ΡAΟLO ΒΕCCΗΙ: « Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΜΠΗΚΕ ΣΕ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ!»
Του Απόστολου ΑποστόλουO Paolo Becchi, είναι καθηγητής φιλοσοφίας στην Ιταλία και στη Γερμανία. Δίδαξε Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογία του Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Saarland και αργότερα υπήρξε συνεργάτης του Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD).
Είναι Ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γένοβας. Επιπλέον, μέχρι το 2017 ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λουκέρνης.
Έχει πραγματοποιήσει περίπου 200 δημοσιεύσεις σε θέματα που αφορούν στη φιλοσοφία του δικαίου, στην ιστορία της νομικής κουλτούρας και στη βιοηθική.
Το 2013 συνεργάστηκε με το Κίνημα 5 Αστέρων. Ο ιταλικός Τύπος τον αναφέρει ως τον κατ’ εξοχήν «ιδεολόγο του κινήματος». Από τον Ιανουάριο του 2016 εγκατέλειψε το Κίνημα των 5 Αστέρων, ασκώντας σκληρή κριτική.
Πρόσφατα επικέντρωσε τον πολιτικό του λόγο στην κατηγορία της κυριαρχίας και ειδικότερα στην έννοια της αδύναμης κυριαρχίας, άποψη του Αλτουσέρ.
Στο Συνέδριο της Λέγκας του Βορρά καλεσμένος o Paolo Becchi, μίλησε παρουσία του Σαλβίνι αναφέροντας ότι «δε θα πρέπει να αναφερόμαστε μόνο στην κυριαρχία της ταυτότητας, αλλά και στην κοινωνική κυριαρχία, έτσι μόνο η Λέγκα θα μπορεί να κερδίσει τις ψήφους όλων των Ιταλών».
A.A.: Αγαπητέ καθηγητά Paolo Becchi, σήμερα ζούμε κάτω από έναν «παρά-λογο» σε επίπεδο υποψίας ιό που διαταράσσει τη ζωή. Η Ευρώπη και όχι μόνο, ο κόσμος μας, βρίσκεται σε φάση έκτακτης ανάγκης.
Ο Γάλλος καθηγητής André Comte-Sponville ισχυρίστηκε ότι η αποκατάσταση της υγείας έχει αντικαταστήσει την ηθική. Θυμάμαι τον Ευριπίδη που μας λέει ότι ο Άγνωστος Θεός ανοίγει τα μάτια στους Αθηναίους και βλέπουν καθαρά. (Ευριπίδης Ελένη).
Βλέπω, αγαπητέ καθηγητά, πόλεις-φαντάσματα, άδειους δρόμους, περαστικούς με μάσκες και ένα φόβο πάνω από το κεφάλι μας, που πολλαπλασιάζει τα προβλήματα με τις καραντίνες ως νέα ψυχολογική πανδημία. Τι συμβαίνει με τη νέα κανονικότητα στην οποία ζούμε;
P.B.: Ο ιός δεν είναι παράλογος, είναι παράλογες οι αντιδράσεις μας. Μια πανδημία είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο και έπρεπε να αντιμετωπιστεί ως τέτοιο, και αντ’ αυτού οι κυβερνήσεις μας με λίγες εξαιρέσεις το αντιμετώπισαν ως απλό πρόβλημα της δημόσιας υγείας, δημιουργώντας μια μόνιμη κατάσταση πανικού στον πληθυσμό.
Δεν πήραμε το μάθημα μας από το Θουκυδίδη που μας εξιστορεί για τον λοιμό που έπληξε την Αθήνα (οι πιο σύγχρονες μελέτες μιλούν για τυφοειδή πυρετό) κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου το 430 π.Χ. εκεί υποστηρίζει ότι περισσότερο και από τον λοιμό ο φόβος της ασθένειας θα λειτουργήσει περισσότερο καταστροφικά στην πόλη της Αθήνας.
Εδώ θα πρέπει να σταθούμε γιατί μας θυμίζει ό,τι ακριβώς συμβαίνει και σε εμάς αυτές τις μέρες: ο πανικός μας οδηγεί να παραμελήσουμε “τον θρήνο για τους θανάτους” να μην αποδίδουμε πλέον μια αξιοπρεπή ταφή στους νεκρούς και να έχουμε ξεχάσει τους νόμους και τα έθιμα που λειτούργησαν για αιώνες.
A.A.: Πολλοί λένε ότι ο πανδημισμός* αποτελεί μια δικτατορία. Σήμερα ένας πολίτης αισθάνεται περισσότερο φόβο από την απώλεια της ελευθερίας του, παρά από του θανάτου του.
