ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΚΥΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΣΤΟΧΙΑΣ...

ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ  ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΣ

 Γράφει η Τζούλι Πονέσε  

[Το παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο της Julie Ponesse, Our Last Innocent Moment.]

Ελάτε, ας χτίσουμε για τον εαυτό μας μια πόλη, με έναν πύργο που φτάνει μέχρι τους ουρανούς, για να κάνουμε όνομα για τον εαυτό μας. Διαφορετικά θα διασκορπιστούμε στο πρόσωπο ολόκληρης της γης.

—Γένεση 11:4

Ω, μπορεί να έχουμε πιο αιχμηρά εργαλεία

Αλλά δεν ξέρουμε πάντα πώς να τα χρησιμοποιήσουμε

Εξάλλου είμαστε μόνο άνθρωποι

—Μάθιου Μπάρμπερ, «Viral»

Πριν από περίπου 5.000 χρόνια, κάπου στη μέση της ερήμου στη γη Σενναάρ (νότια της σημερινής Βαγδάτης, στο Ιράκ), μια ομάδα μεταναστών αποφάσισε να σταματήσει και να χτίσει μια πόλη. Ένας από αυτούς, πιθανότατα ο Νεβρώδ, πρότεινε να χτίσουν έναν πύργο τόσο ψηλό που θα φτάνει μέχρι τους ουρανούς». Αλλά ο Κύριος κατέβηκε και, τόσο δυσαρεστημένος με αυτό που έκαναν, μπέρδεψε τη γλώσσα τους και τους σκόρπισε στο πρόσωπο της γης.

Το 2020, ο σύγχρονος πολιτισμός μας γνώρισε παρόμοια αποτυχία συστήματος σε παγκόσμια κλίμακα. Χτίζαμε κάτι. Ή έτσι φαινόταν. Και τότε όλα πήγαν τρομερά στραβά. Τώρα, τα σώματα εισβάλλουν από το κράτος, τα παιδιά αυτοκτονούν και ο κόσμος καίγεται. Είμαστε πιο αποκομμένοι από ποτέ και έχουμε χάσει την ικανότητά μας να επικοινωνούμε μεταξύ μας. Και όμως η καταστροφή μας είναι καλά καλυμμένη με το πρόσχημα της προόδου και της ενότητας.

Φαίνεται να έχουμε άλλη μια «Στιγμή Βαβέλ», μια στιγμή στην ιστορία όπου η υπερβολική υπερηφάνεια για τις ικανότητές μας οδηγεί στη δική μας καταστροφή. Όπως και άλλες παρόμοιες στιγμές στην ιστορία - η πτώση της Εδέμ, η κατάρρευση της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, η καταστροφή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας - είναι μια ιστορία των φυσικών συνεπειών της ανθρώπινης εφευρετικότητας που τρέχει μπροστά από τη σοφία. 

Είναι μια ιστορία για άστοχα έργα ενοποίησης. Είναι μια ιστορία που αντανακλάται σε τόσα πολλά από τα ρήγματα που βλέπουμε σήμερα: μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, φιλελεύθερων και συντηρητικών, Ισραηλινών και Παλαιστινίων, αλήθειας και ψέματος. Είναι μια ιστορία για το τι σπάει ανάμεσα σε εμάς και μέσα στον καθένα μας.

Δεν νομίζω ότι θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι παραπαίουμε. Όπως διαφορετικές φυλές που κατοικούν στην ίδια χώρα και υπόκεινται στους ίδιους νόμους, έχουμε πολύ διαφορετικές απόψεις για το τι σημαίνει να είσαι καλός, αν είμαστε πολίτες ή υπήκοοι, αν η ιστορία μπορεί να μας διδάξει κάτι και αν η ανθρώπινη ζωή, σε όλες τις μορφές της και σε όλα τα στάδιά της, είναι ιερή.

 Κοιτάμε τον διπλανό μας και είμαστε αποπροσανατολισμένοι, ανίκανοι να καταλάβουμε το άτομο που μας κοιτάζει επίμονα. Είμαστε ένας λαός που παρασύρεται σε ένα ιστορικό πουθενά, «αδέσμευτος» όπως είπε ποιητικά αλλά στοιχειωμένα ο Μπρετ Γουάινστιν. Είμαστε ορφανά της ιστορίας, της ελευθερίας, ακόμη και της ίδιας μας της αίσθησης της συνείδησης.

“… στοιβάζοντας βουνά μέχρι τα μακρινά αστέρια»

Η ιστορία της Βαβέλ, όπως τόσες πολλές στη Βίβλο, είναι απογοητευτικά σύντομη, προσφέροντας μόνο λίγες γραμμές και λίγες συγκεκριμένες ενδείξεις για το πώς έμοιαζε ο πύργος, αν οι Βαβυλώνιοι πίστευαν ότι πέτυχαν ή απέτυχαν και γιατί η τιμωρία τους έπρεπε να διαλυθεί ριζικά. 

Οι αποδόσεις του πύργου από καλλιτέχνες μιμούνται το είδος της αρχιτεκτονικής κύρους που ήταν κοινή στον αρχαίο κόσμο, πιθανώς με πρότυπο το Etemenanki, ένα πέτρινο ζιγκουρά στο ύψος του κτιρίου Flatiron της Νέας Υόρκης αφιερωμένο στον θεό της Μεσοποταμίας Marduk. Αυτό που ξέρουμε είναι πώς τελείωσε η ιστορία: Ο Θεός ήταν τόσο δυσαρεστημένος που μπέρδεψε τη γλώσσα τους και τους διέδωσε όσο πιο μακριά μπορούσε ο ένας από τον άλλο.

Από τον Αθανάσιο Κίρχερ. Turris Babel... Άμστερνταμ, 1679

Οι προειδοποιητικές ιστορίες για το κόστος της ανθρώπινης υπερηφάνειας δεν είναι μοναδικές στη χριστιανική παράδοση. 

Υπάρχει η ιστορία της ερωτικής προέλευσης από το Συμπόσιο του Πλάτωνα που ανέφερα νωρίτερα, στην οποία οι άνθρωποι έγιναν «τόσο υψηλοί στις αντιλήψεις τους» που ο Δίας τους έκοψε στα δύο αφήνοντας τον καθένα καταραμένο να περιπλανιέται στη γη αναζητώντας το άλλο του μισό.

Γιγαντομαχία. Χαρακτικό του Virgil Solis για τις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου Βιβλίο Ι, 151-161. Fol. 4r, εικόνα 6. PD-art-10

Στην ελληνική μυθολογία, ο μύθος της «Γιγαντομαχίας» περιγράφει τον απελπισμένο αγώνα μεταξύ των Γιγάντων (γίγαντες) και των Ολύμπιων θεών για να κυριαρχήσουν στο σύμπαν. Στην αφήγηση της ιστορίας από τον Οβίδιο, οι δίδυμοι γίγαντες Εφιάλτης και Ότις προσπαθούν να φτάσουν στους ουρανούς στοιβάζοντας τις οροσειρές της Όσσας, του Πηλίου και της Θεσσαλίας τη μία πάνω στην άλλη. 

Ο Οβίδιος γράφει: «Καθιστώντας τα ύψη του ουρανού όχι ασφαλέστερα από τη γη, λένε ότι οι γίγαντες προσπάθησαν να καταλάβουν το Ουράνιο βασίλειο, συσσωρεύοντας βουνά μέχρι τα μακρινά αστέρια». Αλλά, σαφώς υπερτερώντας τους, ο Δίας έριξε τους κεραυνούς του εναντίον τους, εκσφενδονίζοντας τα βουνά πίσω στη γη και βρέχοντάς τα με «ρυάκια αίματος».

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι συνεχίζουμε να λέμε και να ξαναλέμε την ιστορία της Βαβέλ. Είναι μια αιώνια ανθρώπινη ιστορία, μια προειδοποιητική ιστορία για το τι συμβαίνει όταν γινόμαστε διανοητικά πολύ «μεγάλοι για τα παιδιά μας». 

Με όλη την ικανότητα και την ανδρεία της να μας πάει μπροστά, η ανθρώπινη διάνοια έχει ένα μεγάλο ελάττωμα - τείνει να λατρεύει αυτό που παράγει, βασιζόμενη στα προϊόντα της για να μας κάνει τέλειους, ολοκληρωμένους και πλήρως αυτάρκεις. 

Γιατί τόσες πολλές βιβλικές ιστορίες προειδοποιούν επανειλημμένα για την πρακτική της ειδωλολατρίας και, το πιο σημαντικό, γιατί συνεχίζουμε να κάνουμε τα ίδια λάθη;

Σήμερα, τα κβαντικά άλματα στην τεχνολογία σχεδόν σε κάθε μέτωπο είναι ιλιγγιώδη. Φαίνεται ότι κάνουμε πάντα τα βήματα της Βαβέλ «δύο τη φορά». Το 1903, ο Όρβιλ Ράιτ έκανε μια πτήση 12 δευτερολέπτων 20 πόδια πάνω από μια ανεμοδαρμένη παραλία στη Βόρεια Καρολίνα. 

Μόλις 96 χρόνια αργότερα, το Διαστημικό Λεωφορείο Ντισκάβερι έκανε ένα ταξίδι 3,2 εκατομμυρίων μιλίων 340 μίλια πάνω από τη γη. Τον περασμένο αιώνα, η πρόοδος στην ιατρική και τη γεωργία αύξησε το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ κατά περίπου 30 χρόνια και το υπερδιπλασίασε σε ορισμένες δικαιοδοσίες. Τα τεχνολογικά θαύματα εξερράγησαν παντού.

Και το ίδιο και η φρίκη. Το 1900, το πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς μπορούσε να χτυπήσει με αρκετή ακρίβεια στόχους μόλις λίγα μίλια μακριά. Μέχρι το τέλος του αιώνα, θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε πλήγματα ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς με πυραύλους πυρηνικής ικανότητας.

 Και μετά, φυσικά, τα drones μας επέτρεψαν να το κάνουμε αυτό από μια αναπαυτική καρέκλα στην άλλη άκρη του κόσμου. Ο «Θηριώδης Αιώνας», που εύστοχα αποκαλείται «Θηριώδης Αιώνας», ποτέ στην ιστορία δεν σκοτώθηκαν τόσοι πολλοί σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Τώρα, αυτές οι τεχνολογίες έχουν κάνει εκθετικά άλματα.

Στη συνέχεια, υπάρχει η εκθετική ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Όταν δίδαξα τελευταία φορά στο πανεπιστήμιο, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για τη συγγραφή δοκιμίων δεν ήταν ακόμη πραγματικότητα. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα ήταν τώρα, προσπαθώντας να πειράξω τη δουλειά ενός μαθητή από υλικό που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη. Αλλά σκεφτείτε πού θα μπορούσαμε να είμαστε σε λίγες δεκαετίες. 

Το μεγαλύτερο μέρος της τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούμε τώρα είναι η «αδύναμη τεχνητή νοημοσύνη», η τεχνητή νοημοσύνη που μπορεί να ξεπεράσει την ανθρώπινη συμπεριφορά, αλλά μόνο εντός ενός περιορισμένου συνόλου παραμέτρων και περιορισμών (π.χ. το Siri του iPhone ή το RankBrain της Google). 

Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί προβλέπουν με ευφορία ότι, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, η Τεχνητή Υπερνοημοσύνη, η τεχνητή νοημοσύνη που μπορεί να εκτελέσει οποιαδήποτε εργασία καλύτερα από έναν άνθρωπο, θα γίνει ο κανόνας και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξάλειψη ασθενειών και ελλείψεων τροφίμων, τον αποικισμό άλλων πλανητών και να μας κάνει βιονικούς... και ίσως ακόμη και αθάνατη.

Αλλά αυτό είναι ένα θέμα για άλλη συζήτηση. Αυτό που με ενδιαφέρει εδώ είναι πώς η σχεδόν μυωπική εστίασή μας στην τεχνολογία συνδέεται με αυτό που συνέβη στις πεδιάδες της Σενναάρ πριν από 5.000 χρόνια.

Συγγραφέας

Τζούλι Πονέσε

Η Δρ Julie Ponesse, 2023 Brownstone Fellow, είναι καθηγήτρια ηθικής που έχει διδάξει στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο Huron του Οντάριο για 20 χρόνια. Τέθηκε σε άδεια και της απαγορεύτηκε η πρόσβαση στην πανεπιστημιούπολη της λόγω της εντολής του εμβολίου. 

Παρουσίασε στη σειρά The Faith and Democracy στις 22, 2021. Η Δρ Ponesse έχει πλέον αναλάβει νέο ρόλο στο The Democracy Fund, μια εγγεγραμμένη καναδική φιλανθρωπική οργάνωση που στοχεύει στην προώθηση των πολιτικών ελευθεριών, όπου υπηρετεί ως μελετήτρια ηθικής πανδημίας.

ΠΗΓΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