ΣΚΛΗΡΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΖΕΛΕΝΣΚΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ
Ο "πρόεδρος" της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα αδιέξοδο επιλογών: Να ρισκάρει την οργή του Ντόναλντ Τραμπ ή να αποδεχθεί μια ταχεία συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, πληρώνοντας όμως το βαρύ τίμημα εδαφικών παραχωρήσεων έναντι αόριστων εγγυήσεων ασφαλείας που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη Μόσχα τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg αυτό είναι το υπαρξιακό δίλημμα του ουκρανού ηγέτη στις συνομιλίες του στην Ουάσινγκτον, μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν που δεν οδήγησε σε ανακωχή και άφησε τον Ζελένσκι με περιορισμένα περιθώρια ελιγμών απέναντι σε έναν αμερικανό πρόεδρο που πιέζει για άμεσο «οδικό χάρτη» ειρήνης.
Η συγκυρία επιβαρύνεται από τη δυσάρεστη ανάμνηση της προηγούμενης επίσκεψης του Ζελένσκι στον λευκό οίκο τον φεβρουάριο, όταν η αντιπαράθεσή του με τον Τραμπ οδήγησε σε προσωρινή διακοπή στρατιωτικής στήριξης, ενώ αυτή τη φορά θα τον συνοδεύει ομάδα ευρωπαίων ηγετών με αμφίβολη επιρροή και όχι πάντα ενιαία γραμμή.
Στο επίκεντρο της αποστολής βρίσκεται η αποσαφήνιση των αμερικανικών «εγγυήσεων ασφαλείας» και η προετοιμασία μιας συνάντησης ανάμεσα στον Ζελένσκι και τον Πούτιν, μεσολαβούντος του Τραμπ, ενώ στην ομάδα που πλαισιώνει τον ουκρανό πρόεδρο περιλαμβάνονται πρόσωπα με τα οποία ο αμερικανός ηγέτης διατηρεί προσωπικούς δεσμούς, όπως ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ.
Πέρα από την αποφυγή νέας δημόσιας σύγκρουσης με τον Τραμπ, οι στόχοι του Ζελένσκι περιλαμβάνουν την κατανόηση των απαιτήσεων του Πούτιν, τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος για ενδεχόμενη τριμερή και την ώθηση των ηπα προς αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, με την έκβαση να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο έχει επηρεάσει ο ρώσος πρόεδρος τον αμερικανό ομόλογό του μετά τη συνάντηση της παρασκευής.
Μετά τη σύνοδο, ο Τραμπ έδειξε να ευθυγραμμίζεται εκ νέου με τη ρωσική θέση, εγκαταλείποντας την προϋπόθεση της άμεσης ανακωχής για την έναρξη διαπραγματεύσεων και δηλώνοντας ότι θα πιέσει τον Ζελένσκι να κινηθεί γρήγορα προς ένα σχέδιο ειρήνης, την ώρα που ο ουκρανός ηγέτης από τις βρυξέλλες, δίπλα στην Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, τόνιζε πως «ο πούτιν έχει πολλές απαιτήσεις» και ότι η συζήτηση τους «είναι αδύνατο να γίνει υπό την πίεση των όπλων», ζητώντας ανακωχή για «γρήγορη εργασία σε τελική συμφωνία».
Η πίεση προς το Κιέβο αυξάνεται καθώς ο αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε ανοιχτός σε ρωσικές απαιτήσεις για παραχώρηση μεγάλων περιοχών στην ανατολική ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα προβάλλεται η προθυμία της ουάσινγκτον να στηρίξει μια συμφωνία με ισχυρές δεσμεύσεις ασφαλείας· ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ανέφερε στο CNN ότι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες θα μπορούσαν να προσφέρουν «γλώσσα παρόμοια με το άρθρο 5», χωρίς όμως να είναι σαφές τι ακριβώς εγγυήσεις συζητούνται και τι θα αποδεχθεί το Κρεμλίνο.
Ο ίδιος ο Τραμπ είχε υποσχεθεί ταχεία λήξη της ρωσικής εισβολής μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, εστιάζοντας αρχικά στο Κιέβο, αλλά τελικά παραδέχθηκε ότι η Μόσχα δεν επιθυμεί να σταματήσει τον πόλεμο, ενώ αντί των απειλούμενων νέων κυρώσεων πριν από τη σύνοδο στην Αλάσκα, επέλεξε να επιδιώξει «πλήρη ειρηνευτική συμφωνία» με «ανταλλαγές εδαφών» και να παροτρύνει τον Ζελένσκι να την αποδεχθεί.
Ο ουκρανός πρόεδρος επανέλαβε ότι δεν θα παραχωρήσει εδάφη ούτε θα συζητήσει «ανταλλαγή γης» και υπογράμμισε πως ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα μπορεί να τεθεί μόνο απευθείας ανάμεσα στους ηγέτες ουκρανίας και ρωσίας σε συνάντηση με αμερικανική συμμετοχή, διευκρινίζοντας ότι μέχρι στιγμής η Ρωσία δεν δείχνει διάθεση για τέτοια τριμερή.
Η αμετακίνητη στάση του Ζελένσκι εξακολουθεί να εκφράζει την πλειοψηφία των ουκρανών, αν και η στήριξη έχει εξασθενήσει όσο οι αντεπιθέσεις καθηλώνονται και οι απώλειες αυξάνονται, με τον ΟΗΕ να καταγράφει τον ιούνιο και τον ιούλιο ως τους πιο φονικούς μήνες για αμάχους εδώ και πάνω από τρία χρόνια, γεγονός που τροφοδοτεί τον φόβο ότι κάθε υποχώρηση σήμερα μπορεί να φέρει νέες επιθέσεις αύριο.
Στο εσωτερικό μέτωπο, το αποτέλεσμα των συνομιλιών στην Ουάσινγκτον έχει βαρύτητα για τον Ζελένσκι, ο οποίος στα τέλη ιουλίου βρέθηκε αντιμέτωπος με την πρώτη σοβαρή πολιτική κρίση μετά την εισβολή, όταν μαζικές διαμαρτυρίες για παρεμβάσεις στις αρχές κατά της διαφθοράς τον ανάγκασαν να αναδιπλωθεί και να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία τους.
Την ίδια ώρα, οι διαφορές ανάμεσα σε ΗΠΑ, Ουκρανία και ευρωπαίους συμμάχους περιπλέκουν τη στάση διαπραγμάτευσης, με τον Τραμπ να εκτιμά ότι η Ρωσία μπορεί να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία, παρότι παρά τις τεράστιες απώλειες έχει καταφέρει να ελέγχει λιγότερο από το ένα πέμπτο της χώρας, και τους ευρωπαίους να φοβούνται ότι ευνοϊκοί όροι θα ενθαρρύνουν περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα.
«Είναι σημαντικό η αμερική να συνεργαστεί με την ευρώπη για να δοθούν εγγυήσεις ασφαλείας στην ουκρανία», δήλωσε ο Ζελένσκι, σημειώνοντας όμως ότι «δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργήσει, ποιος θα είναι ο ρόλος της Αμερικής, ποιος της ευρώπης και τι μπορεί να κάνει η ΕΕ», κάτι που ορίζει ως βασικό στόχο της τρέχουσας προσπάθειας, ενώ το δίλημμα ανάμεσα στην πίεση για παραχωρήσεις και στην ανάγκη βιώσιμης ασφάλειας παραμένει πιο οξύ από ποτέ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου