ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ 164 XRONIA AΠO THN KOIMHΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ

«ΑΔΥΝΑΤΩΝΤΑΣ ΠΛΕΟΝ ΝΑ ΖΩ ΣΤΑ ΦΡΙΚΑΛΕΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ ΦΩΝΑΖΩ: Ο ΚΟΝΤΕ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ΤΗΝ ΥΜΝΗΣΕ, ΕΓΩ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΠΡΟΔΩΣΩ»!!!

«Καὶ  ἐσύ ἀθάνατη, ἐσὺ θεία,

Ποὺ ὅ,τι θέλεις ἠμπορεῖς

Εἰς τὸν κάμπο, Ἐλευθερία,

Ματωμένη περπατεῖς.»

(Ύμνος εις την Ελευθερίαν στφ. 82) 

"Από την ιστορία της νεότερης ελληνικής ποίησης δεν λείπουν οι παράξενες μορφές και περιπτώσεις. Θα 'ταν, ας πούμε, πολύ πιο φυσικό, καθώς το φαντάζομαι, η ποίηση ενός λαού θαλασσινού, αγροτικού και πολεμιστή, να άρχιζε με έναν άνθρωπο πού θα τραγουδούσε τραχιά και απλά αισθήματα. 

Συνέβηκε το αντίθετο. Άρχισε με έναν ποιητή πού κατεχόταν από τον δαίμονα του απόλυτου. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο. Πρέπει να προσθέσω αμέσως ότι το επίπεδο της παιδείας στα Εφτάνησα ήταν, τα χρόνια εκείνα, πολύ υψηλότερο από της ηπειρωτικής Ελλάδας. 

Ο Σολωμός είχε σπουδάσει στην Ιταλία. Ήταν ένας μεγάλος Ευρωπαίος, που γνώριζε καλά τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η ποίηση του αιώνα του. Μπορούσε να είχε σταδιοδρομήσει στην Ιταλία: έγραψε ιταλικά ποιήματα και οι ενθαρρύνσεις δεν του έλειψαν. 

Προτίμησε τη στενή πύλη: αποφάσισε να δημιουργήσει το έργο του ελληνικά. 

Ο Σολωμός ασφαλώς είχε γνωρίσει τα ποιήματα πού είχαν φέρει μαζί τους οι πρόσφυγες από την Κρήτη. Πίστευε στην γλώσσα του λαού κι εχθρεύονταν κάθε μορφή λογιοτατισμού. 

Οι απόψεις του πάνω στο πρόβλημα αυτό σώζονται σ’ ένα διάλογο πού έγραψε, με κύρια πρόσωπα τον Ποιητή και τον Σοφολογιώτατο. 

Μνημονεύω, στην τύχη: “Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, παρέξ ελευθερία και γλώσσα” ή, ακόμα: “Υποτάξου πρώτα στη γλώσσα του λαού, και αν είσαι αρκετός, κυρίεψέ την”. 

Γι’ αυτήν την κυριαρχία εμόχθησε, κι αυτός ο μόχθος είναι πού τον έκανε ένα μεγάλον Έλληνα. Ο Σολωμός, βέβαια, έγραψε και τον Ύμνο στην Ελευθερία, πού οι στίχοι, του χρησίμεψαν για τον εθνικό μας ύμνο – και άλλα ποιήματά του μελοποιήθηκαν και τραγουδήθηκαν πολύ στον περασμένο αιώνα. 

Όμως δεν είναι γι’ αυτό που μετράει για μας η κληρονομιά του. Είναι γιατί μπόρεσε να χαράξει, όσο οριστικά του επέτρεπε η εποχή του, το δρόμο που θα 'παιρνε η ελληνική έκφραση.

 Αγάπησε τη ζωντανή γλώσσα και δούλεψε σ’ όλη του τη ζωή για να την ανυψώσει στο επίπεδο της ποίησης που εκείνος οραματιζόταν. Ήταν μια προσπάθεια που ξεπερνούσε τις δυνάμεις ενός και μόνου ανθρώπου"

 Γιώργος Σεφέρης, 

ΜΙΚΡΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ...

Ἡ ἄνοιξη τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας καὶ τὸ φούσκωμα μιᾶς αὐθεντικῆς ἔκφρασής της στὴ λογοτεχνία, ξεπροβάλλει μέσα ἀπ΄αὐτά τὰ χτυπημένα γράμματα καὶ τὶς "ἀνορθογραφίες" τοῦ κόντε Διονυσίου Σολωμού, ποὺ σὰν σήμερα πρὶν 164 χρόνια ἄφησε τὴν τλευταῖα του πνοὴ στὴν Κέρκυρα.

Δὲν μπορῶ νὰ γράψω πολλὰ γιὰ εκεῖνον ποὺ θεωρῶ ἀδλφὸ μου...

Κάθε φορὰ ποὺ θὰ τὸν ἀναθυμηθῶ, ριγῶ ή δακρύζω...γιατὶ κυλάει ἁπλά καὶ ἥρεμα μέσα στὸ αἷμα τῆς γραφῆς μου κι οἱ δεκαπεντασύλλαβοί του εἶναι τὸ ἀπαλὸ ἀεράκι ποὺ ἀναπνέουν οἱ σπανίως ἀναδυόμενες ρίμες μου.

Εἶπα ρίμες καὶ θυμήθηκα τὸν ἄλλο μεγάλο μου ἀδελφὸ, τὸν Γιὰννη Μαρκόπουλο ποὺ ὅλοι τοῦ χρωστᾶμε χάρη γιὰ τὴν οὐρανόφερτη μουσικὴ του στοὺς «Ἐλέυθερους Πολιορκημένους», 14 χρόνια ἀπ΄τὴ ζωή του ξόδεψε γιὰ νὰ μᾶς τὴν προσφέρει.

Καθὼς τώρα μιὰ χώρα καὶ μιὰ ἀνθρωπότητα ὁλάκερη, δείχνει (ἤ τὴν παρουσιάζουν) πρόθυμη νὰ χάσει τὴν ἐλευθερία της, ἀπὸ φόβο σὲ μιὰν ἀθέατη ἀπειλἠ καὶ καθως δὲν ἔχω μιλήσει γι΄ αὐτὸ μέχρι τώρα, ἀδυνατῶντας πλέον νὰ ζῶ στὰ φρικαλέα σύνορα τῆς σιωπῆς, φωνάζω: Ο κόντε, Διονύσιος Σολωμὸς Τὴν ὕμνησε, ἐγὼ, δὲν γίνεται νὰ τἠν προδώσω... 

  Γιώργος Βολουδάκης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Εpisode du siege de Missolonghi (σκηνή από την πολιορκεία του Μεσσολογγιού), πίνακας του γάλλου ζωγράφου François-Émile de Lansac, 1828. Δημοτική Πινακοθήκη, Μεσολόγγι. Βλ. Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία.

 Πηγή: www.lifo.gr