ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΑΘΡΟ ΤΟΥ ΚΥΑΝΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ

ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ

Γράφει ο Νικήτας Αποστόλου

Χθες 26 Αυγούστου διάβασα το κείμενο με τον τίτλο “ΥΠΟΘΕΤΙΚΑ ΠΡΕΠΕΙ (ΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΥ ΜΑΣ… ΑΡΜΟΖΕΙ)”, που έγραψε ο “Κυανός Ουρανός” τον οποίο εκτιμώ με βάση τα γραφόμενά του.

Η “ιστοριούλα” που αρχικά παραθέτει είναι και χαριτωμένη και μας θυμίζει τα λόγια των Πατέρων της Εκκλησίας ότι “Ο Θεός έγινε άνθρωπος για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει θεός”.

Περαιτέρω συμφωνώ απόλυτα με το αξίωμα “Αν είσαι Ορθόδοξος όμως θα πρέπει να δράσεις με τις προδιαγραφές της Ορθοδοξίας” αλλά θα προσθέσω ότι δεν θα πρέπει να παραβλέψεις και με την ιστορική εμπειρία της μέχρι σήμερα πορείας μας.

Ως ορθόδοξοι αποδεχόμαστε ότι η Εκκλησία (το σύνολο των πιστών), η ομολογούμενη στο σύμβολο της πίστεως, είναι “σώμα Χριστού” (Α΄Κορινθ. Κεφ. ΙΒ 27). Συγκροτήθηκε την Πεντηκοστή και υπάρχει ως θριαμβεύουσα “στους ουρανούς” και ως η στρατευομένη στη γη.

Όταν λέμε στρατευομένη Εκκλησία βέβαια εννοούμε όλο το σύνολο των πιστών μελών της ( λαϊκούς και κληρικούς), που είναι βαπτισμένα και ζουν συνειδητά και ελεύθερα μέσα σ’ αυτήν, καθώς επίσης και τις συλλογικές οντότητές της, όπως είναι, οι Ενορίες, οι Μονές κ.λ.π..

Στην ενορία, ο Χριστιανός βιώνει, ως μέλος ευρύτερης πνευματικής οικογένειας της Εκκλησίας τους άλλους Χριστιανούς, ως πνευματικούς του αδελφούς.

H Εκκλησία συνιστά στα μέλη της, συγκεκριμένο τρόπο ζωής, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, που αναφέρεται στις σχέσεις με τον Θεό, τον «πλησίον», και τον εαυτό τους. Ο συγκεκριμένος αυτός τρόπος ζωής, είναι ουσιώδης και καθοριστικής σημασίας, γιατί, εάν μερικώς παραμεληθεί, έχει ως συνέπεια να καταργείται η ιδιότητα του «ζωντανού» μέλους της Εκκλησίας.

Για την έννοια του Κράτους των κρατικών εξουσιών η επιστήμη της Πολιτειολογίας έχει πολλούς ορισμούς. Πιστεύω ότι ορθότερα είναι να αρκεσθούμε στον ποιο απλό γιατί καλύπτει καλύτερα διαχρονικά αυτήν την έννοια.

Κράτος είναι πρωτογενής κυρίαρχος εξουσία, η οποία ασκείται από πρόσωπα, ατομικά ή συλλογικά, σε λαό εγκατεστημένο μονίμως σε ορισμένον εδαφικό χώρο (την επικράτεια του Κράτους).

Τι μας αποκαλύπτει η Αγία Γραφή σχετικά με τις κοσμικές (κρατικές) εξουσίες στις οποίες περιλαμβάνεται κυρίως το Κράτος;

Πρέπει πρωταρχικά να σημειώσουμε τον τελικό επίγειο στόχο της Θείας Πρόνοιας δοσμένο από το ίδιο το στόμα του Κυρίου μας στην επί του Όρους ομιλία Του. Αυτός είναι το “ελθέτω η Βασιλεία Σου γεννηθήτω το θέλημα Σου ως εν Ουρανώ και επί της Γης”(Ματθ. Κεφ. 6 9-10). Στόχος, που θα υλοποιηθεί όταν “έλθει το πληρωμα του χρόνου” . 

Και ο στόχος αυτός αναφέρεται και στις κοσμικές εξουσίες όπως επιβεβαιώνεται στην προφητεία (Μιχ. Δ. 1-8), όπου δίδεται η προφητεία ότι οι λαοί και τα έθνη “θα κατακόψωσι τας ρομψαίας αυτών εις άροτρα και τα δόρατα αυτών εις δρέπανα και ουκέτι μη αντάρει έθνος επί έθνος ρομφαίαν και ουκέτι μάθωσι πολεμείν …..και βασιλεύσει Κύριος”. Ο αυτός στόχος αναφέρεται και σε άλλες προφητείες (Δαν. Β 1-46, Ψαλμ. Νστ΄1-10, Ησαϊας Β 2-4 κ.α.)

Στα Ευαγγέλια (Ματθ. Κεφ. Δ 8-11), (Λουκάς Κεφ. Δ 5-8& ΚΒ 25-27) & (Μαρκ. Ι 42-45) έχουμε τη διαπίστωση ότι τα Κράτη όπως διαχρονικά δομήθηκαν έχουν, ως αυτοσκοπό και ως θεσμική διάρθρωση και ως νοοτροπία εξουσίας, αντίθετη στόχευση προς την στόχευση της Εκκλησίας. 

Στα ανωτέρω χωρία διαβάζουμε ότι μετά την βάπτισή Του στον Ιορδάνη, ο Κύριός μας πήγε στη έρημο, όπου νήστεψε 40 ημέρες. Εκεί υπέστη τους πειρασμούς του διαβόλου στους οποίους ο διάβολος περιέλαβε και τον εξής πειρασμό: 

Του έδειξε όλα τα βασίλεια του κόσμου και τα μεγαλεία τους και του είπε. “Όλα αυτά θα σου τα δώσω αν πέσεις και με προσκυνήσεις” “γιατί σε μένα (η εξουσία τους) έχει παραδοθεί και σε όποιον θέλω τη δίδω”.

Επίσης, όταν ανέβαιναν για τα Ιεροσόλυμα ο Χριστός με τους μαθητές του τους είπε τα εξής. “Ξέρετε πως αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους ηγέτες των λαών τους καταπιέζουν και οι μεγάλοι από αυτούς τους υποδουλώνουν.

 Αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει σε εσάς. Όποιος από εσάς θέλει να αναδειχθεί και να αναλάβει ηγετική θέση ανάμεσά σας να είναι υπηρέτης σας και όποιος θέλει να είναι ανάμεσά σας πρώτος να είναι υπηρέτης όλων. Γιατί και “ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε να υπηρετηθεί αλλά να υπηρετήσει και να δώσει την ζωή του λύτρα για πολλούς”.

Όταν ερωτήθηκε από τον Πιλάτο ο Κύριος εάν θεωρεί τον εαυτό του Βασιλέα ο Χριστός απάντησε ότι “ Η βασιλεία η δική μου δεν προέρχεται από τον κόσμο αυτόν” (Ιωαν. ΙΗ 36) και όταν οι Φαρισαίοι επεδίωξαν να τον παγιδεύσουν και τον ρώτησαν για το εάν έπρεπε να καταβάλουν τους κρατικούς φόρους τότε τους απάντησε “Δώστε λοιπόν στον Καισαρα όσα είναι του Καίσαρα και στον Θεό όσα είναι του Θεού” (Ματθ. Κεφ. ΚΒ 15-22) .

Εδώ αποσαφηνίζεται η διαστολή της “Βασιλείας του Θεού” από τις τότε υφιστάμενες κοσμικές εξουσίες.

Τα ανωτέρω πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας, για να αντιληφθούμε ορθά όσα ο Απόστολος Παύλος στο κεφ. ΙΓ 1-7 της προς Ρωμαίους Επιστολής του, στο Κεφ. Β 1&2 της Α΄προς Τιμόθεον Επιστολής του και στο Κεφ. 3 1&2 της προς Τίτον επιστολής του αναφέρει για τις σχέσεις που πρέπει να έχει ο Χριστιανός με τις κρατικές εξουσίες ως μέλος της κοινωνίας. 

Στα χωρία αυτά ο Απόστολος μας τονίζει κατ΄αρχήν ότι “...Οι υπάρχουσες εξουσίες από τον Θεό έχουν ταχθεί”. Οι εξουσίες απόσωπα ως αντικειμενική πραγματικότητα ,που σημαίνει ότι η ορθή ερμηνεία των λόγων αυτών είναι πως αναρχική κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει. .

Περαιτέρω ο Απόστολος Παύλος προσδιορίζει την αποστολή των εξουσιών ως εξής. “Θεού γαρ διάκονος εστί σοι εις το αγαθόν” και επομένως ο Χριστιανός εάν πράττει έργα “αγαθά” δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από τους φορείς της εξουσίας. 

Ζητά από τους πιστούς να προσεύχονται για τους ανθρώπους που ασκούν την εξουσία ο Θεός να τους φωτίσει ώστε η πολιτική των να έχει ως αποτέλεσμα την ειρήνη και αξιοπρέπεια των διοικουμένων. 

Τέλος ζητά από τους πιστούς να είναι νομιμόφρονες απέναντι σε κάθε πράξη της εξουσίας που συνιστά καλό έργο.

Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε όμως ότι διάκονοι του Θεού εν προκειμένω δεν μπορεί να είναι φορείς εξουσιών που είναι τυραννικές και δεν σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία . “...Ἐὰν οὖν ὁ Υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθαι” (Ἰωαν. Η 36). 

Αυτά μας τα βεβαιώνει με επιχειρήματα και ο Ιερός Ιωάννης Xρυσόστομος , ότι το άρχειν και το άρχεσθαι αποτελεί θεία τάξη. Ρεαλιστικά διαπιστώνει όμως ότι πολλοί άρχοντες είναι ανάξιοι και μάλιστα τύραννοι. 

Kανένας εκκλησιαστικός συγγραφέας δεν μαστίγωσε τόσο πολύ τους παντός είδους ελλειμματικούς και τυραννικούς άρχοντες όσο ο Χρυσόστομος. Γι' αυτό το λόγο ξεκαθαρίζει άμεσα ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του άρχειν, που είναι θέλημα Θεού, και της εκλογής των αρχόντων, που ανήκει στην ευθύνη των ανθρώπων. 

Αρνείται ότι ο κάθε άρχοντας έχει «ελέω Θεού» την εξουσία. Επομένως ο συνειδητός Χριστιανός γνωρίζει ότι οι Λαοί που δεν κυβερνιόνται σύμφωνα με το Ευαγγέλιο κυβερνιόνται από τυράννους.

 Περαιτέρω πρέπει να σημειωθεί ότι ο Απόστολος Πέτρος στην Α΄Επιστολή του στο Κεφ. 2 12 -17 γράφει ότι οφείλουν οι Χριστιανοί να έχουν ορθοπραξία, σ΄αυτήν περιλαμβάνεται και η τιμή προς τους φορείς της εξουσίας. 

Οι φορείς των εξουσιών όμως γράφει έχουν ως αποστολή από τον Θεό να τιμωρούν τους κακούς και να επαινούν αυτούς που πράττουν καλά έργα. Υπ΄ αυτήν την έννοια η νομιμοφροσύνη του Χριστιανού προς τους φορείς των εξουσιών υπόκειται σε αυτές τις προϋποθέσεις. 

Άλλως ισχύει η διακήρυξη του ιδίου Αποστόλου Πέτρου προς τον αρχιερέα στο “συνέδριο”-δικαστήριο “πειθαρχείν δει Θεω μάλλον ή ανθρώποις” (Πράξεις Αποστόλων Κεφ. Ε 29). 

Να σημειώσουμε εδώ ότι η κατηγορία εναντίον των Αποστόλων συνίστατο στο ότι άσκούσαν την “διακονία του λόγου” στη πρώτη Χριστιανική Εκκλησία.

Πρέπει στο σημείο αυτό να συνεκτιμήσουμε και το ιστορικό γίγνεσθε του χρόνου στον οποίο οι ανωτέρω επιστολές των Αποστόλων εγράφησαν. Είναι γύρω στο 55 μ.Χ., όταν οι Εβαίοι είχαν εξεγερθεί κατά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με κίνητρα εθνικιστικά. Τότε οι Χριστιανοί είχαν διαχωρίσει την θέση τους, δεν τους ακολούθησαν στην βίαιη εξέγερση.

Έχοντας ορθοπραξία οι χριστιανοί των πρώτων Εκκλησιών αποδέχονταν τους κρατικούς θεσμούς, ήταν νομιμόφρονες μόνο εάν οι νόμοι και οι διαταγές των ασκούντων την εξουσία Αυτοκρατόρων δεν έρχονταν σε αντίθεση με τις εντολές του Ευαγγελίου, όπως μας βεβαιώνει ο φιλόσοφος και μάρτυς Ιουστίνος . “…..πείθονται τοις κειμένοις νόμοις και τοις ιδίοις βίοις νικώσι τους νόμους ” (Προς Διόγνητον 5, 10).

Επομένως ο Χριστιανός με μέσα τον λόγο, την παρρησία και την αγάπη: Αντιμάχεται την αδικία και την ανισότητα και είναι νομιμόφρων με την ισότητα και την δικαιοσύνη και τις άλλες εντολές του Ευαγγελίου.

 Αντιμάχεται την καταπίεση και την αυθαιρεσία και αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αντιμάχεται θεσμούς που κοινωνικοποιούν τις ζημίες ΄και ιδιωτικοποιούν τα κέρδη στη λειτουργία των οικονομικών σχέσεων των ανθρώπων.

 Αντιμάχεται θεσμούς νοοτροπίες και πρακτικές πάσης φύσεως αρχόντων που εμποδίζουν να υλοποιείται σύμφωνα με την παράδοσή μας η Θεία Λειτουργία, όπου έχουμε μια κατακόρυφη κοινωνία του κάθε πιστού με τον Χριστό και ταυτόχρονα μια οριζόντια ένωση όλων των μελών του σώματος της Εκκλησίας και περαιτέρω αγωνίζεται ώστε να συμβάλλει στην υλοποίηση “όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου” να υλοποιηθεί η επαγγελία του Κυρίου μας για όλη η ανθρωπότητα το “και γενήσεται μια ποίμνη εις ποιμήν” (Ιωαν. Ι΄ 16).

Αυτά ως προς την νομιμοφροσύνη του κάθε πιστού χριστιανού.

Τώρα σχετικά με τα όσα εκτίθενται στο κείμενο περαιτέρω ότι “Όλες οι επίγειες εξουσίες επιτρέπονται από τον Θεόν. Εις την όρασιν των άθλιων εξουσιών, οφείλουμε να αναγνωρίζουμε τα προσωπικά μας χάλια και να τις αντιμετωπίζουμε σαν την παιδευτικήν δοκιμασίαν, την οποία προσφέρει ο Κύριος προς διόρθωσιν των παθών μας…

Αν βελτιώσουμε την προς τον Χριστόν εικόνα μας, Εκείνος αυτόματα θα βρει τρόπον όπως προσαρμόσει της εξουσίες στην βελτιωμένην εικόνα μας κι όποιος δεν το πιστεύει απλά πιστεύει έναν άλλον θεόν. …

Αν πρόσκαιρα βελτιωθεί η πίεσις από την κοσμική εξουσία, να είστε σίγουροι ότι αύριο θα προκύψει νέα εξουσία, η οποία μπορεί να είναι χειρότερη της σημερινής, δεδομένου ότι «θὰ σᾶς δώσω ἄρχοντας συμφώνως πρὸς τὰς καρδίας σας». Αν δεν βελτιώσαμε την καρδίαν μας, πως περιμένουμε καλύτερους άρχοντες;…

Ας δούμε και ιστορικά το θέμα : Πολλοί στην παρέναισιν ξεσηκωμού λένε : αν είμαστε ενωμένοι είμαστε ανίκητοι! Συμφωνώ, αλλά ενωμένοι σε τι; σε ποιά ιδεολογία;”

Ο Κύριος μας έδωσε το Ευαγγέλιο Του, αφού νίκησε τον θάνατο με την Ανάστασή Του, μας δημιούργησε την Εκκλησία Του και μας κάλεσε όλους τους πιστούς “Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη βαπτίζοντες….τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην ημίν”

(Ματθ. Κεφ. 28, 19-20).

Επειδή ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ελεύθερο και αυτεξούσιο, οι θεσμοί (πολιτικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί) είναι επιλογές των ανθρώπων. Τα αποτελέσματα των επιλογών μας σε θεσμούς και πρόσωπα υφιστάμεθα οι άνθρωποι ως κοινωνικά όντα στην ιστορική διαδρομή μας.

Βλέπουμε ότι η πρώτη Εκκλησία των Ιεροσολύμων υπό την διακονία της αυθεντίας των Αποστόλων δημιούργησε δικούς της θεσμούς και αυτόνομα εξέλεξε τους επτά διακόνους. Οι πρώτοι Χριστιανοί αγνοούσαν τους νόμους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που ήταν αντίθετοι με την χριστιανική πίστη.

Στην ιστορική μας διαδρομή έχουμε οι Ορθόδοξοι χριστιανοί και ατομικά και συλλογικά δεν τηρήσαμε τις εντολές του Κυρίου, που με το Ευαγγέλιό Του μας έδωσε, όπως συνοπτικά αναφέρει το ανωτέρω χωρίο. Και με πράξεις και με παραλήψεις. Ιδίως με ένοχες σιωπές έναντι αντιχριστιανικών διακηρύξεων, δράσεων, πράξεων και θεσμοθέτησης θεσμών από τους ασκούντες την κρατικήν εξουσία.

Μήπως όταν λέμε ότι τέτοιοι άρχοντες μας αξίζουν αφού τέτοιοι είμαστε ως λαός αδικούμε αν όχι το σύνολο το 90% τουλάχιστον αυτού του λαού;

Ας μιλήσουμε συγκεκριμένα με βάση την πρόσφατη ιστορία μας.

Το Σύνταγμα του 1975, είχε ψηφισθεί μόνο από την συγκυριακή πλειοψηφία των βουλευτών της Ν.Δ. και από την σκοπιά της λαϊκής κυριαρχίας, είχε εξαρχής ουσιαστικό πρόβλημα νομιμοποίησης, λόγω του γεγονότος ότι το εκλογικό σώμα των Ελλήνων πολιτών ποτέ δεν κλήθηκε να ψηφίσει για την κύρωσή του.

Ο τρόπος, που φαίνεται να αντιλαμβανόταν η αναθεωρητική βουλή του 1975 το δημοκρατικό πολίτευμα, είναι η ταύτιση της δημοκρατίας με τον κοινοβουλευτισμό.

Οι συνέπειες αυτής της θέσης, ήταν οι εξής δύο.

Η θεσμοθέτηση του δόγματος ότι οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το έθνος και νομοθετούν στο όνομα του και να έχουν απεριόριστη την αρμοδιότητα μόνο εκείνοι να εκφράζουν τη θέληση και το συμφέρον του έθνους.(άρθρα 51 και 60 του Συντάγματος) Και

Η θεσμοθέτηση της διαδικασίας του θεσμού του δημοψηφίσματος με τέτοια ρύθμιση , ώστε, ο λαός (το εκλογικό σώμα), ως άμεσο όργανο της πολιτείας, να περιορίζεται να εκφράζει την θέλησή του, στην άσκηση της εξουσίας, είτε μια φορά κάθε 4 χρόνια στις εκλογές βουλευτών και τοπικών αρχόντων, είτε μόνο όταν του το επιτρέπει η Κυβέρνηση (άρθρο 44 παράγραφος 2 του Συντάγματος).

Με την θεσμοθέτηση αυτή και άλλες , επινοήθηκε μια διαστροφή της δημοκρατίας, όπου η κυριαρχία αποσπάστηκε από τον λαό και μεταφέρθηκε στους βουλευτές στο κοινοβούλιο και την Κυβέρνηση.

Έμπρακτη απόδειξη του γεγονότος αυτού είναι ότι ποτέ ο Ελληνικός Λαός δεν αποφάνθηκε για κορυφαίες πολιτικές επιλογές, όπως ήταν η εισαγωγή μας στην ΕΟΚ, στην Ευρωζώνη , στο Ευρώ στα μνημόνια και στο PSI.

Η γνώμη του λαού για τις ταυτότητες πετάχθηκε στον κάλαθο των αχρήστων.

Η πληροφόρηση του λαού μας και επομένως και η κρίση του για το γίγνεσθαι παγκοσμίως προκαθορίζεται από μια μειοψηφία ελάχιστων ανθρώπων που έχουν στην κατοχή τους το σύνολο των ΜΜΕ.

Από το 1975 μέχρι σήμερα, μόνο μία φορά, τον περασμένο Ιούλιο ρωτήθηκε ο λαός με δημοψήφισμα να αποφανθεί σε κορυφαίο ζήτημα, που ήταν το εάν εγκρίνει την θέσπιση τρίτου μνημονίου και τότε, την απόφασή του, το πολιτικό σύστημα την έγραψε, τυπικά και “νόμιμα”,στα παλιά του τα παπούτσια.

Συνεπώς το Σύνταγμα του 1975, δεν δημιουργεί νομική υποχρέωση για τους βουλευτές , να είναι συνεπείς στην τήρηση των προεκλογικών διακηρύξεών των, με βάση τις οποίες εκλέχθηκαν από τους εκλογείς πολίτες.

Βέβαια ο αγώνας του κάθ ενός μας ενάντια σε ότι κακό φωλιάζει μέσα μας, ο αγώνας για να γεμίσουμε τις καρδιές μας με αγάπη για κάθε πλάσμα της δημιουργίας του Θεού είναι βασικός όμως και τούτο ποιήσαι κακείνο μη αφιέναι.

Νικήτας Αποστόλου