P.B.: Στην πραγματικότητα, το θέμα που έρχεται στο φως είναι ακριβώς αυτό. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν λίγοι, και όχι όσοι νομίζουμε, ότι το έχουν καταλάβει.
Το πρώτο θύμα του ιού είναι οι ελευθερίες μας, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία υπό την επήρεια του καθημερινού ναρκωτικού των μέσων ενημέρωσης είναι πρόθυμοι να δεχτούν ένα είδος «εθελοντικής δουλείας», με την έννοια του Étienne de La Boétie,* προκειμένου να σώσουν το τομάρι τους.
Μια επιδημία σίγουρα σκοτώνει, αλλά είναι σωστό να σταματήσουμε να ζούμε επειδή φοβόμαστε να πεθάνουμε;
Είναι σωστό να θυσιάσουμε όλες τις ελευθερίες μας (από την ελευθερία της σκέψης μας έως την ελευθερία των κινήσεων μας) για να σώσουμε μια ζωή που μετατράπηκε σε φετίχ;
Λόγω της επιδημιολογικής έκτακτης ανάγκης έχουμε αμφισβητήσει όλες τις ελευθερίες και τα δικαιώματά μας. Το κράτος δικαίου έχει μετατραπεί σε μια θεραπευτική αποκατάσταση.
Και στη θεραπευτική αποκατάσταση δεν τίθενται «ζητήματα νόμου», αλλά ασθενείς που πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία, και επειδή πρόκειται για την υγεία, οι αποφάσεις λαμβάνονται από εκείνους που συνήθως αντιμετωπίζουν το ζήτημα: γιατροί, κατ’ ουσίαν, και όλοι εμείς – υγιείς ή άρρωστοι, σκεφτείτε τους «ασυμπτωματικούς» – όλοι ύποπτοι ως πιθανοί ασθενείς που δεν έχουν πλέον δικαίωμα στην αυτοδιάθεση.
A.A.: Όλοι υπακούουν στο ίδιο πρωτόκολλο που επιβάλλει ο ιός, πολλοί υποστηρίζουν, όπως ο φιλόσοφος André Comte-Sponville ότι «η θυσία των νέων με τον εγκλεισμό τους, που γίνεται στο όνομα της υγείας των ηλικιωμένων, οδηγεί σε απώλεια του δικαιώματος τους να χαρούν ζωή τους, τότε αυτό αποτελεί παρέκκλιση».
Και παράλληλα πολλοί γιατροί, στους θαλάμους της εντατικής θεραπείας συχνά αναγκάζονται να κάνουν επιλογές, όταν οι αναπνευστήρες οξυγόνου είναι ανύπαρκτοι, λέγοντας: «για να σώσουμε τους νέους θα θυσιάσουμε τους ηλικιωμένους». Τελικά βρισκόμαστε με τον ιό σ’ έναν ηλικιακό εμφύλιο πόλεμο;
P.B.: Δεν είναι συνέπεια του κορωναϊού εάν δεν υπάρχουν κλίνες στις μονάδες εντατικής θεραπείας και στη συνέχεια πρέπει να αποφασιστεί ποιος θα επιλεγεί να επιβιώσει.
Το λάθος έγκειται στις κυβερνήσεις που, όπως συμβαίνει εξάλλου και στην ιταλική κυβέρνηση, οι οποίες πρέπει να διαθέτουν συγκρατημένο κόστος υγειονομικής περίθαλψης το οποίο όμως θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κοινοτικούς περιορισμούς.
Και εσείς στην Ελλάδα γνωρίζετε καλά από εκείνους τους προαναφερθέντες περιορισμούς.
A.A.:Βλέπουμε με τον κορωνοϊό την ευθραυστότητα της δημοκρατίας, για παράδειγμα την «συμπίεση» στις ατομικές ελευθερίες, καθώς επίσης ότι το εθνικό κράτος που ήταν το μέρος όπου αναπτύχθηκε η φιλελεύθερη δημοκρατία, σήμερα με τον κορωνοϊό έχει ανασταλεί αυτό που υπάρχει είναι μια νεκροπολιτική (necropolitica di Gonvermentalite») της υπερεθνικής κυβέρνησης.
P.B.: Η δημοκρατία στην Ιταλία μπήκε και εκείνη με τον ιό σε καραντίνα. Η δημοκρατία ευδοκιμεί όταν υπάρχει δημόσιος διάλογος και πολιτική αντιπαράθεση και επομένως όταν λείπει, αυτή η διάδραση έχουμε «προσβολή της δημοκρατίας».
Αρχικά είχαμε περιορισμούς στο σπίτι μετά απαγορεύσεις σε εξωτερικούς χώρους με την επιβολή κάποιου αυστηρού ωραρίου και μόνο με τη μάσκα, η οποία έχει πλέον γίνει το φίμωτρο του μυαλού μας.
Το να εκφράσεις τις σκέψεις σου είναι τόσο επικίνδυνο όσο και η εμφάνιση του προσώπου σου. Και τα δύο απαιτούν θάρρος για να τα διεκδικήσεις με τα μέτρα της θεραπευτικής συμμόρφωσης. Δεν πιστεύω, ωστόσο, ότι αυτό αποτελεί νίκη της παγκοσμιοποίησης.
Αναφορικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας, έχουμε δει χώρες να κλείνουν τα σύνορά τους και να υιοθετούν τις δικές τους λύσεις. Και μια παγκόσμια μετάδοση αντιμετωπίζεται στην πραγματικότητα και σε τοπικό επίπεδο. Σε τελική ανάλυση, πώς θα μπορούσαν τα εργαλεία της παγκοσμιοποίησης να είναι χρήσιμα σε αυτήν την περίπτωση;
Και αυτό γιατί ήταν τα κράτη από μόνα τους που φρόντιζαν τους πολίτες τους, και σε σχέση με τον νεοφιλελευθερισμό των παγκόσμιων αγορών, τελικά τα κυρίαρχα κράτη με τις έκτακτες πολιτικές ανάγκες κατέληξαν να επικρατούν.
A.A.: Μετά τον κορωνοϊό, ο κόσμος έχει αλλάξει δραματικά και ερωτώ ότι θα τελειώσει αυτή πολιτική κρίση κάποτε; Γιατί αυτή η τρέχουσα κρίση ενέχει τον μεγάλο κίνδυνο, εάν δεν ελεγχθεί να προκαλέσει μια αλλαγή στην πολιτική μορφή.
Αν πάλι υποτιμηθεί, θα αλλάξει τόσο πολύ τις δημοκρατικές δομές που είναι βέβαιο ότι θα καταστείλει την κοινωνική αυτοάμυνα και θα μας οδηγήσει σε μια «κατάσταση εξαίρεσης» από απελπισία και κόπωση (αυτό που αποκαλούσε ο G. Agamben ως «γυμνή ζωή»).
P.B.:Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης χρησιμοποιείται όχι μόνο για την αλλαγή της «πολιτικής μορφής», αλλά και της «ανθρώπινης μορφής», όπως προσπαθώ να εξηγήσω στο τελευταίο μου βιβλίο «Ο εφιάλτης του Foucault.
Η κατασκευή μιας έκτακτης ανάγκης για την υγεία». Έχουμε προχωρήσει σ’ έναν επιταχυνόμενο ρυθμό με πολυεθνικές αμερικανικές εταιρείες και όχι μόνο (Apple, Google, Microsoft, Amazon, Facebook, Huawei), οι οποίες είναι πλέον σε θέση να παρακολουθούν ό,τι κάνουμε 24 ώρες την ημέρα και εισβάλλουν στη ζωή μας.
Οι ζωές έχουν ήδη μετατραπεί σε μεγάλο βαθμό σε ψηφιακές ζωές. Ζωές από μοναξιά που επιβιώνουν μπροστά σε μια οθόνη. Αυτές οι εταιρείες, εκμεταλλευόμενες την ευκαιρία που τους προσφέρεται από τον ιό, δημιουργούν έναν «νέο κόσμο» και για αυτόν τον νέο κόσμο, ο άνθρωπος, όπως θα έλεγε ο Günther Anders,* μοιάζει μάλλον «ξεπερασμένος».
*Πανδημισμός: Λέξη που χρησιμοποιεί ο Γάλλος φιλόσοφος Εντγκάρ Μορέν.
*Étienne ή Estienne de La Boétie (1530-1563) Γάλλος δικαστής, συγγραφέας και ιδρυτής της σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας στη Γαλλία. Υπήρξε στενός φίλος του διάσημου δοκιμιογράφου Michel de Montaigne. Επηρέασε την αναρχική σκέψη.
*Günther Anders (1902-1992) σπούδασε κοντά στον Χάιντεγκερ και Χούσερλ, ο θεωρητικός και πρακτικός προβληματισμός του Günther Anders συνοψίζεται στον τρόπο που δημιουργείται μια ριζική διαφορά ανάμεσα σ’ αυτό που ο άνθρωπος κατασκευάζει και σ’ αυτό που μπορεί να συλλάβει και εξυπηρετεί τους σκοπούς του και τους στόχους του.
Ο Απόστολος Αποστόλου, είναι Δρ. Φιλοσοφίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου