ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΗΠΑ – ΕΕ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΕΛΟΝΙ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
«ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ, 100%»
Η επίσκεψη της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι στην Ουάσιγκτον φαίνεται πως έχει ένα νέο κεφάλαιο στις διατλαντικές σχέσεις, δημιουργώντας θετικές προσδοκίες για την εφαρμογή μιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και ΕΕ.
Το ταξίδι της χαρακτηρίστηκε από την ίδια ως «εμπορική αποστολή ειρήνης», ενώ οι επαφές της με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους έδωσαν τον τόνο για ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκε η ανάγκη προσέγγισης μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ σε ζητήματα εμπορίου, επενδύσεων και τεχνολογίας, με έμφαση στη δημιουργία ενός σταθερού και ισορροπημένου πλαισίου συνεργασίας που θα ανταποκριθεί στις γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις της εποχής.
Η Μελόνι εμφανίστηκε ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στις δύο πλευρές, προωθώντας μια πιο ρεαλιστική και πραγματιστική προσέγγιση, με στόχο την αποφυγή προστατευτισμού και την ενίσχυση της βιομηχανικής συνεργασίας.
Η ευρωπαϊκή πλευρά, και ειδικά η Ιταλία, επιδιώκει να επαναφέρει στο τραπέζι μια μορφή συμφωνίας τύπου TTIP, έστω και σε περιορισμένη εκδοχή, δίνοντας προτεραιότητα σε τομείς όπως η πράσινη ενέργεια, οι πρώτες ύλες και η τεχνολογική καινοτομία.
Από την άλλη, η Ουάσιγκτον, αν και επιφυλακτική απέναντι σε ένα πλήρες και δεσμευτικό εμπορικό πλαίσιο, δείχνει ανοιχτή σε μια «συμφωνία προθέσεων» που θα μπορούσε να ενισχύσει τη συνεργασία χωρίς να προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό.
Η συνάντηση Μελόνι – Τράμπ, πέρα από την οικονομική της διάσταση, είχε και σαφή γεωπολιτική χώρα, ενόψει της ανάληψης της προεδρίας της G7 από την Ιταλία.
Η ιταλική κυβέρνηση επιχειρεί να ενισχύσει τον ρόλο της ως γέφυρα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, προσφέροντας μια πιο ευέλικτη και αποτελεσματική διπλωματική διαμεσολάβηση.
Παράλληλα, η επίσκεψη τόνισε την πρόταση των δύο πλευρών να ευθυγραμμίσουν τις πολιτικές τους απέναντι στην Κίνα, ιδίως σε ό,τι αφορά τις κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και την τεχνολογική ασφάλεια.
Η επίσκεψη της Μελόνι αποτέλεσε επίσης μια ευκαιρία για την Ιταλία να επανατοποθετηθεί στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων και να προωθήσει τη στρατηγική της θέσης εντός της ΕΕ.
Με την Ουάσιγκτον να αναζητήσει αξιόπιστους συμμάχους στην Ευρώπη, η ιταλική κυβέρνηση επιδιώκει να εκμεταλλευτεί το momentum για να προωθήσει τόσο τα εθνικά της συμφέροντα όσο και μια πιο ενιαία ευρωπαϊκή στάση.
Αν και δεν υπήρξε άμεση ανακοίνωση συγκεκριμένων συμφωνιών, το κλίμα της επίσκεψης και οι δηλώσεις εκατέρωθεν δείχνουν ότι υπάρχει διάθεση συνεργασίας και σταδιακής σύγκλισης.
Το «παράθυρο» που άνοιξε η Μελόνι στην Ουάσιγκτον δεν διασφαλίζει την επίτευξη συμφωνίας, αλλά δημιουργεί έναν νέο δίαυλο επικοινωνίας που μπορεί να κάνει τους επόμενους μήνες.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι αναζωπύρωσαν τις ελπίδες για την εφαρμογή μιας νέας εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης της Μελόνι στην Ουάσιγκτον.
Η συνάντησή τους συνοδεύτηκε από δηλώσεις αισιοδοξίας και προτάσεις για επαναπροσέγγιση, ειδικά μετά την περίοδο έντασης που είχε προκαλέσει την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές εισαγωγές.
Ο Τραμπ εμφανίστηκε απόλυτα βέβαιος για την έκβαση των διαπραγματεύσεων, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Θα υπάρξει εμπορική συμφωνία, 100%», υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα πως πρόκειται για «μια δίκαιη συμφωνία».
Η Μελόνι, από την πλευρά της, εξέφρασε σιγουριά για την επίτευξη συμφωνίας, σημειώνοντας πως στόχος της είναι «να ξανακάνουμε τη Δύση σπουδαία», μια φράση που εναρμονίζεται πολιτικά και ρητορικά με τη φιλοσοφία Τραμπ.
Η επίσκεψη της Μελόνι είχε και συμβολικό χαρακτήρα, καθώς ήταν η πρώτη ηγέτης κράτους-μέλους της ΕΕ που βρέθηκε στον Λευκό Οίκο μετά τη διακοπή και προσωρινή άρση των δασμών ύψους 20% που είχαν επιβληθεί από τις ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Το τάιμινγκ της επίσκεψης συνέπεσε με μια περίοδο κατά την οποία ο Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες προσπαθούν να επανακαθορίσουν τη σχέση τους, ειδικά στον τομέα του εμπορίου και των επενδύσεων.
Η φιλική σχέση Τραμπ – Μελόνι φαίνεται πως συμβάλλει στην καλλιέργεια κλίματος συνεννόησης. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός επιδιώκει να διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή μεταξύ των ΗΠΑ και ΕΕ, σε μια περίοδο που οι σχέσεις είναι εύθραυστες λόγω των εμπορικών πολιτικών και των γεωπολιτικών πιέσεων.
Το ενδιαφέρον της Ιταλίας να υποστηρίζει τη θέση ως διπλωματικός δίαυλος αποκτά ιδιαίτερο βάρος, καθώς η ανησυχία της εντός της Ευρώπης για τις αντίστοιχες των αμερικανικών προστατευτικών μέτρων.
Παρότι έδειξε αισιόδοξος, ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι δεν επείγεται: «Όλοι θέλουν να κάνουμε συμφωνία. Και αν δεν θέλουν, θα κάνουμε εμείς για λογαριασμό τους», δήλωσε, υπονοώντας ότι οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν αυτόνομα αν συνεχίσουν.
Εκτίμησε επίσης ότι θα υπάρξουν συμφωνίες με διάφορες χώρες μέσα στις επόμενες τρεις με τέσσερις εβδομάδες, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Αναφερόμενος και στη σχέση με την Κίνα, ο Τραμπ σημείωσε πως υπάρχει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις και πως εκπρόσωποι του Πεκίνου έχουν επανειλημμένα επικοινωνήσει με την Ουάσιγκτον.
Παρά την ένταση, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης των δασμών που αυτή τη στιγμή φτάνουν στο 145%, λέγοντας ότι «ο κόσμος πρέπει να συνεχίσει να αγοράζει, αλλιώς δεν θα αγοράζει πια», τονίζει το όριο αντοχής της αγοράς στις εμπορικές επιβαρύνσεις.
Κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών, τονίστηκε πως στο τραπέζι των συνομιλιών βρέθηκαν επίσης η άμυνα, η μετανάστευση και οι δασμοί, με τους δύο ηγέτες να παρουσιάζονται σε πλήρη συνεννόηση.
Το κλίμα στο Οβάλ Γραφείο, σύμφωνα με το BBC, ήταν χαλαρό και θερμό, σε ανάλογο ύφος με αυτό που είχε επικρατήσει κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ.
Η επίσκεψη της Μελόνι, πέρα από τα άμεσα πολιτικά της αποτελέσματα, έστειλε το μήνυμα ότι η Ιταλία προτίθεται να ενισχύσει τη γεωπολιτική της παρουσία και να παίξει ενεργό ρόλο στην ανάταξη των διατλαντικών σχέσεων. Το αν οι θετικές δηλώσεις θα οδηγήσουν σε συμφωνίες μένει να φανεί, ωστόσο το έδαφος δείχνει πιο πρόσφορο από ποτέ.
Η επίσκεψη της Τζόρτζια Μελόνι στην Ουάσιγκτον, αν και δεν οδήγησε σε άμεσα αποτελέσματα στο μέτωπο των δασμών, σηματοδότησε μια σημαντική πολιτική και διπλωματική κίνηση για την ενίσχυση της θέσης της Ιταλίας στις διατλαντικές σχέσεις.
Οι Συνεργάτες της Ιταλίδας πρωθυπουργού είχαν χαρακτηρίσει το ταξίδι ως «εμπορική αποστολή ειρήνης», επιχειρώντας να υποβαθμίσουν τις εντάσεις που προηγήθηκαν, κυρίως μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει βασικό δασμό 10% σχεδόν σε όλες τις ξένες εισαγωγές προς τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ, σταθερά επικριτικός απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα του εμπορίου, επανέλαβε τη γνωστή του θέση ότι η ΕΕ «δημιουργήθηκε για να εκμεταλλευτεί τις Ηνωμένες Πολιτείες». Παρά την επιθετική ρητορική, ο δασμός 20% που είχε επιβληθεί ειδικά κατά των ευρωπαϊκών προϊόντων έχει προς το παρόν ανασταλεί μέχρι τον Ιούλιο.
Αυτό το προσωρινό «πάγωμα» αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης ή ακόμα και συμφωνίας, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει διάθεση για συμβιβασμό και από τις δύο πλευρές.
Η Μελόνι χαρακτήρισε δημόσια τους δασμούς «απολύτως λανθασμένους», επισημαίνοντας ότι αποτελούν απειλές όχι μόνο για την ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και για τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένου ότι πλήττουν αμοιβαία επωφελείς εμπορικές σχέσεις.
Αν και δεν κατάφερε να πετύχει την άρση τους, πέτυχε έναν διπλωματικό στόχο με πολιτική σημασία: έπεισε τον Τραμπ να αποδεχθεί πρόσκληση για στη Ρώμη, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί για συναντήσεις με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες και πιθανώς, με την πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Αν αυτό το σενάριο υλοποιηθεί, πρόκειται για ένα βήμα που μπορεί να συμβάλει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων και να ανοίξει τον δρόμο για ουσιαστικό διάλογο.
Η επιστροφή της Μελόνι στην Ευρώπη συνοδεύεται από ενισχυμένη πολιτική δυναμική. Οι επαφές της στην Ουάσιγκτον, το ύφος των δηλώσεων της και η ευθυγράμμιση με τη ρητορική του Τραμπ την ενισχύει στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής σκηνής ως μια ηγέτιδα με άμεση πρόσβαση στον Αμερικανό πρώην πρόεδρο και πιθανό μελλοντικό πρόεδρο.
Ο χαρακτηρισμός της ως «ψιθυρίστρια του Τραμπ» δεν είναι τυχαίος· υποδηλώνει έναν νέο ρόλο ως ανεπίσημος δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Αυτό το προφίλ πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω με την επικείμενη συνάντησή της στη Ρώμη με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Μπανς.
Η ίδια η Μελόνι, επιλέγοντας να επαινέσει τον Τραμπ και να υιοθετήσει τη ρητορική του, φρόντισε να εδραιώσει την πολιτική της ταυτότητας και στο διεθνές ακροατήριο.
Στη δήλωσή της μετά τη συνάντηση, καταφέρθηκε εναντίον της «woke ιδεολογίας» και υπερασπίστηκε τη σκληρή γραμμή κατά την παράνομη μετανάστευση – δύο ζητήματα-κλειδιά για την πολιτική ατζέντα τόσο της ίδιας όσο και του Τραμπ. «Ο στόχος μου είναι να ξανακάνουμε τη Δύση σπουδαία, και νομίζω ότι μπορούμε να καταφέρουμε μαζί», είπε, ενισχύοντας την εικόνα πολιτικής σύμπλευσης.
Παράλληλα, δεν παρέλειψε να προβάλει το έργο της κυβέρνησής της, παρουσιάζοντας την Ιταλία ως σταθερή και αξιόπιστη δύναμη στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
«Είμαι περήφανη που κάθομαι εδώ ως πρωθυπουργός της Ιταλίας που σήμερα είναι σε πολύ καλή κατάσταση – μια σταθερή, αξιόπιστη χώρα», δήλωσε, επιδιώκοντας να κεφαλαιοποιήσει τη διεθνή της παρουσία και να ενισχύσει το προσωπικό της κύρος ενόψει των ευρωπαϊκών πολιτικών εξελίξεων.
Η επίσκεψη Μελόνι, λοιπόν, παρά τις περιορισμένες πρακτικές αποδόσεις στο πεδίο των δασμών, απέδωσε σε επίπεδο στρατηγικής θέσης και πολιτικής επιρροής.
Σε μια περίοδο όπου οι σχέσεις ΕΕ – ΗΠΑ παραμένουν εύθραυστες, η Ιταλίδα πρωθυπουργός επιχειρεί να μετατραπεί σε καθοριστικό παράγοντα συνεννόησης, χτίζοντας πολιτικές γέφυρες και επενδύοντας στην προσωπική της σχέση με τον Τραμπ ως εργαλείο διπλωματίας.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Ουάσιγκτον, η Τζόρτζια Μελόνι αξιοποίησε κάθε ευκαιρία για να προωθήσει τη διεθνή εικόνα της, παρουσιάζοντας την Ιταλία ως σταθερή, αξιόπιστη δύναμη και την ίδια ως πολιτικό πρόσωπο με επιρροή σε δύο ηπείρους.
Μιλώντας στο πλευρό του Ντόναλντ Τραμπ, η Ιταλίδα πρωθυπουργός ανέφερε ότι η κυβέρνησή της έχει καταφέρει να μειώσει τον πληθωρισμό και να βελτιώσει την απασχόληση.
Σε μια κίνηση που συνδύασε χιούμορ και πολιτικό μήνυμα, απευθύνθηκε χαμογελώντας στον Τραμπ: «Συγχωρήστε με που προωθείτε τη χώρα μου, αλλά είστε επιχειρηματίας και με καταλαβαίνετε». Ο Τραμπ της ανταπέδωσε το χαμόγελο, επιβεβαιώνοντας το καλό προσωπικό κλίμα που χαρακτήρισε τη συνάντησή τους.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έκρυψε τον θαυμασμό του για τη Μελόνι, επαινώντας τη στάση της στο μεταναστευτικό και εκφράζοντας την επιθυμία να υπάρχουν περισσότεροι ηγέτες σαν εκείνη. Δεν έλειψαν και οι πιο προσωπικές φιλοφρονήσεις, με τον Τραμπ να σχολιάζει θετικά την ιταλική προφορά της.
Η ίδια η Μελόνι φάνηκε να απολαμβάνει τα εγκώμια, ενώ παράλληλα υπογράμμισε ότι «η αλλαγή έχει ήδη ξεκινήσει», αναφέρεται στις πρόσφατες ανακοινώσεις της ΕΕ για τον χαρακτηρισμό «ασφαλών χωρών», οι οποίες επικαλέστηκαν ως ένδειξη ότι η σκληρή γραμμή της Ιταλίας αρχίζει να εφαρμόζεται ευρύτερα.
Το μόνο σημείο όπου η Μελόνι έδειξε κάποια αμηχανία ήταν όταν ρωτήθηκε για τις χαμηλές αμυντικές δαπάνες της Ιταλίας, ένα από τα πάγια αιτήματα του Τραμπ προς τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Η Ιταλία δαπανά σήμερα το 1,49% της ΑΕΠ της για την άμυνα, αρκετά κάτω από το όριο του 2% που έχει τεθεί ως στόχος της Συμμαχίας.
Η Μελόνι δήλωσε ότι η Ρώμη σκοπεύει να ανακοινώσει στην επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο ότι θα φτάσει στον στόχο, θέλοντας έτσι να απαντήσει στις πιέσεις χωρίς να διαταράξει το θετικό κλίμα.
Παρά τις ιδεολογικές της συγκλίσεις με τον Τραμπ, η Μελόνι διατήρησε ξεκάθαρη θέση στο ζήτημα της Ουκρανίας, παραμένοντας σταθερά υπέρ της υποστήριξης προς το Κίεβο.
Αυτή η στάση αναγνωρίστηκε και από την αντιπολίτευση στην Ιταλία, με τον Κάρλο Καλέντα να δηλώνει ότι από την επίσκεψη προέκυψαν δύο θετικά αποτελέσματα: η διατήρηση της θέσης υπέρ της Ουκρανίας και η επιτυχία της Μελόνι να πείσει τον Τραμπ να κλείσει την Ιταλία και να συναντήσει Ευρωπαίους ηγέτες.
Ο ίδιος σημείωσε ότι η Μελόνι «κέρδισε αξιοπιστία ως γέφυρα μεταξύ των ΗΠΑ και ΕΕ», αλλά άσκησε κριτική για την έντονη υποστήριξή της προς τη ρητορική του Τραμπ ενάντια στη λεγόμενη «wke coultura», θεωρώντας την προσέγγιση περιττή και διχαστική στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Με την επίσκεψή της στην Ουάσιγκτον, η Τζόρτζια Μελόνι κατάφερε να ενισχύσει την προσωπική της διπλωματική εικόνα και να τοποθετήσει την Ιταλία στα πυρήνα των διατλαντικών εξελίξεων.
Αν και τα αποτελέσματα στο επίπεδο των πολιτικών είναι περιορισμένα, το πολιτικό κεφάλαιο που αποκόμισε είναι σημαντικό.
Το επόμενο διάστημα που θα δείξει ότι θα μπορέσει να μεταφραστεί σε πρακτικά της ευρωπαϊκής τόσο για τη χώρα όσο και για τη θέση της στη διεθνή και διεθνή σκακιέρα.
Ας προσέξουμε στη φωτογραφία, με ΠΟΙΟ τρόπο κοιτά ο Ντόναλντ την Μελόνι.
ΑπάντησηΔιαγραφή