παρελθόν έχει διαρρεύσει πως κατέθεσε αίτημα εύρεσης μίας διαδικασίας εξόδου από την Ευρωζώνη ενός κράτους μέλους της, γνωρίζοντας πως δεν υπάρχει τρόπος να δρομολογηθεί.
Ειδικά όσον αφορά το φορολογικό νόμισμα, ο στόχος της κυβέρνησης είναι η έκδοση των «mini BoTs» – τα οποία θα είναι ονομαστικά αξιόγραφα μικρών ποσών σε ευρώ, μη τοκοφόροι δηλαδή λογαριασμοί του Δημοσίου υπό τη μορφή τίτλων στον κομιστή, οι οποίοι θα εξασφαλίζονται (=θα έχουν ως αντίκρισμα) με φορολογικά έσοδα.
Αν και τα συμβατικά BoTs όμως είναι «ηλεκτρονικά χρεόγραφα» (electronic book-entry securities), τα «mini BoTs» λέγεται πως θα τυπωθούν με τη χρήση των πιεστηρίων εισιτηρίων της κρατικής λαχειοφόρου αγοράς, αποτελώντας έμμεσα χαρτονομίσματα – με τα οποία το κράτος θα πληρώνει τις υποχρεώσεις του, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένοι οι ιδιώτες να τα αποδεχθούν.
Συνεχίζοντας, παρά το ότι «mini BoTs» πιθανότατα θα διαπραγματεύονται με χαμηλότερη τιμή, οι αποδέκτες τους θα είναι σε θέση να εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους στο κράτος ή σε δημόσιους οργανισμούς, χωρίς να υποτιμούνται – οπότε πρόκειται ασφαλώς για ένα παράλληλο νόμισμα που θα τυπώνεται από το κράτος, αυξάνοντας τα χρέη του έμμεσα.
Τα δύο κυβερνητικά κόμματα δηλώνουν βέβαια πως δεσμεύονται να τηρήσουν τη συμφωνία της Λισαβόνας, σύμφωνα με το άρθρο 106 της οποίας μόνο η ΕΚΤ μπορεί να εκδώσει το νόμισμα του ευρώ – ισχυριζόμενα πως τα «mini BoTs» δεν θα αυξήσουν το δημόσιο χρέος, όπως απαιτεί το σύμφωνο σταθερότητας της Ευρωζώνης. Εν προκειμένω η Ευρώπη δεν μπορεί να τα απαγορεύσει – αφού τυπικά πρόκειται για ένα δημοσιονομικό και όχι νομισματικό μέτρο
Από την άλλη πλευρά, επειδή τα «mini BoTs» δεν θα χαρακτηρίζονται ως νόμισμα, δεν θα υπόκεινται στο νόμιμο όριο για πληρωμές σε μετρητά ύψους 3.000 € στην Ιταλία – οπότε θεωρείται πως θα διευκόλυναν τις παράνομες συναλλαγές ή την αποφυγή φόρων και άρα την παραοικονομία.
Παρομοιάζονται δε με τα ομόλογα Patacon που εξέδωσε η Αργεντινή το 2001-02 για να πληρώσει το κράτος τις υποχρεώσεις του, μετά τη χρεοκοπία της – τα οποία εξοφλήθηκαν τελικά με φορολογικά έσοδα.
Το σημαντικότερο όμως όλων είναι το ότι, θα διευκόλυναν την τυχόν μελλοντική έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωζώνη – έχοντας την άποψη πως οι Ιταλοί δεν θα δεχόντουσαν ποτέ τόσο παθητικά και ανόητα ένα PSI, όπως εμείς οι Έλληνες.
Περαιτέρω, το ιταλικό κοινοβούλιο ψήφισε την περασμένη εβδομάδα ομόφωνα την πρόταση υπέρ της έκδοσης των «mini BoTs» – μία απόλυτα δεσμευτική κίνηση, η οποία εξουσιοδοτεί την κυβέρνηση συνασπισμού να εξετάσει τη δημιουργία «κρατικών ομολόγων σε μικρές ονομαστικές αξίες», κατά τη χρησιμοποιούμενη ορολογία.
Το γεγονός αυτό παρά τις αντιρρήσεις του επικεφαλής της ΕΚΤ, σύμφωνα με τον οποίο τα «mini BoTs» είναι είτε χρήματα, οπότε παράνομα, είτε χρέος, οπότε δεν τηρούνται οι κανόνες της Ευρώπης – ενώ οι Ιταλοί ισχυρίζονται πως δεν είναι ούτε χρήματα, ούτε χρέος, αν και κατά πολλούς θα μπορούσαν να είναι και τα δύο μαζί: χρήματα και χρέος.
Την ίδια στιγμή η Κομισιόν απειλεί την Ιταλία με τη λεγόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος εναντίον της, λόγω της ανόδου του δημοσίου χρέους της το 2018 – ένα από τα πολλά βήματα που θα μπορούσαν να καταλήξουν σε κυρώσεις άνω των 3 δις €, πόσο μάλλον όταν ο κ. Salvini επιμένει σε μεγάλες μειώσεις φόρων εισοδήματος που θα μπορούσαν να αυξήσουν το έλλειμμα κατά 1-2%.
Πιθανολογείται λοιπόν η σύγκρουση της Ιταλίας με την Κομισιόν, όπου ο κ. Salvini έχει μεν ισχυρά διαπραγματευτικά χαρτιά στη διάθεση του, όπως τα χρέη της χώρας απέναντι στη Γαλλία ή τον κίνδυνο διάλυσης της Ευρωζώνης εάν η Ιταλία την εγκαταλείψει, αλλά είναι αντιμέτωπος με μία εσωτερική Τρόικα στην κυβέρνηση του – η οποία είναι υποχείριο της καγκελαρίου και τον εκβιάζει με παραίτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου