ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΣΟΛΖΕΝΙΤΣΙΝ: «Η ΑΘΕΪΑ, ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑΣ ΣΕ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΥΣΗ»
ΜEΡΟΣ Α΄
Πριν 57 χρόνια, στις 17 Νοεμβρίου 1962, το σοβιετικό περιοδικό αντιφρονουντων “Νόβυ Μιρ” (Νέοι Καιροί”) δημοσίευε το “Μία ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς”, το πρώτο βιβλίο του Ορθόδοξου και Νομπελίστα συγγραφέα Αλεξάντρ Σολζενίτσυν.
Κυκλοφορούσε σε μια εποχή “λιωσίματος των πάγων” επί Χρουτσώφ και θα γινόταν η πρώτη αποκάλυψη της φρίκης των σταλινικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, κάνοντας διάσημο τον συγγραφέα.
Με αφορμή αυτήν την επέτειο δημοσιεύουμε τον διάσημο λόγο του μεγάλου αντιφρονούντα του κομμουνισμού στο Πανεπιστήμιο Τέμπλετον του Λονδίνου τον Μάιο του 1983. Αφορμή υπήρξε ,η βράβευση του με το Βραβείο Προόδου στην Θρησκεία “ως πρωτοπόρος της αναγέννησης της θρησκείας κάτω από άθεα καθεστώτα”.
Σε αυτόν εξηγούσε πως η Ρώσσικη Επανάσταση και η κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές διευκολύνθηκε από μιά άθεη νοοτροπία και μια μεγάλη διαδικασία σεκιουλαρισμού, η οποία ήδη είχε αποξενώσει τους ανθρώπους από τον Θεό και τις παραδοσιακές Χριστιανικές αξίες και ηθική.
Όμως παράλληλα δεν χαρίζεται στην Δύση για την οποία θεωρεί ότι με την θέληση της ξέπεσε στην αθεΐα, οδεύοντας στην καταστροφή, ενώ στην Ανατολή έγινε υποχρεωτική. Πολύ σωστά καταλήγει: “Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τον Θεό. Για αυτό έχουν γίνει όλα αυτά.”
Σε μια εποχή που οι χριστιανικές αξίες δέχονται επίθεση σε Πανεπιστήμια, τύπο και την κοινωνία, η ομιλία του Τέμπλετον μοιάζει φοβερά επίκαιρη.
Η Ομιλία στο Πανεπστήμιο του Τέμπλετον το 1983
του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν
Πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, ενώ ήμουν ακόμα παιδί, θυμάμαι να ακούω ορισμένους ηλικιωμένους να δίνουν την ακόλουθη εξήγηση για τις μεγάλες καταστροφές που έπληξαν τη Ρωσία: Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό, γι’ αυτό συνέβησαν όλα αυτά.
ΕΝΥΠΟΓΡΑΦΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΣΟΛΖΕΝΙΤΣΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΤΕΜΠΛΕΤΟΝ
Από τότε έχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια δουλεύοντας πάνω στην Ρώσσικη Επανάσταση. Και στην διάρκεια αυτής της πορείας, διάβασα εκατοντάδες βιβλία, συγκέντρωσα εκατοντάδες προσωπικές μαρτυρίες και έχω ήδη συγκεντρώσει οκτώ τόμους της δικής μου προσπάθειας να κατανοήσω τα ερείπια που άφησε η αναταραχή αυτή.
Αλλά αν μου ζητηθεί σήμερα να διατυπώσω όσο το δυνατόν πιο σύντομα την κύρια αιτία της καταστροφικής επανάστασης που αφάνισε περίπου εξήντα εκατομμύρια από τον λαό μας, δεν θα μπορούσα να το θέσω με μεγαλύτερη ακρίβεια παρά να επαναλάβω: Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό. Γι’ αυτό συνέβησαν όλα αυτά.
Επιπλέον, τα γεγονότα της ρωσικής επανάστασης μπορούν να γίνουν αντιληπτά μόνο τώρα, στα τέλη του αιώνα, σε σχέση με τα γεγονότα που συνέβησαν στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό που προκύπτει εδώ είναι μια διαδικασία παγκόσμιας σημασίας.
Και αν μου ζητηθεί να προσδιορίσω εν συντομία το κύριο χαρακτηριστικό ολόκληρου του εικοστού αιώνα, και εδώ δεν θα ήμουν σε θέση να βρω τίποτα πιο ακριβές και μεστό από το να το επαναλάβω για άλλη μια φορά: Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό.
Οι αποτυχίες της ανθρώπινης συνείδησης, που στερήθηκαν τη θεϊκή της διάσταση, αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα σε όλα τα μεγάλα εγκλήματα αυτού του αιώνα.
MΑΧΗ ΜΕ ΧΗΜΙΚΑ ΟΠΛΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Α! ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Το πρώτο από αυτά ήταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και πολλά από τα σημερινά μας προβλήματα μπορούν να αναχθούν σε αυτόν.
Ήταν ένας πόλεμος (η μνήμη του οποίου φαίνεται να ξεθωριάζει) όταν η Ευρώπη, γεμάτη υγεία και αφθονία, έπεσε σε ένα οργίλο ξέσπασμα αυτο-ακρωτηριασμού, που δεν μπορούσε παρά να χάσει τη δύναμή της για έναν αιώνα ή περισσότερο και ίσως για πάντα.
Η μόνη πιθανή εξήγηση για τον πόλεμο αυτό είναι μια ψυχική έκλειψη μεταξύ των ηγετών της Ευρώπης λόγω της χαμένης συνειδητοποίησης μιας Ανώτατης Αρχής πάνω τους.
Μόνο μια άθεη πικρία θα μπορούσε να παρακινήσει φαινομενικά χριστιανικά κράτη να χρησιμοποιήσουν δηλητηριώδη αέρια, ένα όπλο τόσο προφανές πέρα από τα όρια της ανθρωπότητας.
Το ίδιο είδος ελαττώματος, η αποτυχία μιας συνείδησης που στερείται της θεϊκή της διάστασης, εκδηλώθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η Δύση ενέδωσε στον σατανικό πειρασμό της «πυρηνικής ομπρέλας».
Είναι σαν να λές: “Ξεχάστε τις στενοχώριες σας, ας απελευθερώσουμε την νεότερη γενιά από τα καθήκοντα της και τις υποχρεώσεις της . Ας μην κάνουμε καμμιά προσπάθεια να υπερασπισθούμε τους εαυτούς μας, για να μην πούμε τίποτα για το να υπερασπισθούμε τους άλλους.
Ας κλείσουμε τα αυτιά μας στα μουγκρητά, που εκπέμπονται από την Ανατολή και ας ζήσουμε την αναζήτηση της ευτυχίας. Αν ο κίνδυνος μας απειλήσει, θα προστατευτούμε από την ατομική βόμβα. Αν όχι, ας καεί ο κόσμος στην Κόλαση, δεν μας ενδιαφέρει.
Η οικτρή κατάσταση στην οποία έχει καταποντισθεί η Δύση παραμένοντας ανίδεη τι πρέπει να κάνει, οφείλεται σε μεγάλο μέρος σε αυτό το θανάσιμο λάθος: στην ιδέα ότι η υπεράσπιση της ειρήνης εξαρτάται όχι από αποφασισμένες καρδιές και ακλόνητους άνδρες, αλλά αποκλειστικά από την πυρηνική βόμβα.
Ο σημερινός κόσμος έχει φτάσει σε μια φάση που, σε προηγούμενους αιώνες, θα είχε περιγραφεί με την κραυγή: «Αυτή είναι η Αποκάλυψη!»
Έχουμε μεγαλώσει συνηθίζοντας σε έναν τέτοιο κόσμο, αισθανόμαστε άνετα μαζί του.
Ο Ντοστογιέφσκι προειδοποίησε ότι «μεγάλα γεγονότα θα μπορούσαν να έρθουν επάνω μας και να μας βρουν πνευματικά απροετοίμαστους». Αυτό ακριβώς συνέβη. Και προέβλεψε ότι «ο κόσμος θα σωθεί μόνο αφού έχει καταληφθεί από τον δαίμονα του κακού».
Αν όντως θα σωθεί, πρέπει να περιμένουμε και να δούμε. Αυτό θα εξαρτηθεί από την συνείδηση μας, την πνευματική μας διαύγεια, στις ατομικές και συνδυασμένες προσπάθειες στην αντιμετώπιση καταστροφικών καταστάσεων. Αλλά συμβαίνει ο δαίμων του κακού, σαν τυφώνας να θριαμβεύει και στις πέντε ηπείρους.
Στο παρελθόν, η Ρωσία γνώριζε μια εποχή που το κοινωνικό ιδεώδες δεν ήταν η φήμη ή ο πλούτος ή η υλική επιτυχία, αλλά ο ευσεβής τρόπος ζωής. Τότε, η Ρωσία ζούσε μέσα σε έναν Ορθόδοξο Χριστιανισμό ο οποίος παρέμεινε πιστός στην Εκκλησία των πρώτων αιώνων.
Η Ορθοδοξία εκείνη την εποχή ήξερε πώς να διαφυλάξει τον λαό της κάτω από το ζυγό μιας ξένης κατοχής που διήρκεσε πάνω από δύο αιώνες, ενώ παράλληλα απέκρουε τα άνομα χτυπήματα από τα ξίφη των δυτικών Σταυροφόρων.
Κατά τη διάρκεια αυτών των αιώνων η ορθόδοξη πίστη στη χώρα μας έγινε μέρος του ίδιου του τρόπου σκέψης και της προσωπικότητας του λαού μας, των μορφών της καθημερινής ζωής, του ημερολογίου εργασίας, των προτεραιοτήτων σε κάθε επιχείρηση, της διοργάνωσης της εβδομάδας και του έτους. Η πίστη ήταν η δύναμη που διαμόρφωνε και ενοποιούσε το έθνος μας.
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΡΩΣΣΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΑΙΩΝΩΝ
Αλλά τον 17ο αιώνα η ρωσική Ορθοδοξία αποδυναμώθηκε σοβαρά από ένα εσωτερικό σχίσμα. Τον 18ο αιώνα, η χώρα κλονίστηκε από τους βίαιους επιβαλλόμενους μετασχηματισμούς του Πέτρου, οι οποίοι ευνόησαν την οικονομία, το κράτος και το στρατό εις βάρος του θρησκευτικού πνεύματος και της εθνικής ζωής.
Και μαζί με τον ασύμμετρο Διαφωτισμό του Μεγάλου Πέτρου, η αυτό, η Ρωσία αισθάνθηκε το πρώτο αίμα του κοσμικού χαρακτήρα, το δηλητήριο του οποίου διαπέρασε τις μορφωμένες τάξεις κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και άνοιξε το δρόμο προς τον μαρξισμό.
Τον καιρό της επανάστασης, η πίστη είχε σχεδόν εξαφανιστεί στους κύκλους των μορφωμένων Ρώσων. Αλλά και μεταξύ των αμόρφωτων, η υγεία της απειλούνταν.
Ήταν πάλι ο Ντοστογιέφσκι που παίρνοντας το παράδειγμα από τη Γαλλική Επανάσταση και το φανερό μίσος κατά της Εκκλησίας είδε ότι «η επανάσταση έπρεπε αναγκαστικά να αρχίσει με τον αθεϊσμό». Αυτό είναι απολύτως αληθές.
Αλλά ο κόσμος δεν είχε ξαναγνωρίσει ποτέ μια αθεΐα τόσο οργανωμένη, τόσο στρατιωτικοποιημένη και επίμονα κακόβουλη όπως αυτή που ασκήθηκε από τον Μαρξισμό.
Μέσα στο φιλοσοφικό σύστημα του Μαρξ και του Λένιν και στην καρδιά της ψυχολογίας τους, το μίσος κατά του Θεού ήταν η κύρια κινητήρια δύναμη, πιο θεμελιώδης από όλες τις πολιτικές και οικονομικές τους προσδοκίες.
Ο μαχητικός αθεϊσμός δεν είναι απλώς τυχαίος ή περιθωριακός για την κομμουνιστική πολιτική. Δεν είναι μια παρενέργεια, αλλά ο κεντρικός του άξονας.
Στην δεκαετία του 1920, στην ΕΣΣΔ είδαμε μια αδιάσπαστη πομπή θυμάτων και μαρτύρων μεταξύ του Ορθοδόξου κλήρου. Δύο μητροπολίτες εκτελέστηκαν, ένας από τους οποίους, ο Βενιαμίν της Αγ. Πετρούπολης, εξελέγη με τη λαϊκή ψήφο της μητρόπολής του.
Ο ίδιος ο πατριάρχης Τύχων πέρασε από τα χέρια της GPU-ΤΣΕΚΑ και πέθανε ύστερα κάτω από ύποπτες συνθήκες. Αμέτρητοι Αρχιεπίσκοποι και Επίσκοποι έχασαν τη ζωή τους.
Δεκάδες χιλιάδες ιερείς, μοναχοί και μοναχές, οι οποίοι πιέστηκαν από τους πράκτορες της ΤΣΕΚΑ να αρνηθούν το Λόγο του Θεού, βασανίστηκαν, εκτελέστηκαν σε κελιά, στάλθηκαν σε στρατόπεδα, εξορίστηκαν στην έρημη τούνδρα του απώτατου Βορρά ή βρέθηκαν να τριγυρνάνε στους δρόμους σε μεγάλη ηλικία χωρίς φαγητό ή καταφύγιο. Όλοι αυτοί οι Χριστιανοί μάρτυρες πέθαναν για την Πίστη. Οι περιπτώσεις αποστασίας ήταν λίγες.
Σε δεκάδες εκατομμύρια λαϊκών, εμποδίστηκε η πρόσβαση στην Εκκλησία και τους απαγορεύθηκε να αναθρέψουν τα παιδιά τους με την Πίστη: πιστοί γονείς αποξενώθηκαν από τα παιδιά τους και ρίχτηκαν στη φυλακή, ενώ τα παιδιά αρνήθηκαν την πίστη με απειλές και ψέματα …
Για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όταν έπρεπε να συγκεντρώσει δύναμη για τον αγώνα ενάντια στον Χίτλερ, ο Στάλιν υιοθέτησε κυνικά μια φιλική στάση προς την Εκκλησία. Αυτό το παραπλανητικό παιχνίδι, που συνεχίστηκε στα επόμενα χρόνια από τον Μπρέζνιεφ με τη βοήθεια επιδείξεων βιτρίνας, δυστυχώς τείνει να ληφθεί στα σοβαρά στη Δύση.
Ωστόσο, η ανθεκτικότητα με την οποία το μίσος κατά της χριστιανικής θρησκείας έχει τις ρίζες του στον κομμουνισμό, μπορεί να κριθεί με το παράδειγμα του πιο φιλελεύθερου ηγέτη τους, του Χρουστσώφ: διότι αν και έκανε πολλά σημαντικά βήματα για την επέκταση της ελευθερίας, ο Χρουστσόφ αναζωπύρωσε ταυτόχρονα τη φρενήρη λενινιστική εμμονή με την καταστροφή της θρησκείας.
Αλλά υπάρχει κάτι που δεν περίμεναν: ότι σε μια χώρα όπου οι εκκλησίες έχουν ισοπεδωθεί, όπου ένας θριαμβευτικός αθεϊσμός έχει ξεσπάσει ανεξέλεγκτα για τα δύο τρίτα του αιώνα, όπου ο κλήρος είναι απόλυτα ταπεινωμένος και στερημένος από κάθε ανεξαρτησία, όπου αυτό που έχει απομείνει από την Εκκλησία ως θεσμός είναι ανεκτό μόνο για χάρη της προπαγάνδας προς τη Δύση, όπου ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι στέλνονται σε στρατόπεδα εργασίας για την πίστη τους και όπου, μέσα στα ίδια τα στρατόπεδα, όσοι συγκεντρώνονται για να προσευχηθούν το Πάσχα τιμωρούνται με εγκλεισμό στην απομόνωση – δεν μπορούσαν να υποθέσουν ότι κάτω από αυτόν τον κομμουνιστικό οδοστρωτήρα, η χριστιανική παράδοση θα επιβίωνε στη Ρωσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου