ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΝΙΚΟΥΝ
ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ, Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Από τα βάθη της ιστορίας, ο ελληνικός λαός απέδειξε πως η πραγματική δύναμη ενός έθνους δεν βρίσκεται στους αριθμούς, ούτε στα υλικά μέσα, αλλά στο πνεύμα.
Οι Έλληνες, λίγοι πάντοτε μπροστά στα μεγέθη των αντιπάλων τους, κατόρθωσαν να χαράξουν την πορεία του πολιτισμού, όχι με τη βία της ισχύος, αλλά με τη δύναμη της σκέψης, της γλώσσας και της δημιουργίας.
Το ελληνικό φως δεν έπαψε ποτέ να λάμπει, ακόμη κι όταν όλα γύρω έμοιαζαν σκοτεινά.
Η ελληνική γλώσσα υπήρξε το σπουδαιότερο εργαλείο του ανθρώπινου νου. Γέννησε έννοιες, διατύπωσε αρχές, αποτύπωσε συναισθήματα και ιδανικά με τρόπο μοναδικό. Δεν είναι τυχαίο πως το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού λεξιλογίου έχει ρίζες ελληνικές – άμεσα ή μέσω της λατινικής.
Από τη «φιλοσοφία» και τη «λογική» ως τη «δημοκρατία» και την «τεχνολογία», ο σύγχρονος άνθρωπος μιλά ελληνικά χωρίς να το γνωρίζει. Η γλώσσα αυτή δεν χρησίμευσε μόνο για να επικοινωνήσει ο άνθρωπος· έγινε όργανο σκέψης.
Κάθε της λέξη κρύβει δομή και λογική· κάθε σύνθεσή της απαιτεί νοηματική ανάλυση, όχι αποστήθιση. Μέσα από αυτή τη γλωσσική πειθαρχία, οι Έλληνες έμαθαν να συλλογίζονται, να αναζητούν αιτία και αποτέλεσμα, να ανατέμνουν το είναι.
Στην πορεία των αιώνων, ο ελληνικός νους υπήρξε πηγή πολιτισμού για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Από την αρχαία φιλοσοφία και τα μαθηματικά, μέχρι την πολιτική σκέψη και τις τέχνες, οι Έλληνες έδωσαν στον κόσμο τα θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομήθηκε η Δύση.
Η αλφαβητική γραφή, η έννοια της πόλεως, η πίστη στην ανθρώπινη λογική και στην ελευθερία του λόγου, όλα αυτά γεννήθηκαν εδώ, στα νότια Βαλκάνια, σ’ έναν τόπο που δεν υπήρξε ποτέ μεγάλος σε έκταση, αλλά απέραντος σε πνεύμα.
Η ελληνική γλώσσα, ζωντανή επί τρεις χιλιετίες, συνδέει το αρχαίο παρελθόν με το παρόν. Μέσα της ανασαίνει ακόμη ο Όμηρος, ο Θουκυδίδης, ο Αριστοτέλης, ο Πλάτων.
Από αυτήν αντλεί η χριστιανική θεολογία, σ’ αυτήν γράφτηκε η Καινή Διαθήκη, και μέσα από αυτήν πέρασαν στην Ευρώπη οι αξίες της αγάπης, της δικαιοσύνης και του μέτρου. Ο Έλληνας, όποτε κινδύνευσε να χαθεί, ξαναβρήκε τον εαυτό του μέσα από τη γλώσσα του· εκεί κατοικεί η ταυτότητά του.
Αλλά και στα έργα του πολέμου, η ελληνική ψυχή απέδειξε τη δύναμή της. Από τον Μαραθώνα και τις Θερμοπύλες ως τη Σαλαμίνα και την Τριπολιτσά, ο Έλληνας νικούσε όχι γιατί υπερείχε αριθμητικά, αλλά γιατί διέθετε ευφυΐα, στρατηγική, ψυχή.
Το ίδιο πνεύμα φανερώθηκε αργότερα στον Κανάρη, που έκανε πυρπολικό του την ίδια του τη ζωή, και στον ήρωα του ’40 που ανέτρεψε τα προγνωστικά των ισχυρών. Οι Έλληνες πάντοτε νικούν, γιατί πολεμούν με τον νου και με την καρδιά, όχι με τον όγκο.
Αυτή η υπεροχή του ελληνικού νου δεν είναι τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα μιας παιδείας που θέτει στο κέντρο τον Άνθρωπο και τη Σκέψη. Οι αρχαίοι Έλληνες, αναζητώντας το «γνῶθι σαυτόν» και το «μέτρον ἄριστον», διαμόρφωσαν μια κοσμοθεωρία που τιμά την ελευθερία, την αμφισβήτηση, τη δημιουργία.
Ο Σωκράτης δίδαξε πως η αλήθεια δεν επιβάλλεται, αλλά ανακαλύπτεται μέσα από τον διάλογο. Ο Αριστοτέλης θεμελίωσε τη λογική ως εργαλείο γνώσης, και ο Πλάτων ανέβασε τον άνθρωπο προς το ιδεατό. Αυτή η διανοητική παράδοση είναι που κάνει τον ελληνισμό αθάνατο.
Ακόμη και σήμερα, στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης και της επιστημονικής υπερπαραγωγής, η ελληνική σκέψη παραμένει επίκαιρη. Η καινοτομία – έννοια καθαρά ελληνική, που σημαίνει «κόβω νέο δρόμο» – είναι η ίδια η ψυχή της προόδου.
Κάθε εφεύρεση, κάθε επιστημονική ανακάλυψη, κάθε πολιτισμική αναγέννηση είναι, κατά βάθος, μια νέα μορφή του ελληνικού θαύματος: η τόλμη να σκεφτείς διαφορετικά, να δημιουργήσεις εκ του μηδενός.
Δεν είναι τυχαίο πως ακόμη και οι πιο σύγχρονες θεωρίες των ανθρωπιστικών επιστημών, της δημοκρατίας, της ηθικής, ανατρέχουν στις ελληνικές ρίζες για να βρουν νοηματική συνοχή.
Ο ελληνισμός δεν είναι απλώς ένα ιστορικό φαινόμενο. Είναι τρόπος ύπαρξης, είναι στάση απέναντι στον κόσμο. Είναι η πίστη ότι ο άνθρωπος μπορεί να αναμετρηθεί με το άπειρο και να το κατανοήσει μέσα από τη λογική και το κάλλος.
Ο ελληνικός νους υπήρξε πάντοτε ο πυρσός που άναβε στις σκοτεινές εποχές – από το Βυζάντιο ως την Επανάσταση, από την Κατοχή ως σήμερα.
Και κάθε φορά που οι Έλληνες δείχνουν να λυγίζουν, αναδύεται μέσα τους εκείνο το αρχαίο DNA του πνεύματος, που τους υπενθυμίζει ότι η ήττα δεν είναι στην ήττα, αλλά στην παραίτηση.
Η φλόγα αυτή, η φλόγα της ελληνικής ψυχής και του ελληνικού λόγου, δεν έσβησε ποτέ. Ούτε θα σβήσει. Γιατί όσο υπάρχει άνθρωπος που αναζητά το αληθινό, που δημιουργεί, που στοχάζεται, τόσο θα ζει μέσα του το ελληνικό πνεύμα. Οι Έλληνες πάντα θα νικούν – όχι γιατί το επιβάλλει η ιστορία, αλλά γιατί το αξιώνει το φως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου