ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ
Το μέλλον της φαίνεται δυσοίωνο, με την προοπτική νέων συγκρούσεων και ακόμη πιο καταστρεπτικών επιπτώσεων για την περιοχή
Οι εξελίξεις στη Συρία δεν ήταν ούτε ξαφνικές, ούτε απρόβλεπτες.
Αντιθέτως, ήταν μεθοδευμένες και οργανωμένες, με μια τζιχαντιστική οργάνωση, η Χαγιάτ Ταχρίμ αλ Σιάμ (HTS), τη συνέχεια της Αλ Νούσρα και θυγατρική της Αλ Κάιντα, να παίζει κεντρικό ρόλο στην ανατροπή της συριακής κυβέρνησης του προέδρου Άσαντ.
Σε διάστημα μόλις 192 ωρών, η οργάνωση αυτή κατάφερε να κατεδαφίσει το καθεστώς που κυβερνούσε τη Συρία επί 61 χρόνια, με το κόμμα Μπάαθ να διατηρεί την εξουσία για πάνω από μισό αιώνα.
Ο λόγος πίσω από την επιμονή στην πτώση του Άσαντ είναι τα στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα διαφόρων χωρών, όπως των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Τουρκίας, οι οποίες επιδίωκαν την απομάκρυνση του Άσαντ και την εγκατάσταση ενός ακραίου τζιχαντιστή, του Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι, του Νο 2 της Αλ Κάιντα, για τον εντοπισμό του οποίου είχε θέσει βραβείο 10 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, από την πλευρά τους, έκαναν μεγάλες προσπάθειες να αποκαταστήσουν την εικόνα του, μετατρέποντάς τον σε έναν “τζιχαντιστή με το κουστούμι”, όπως εύστοχα αναλύθηκε σε αμερικανικό άρθρο.
Η καταστροφή της Συρίας και ο πόλεμος που συνεχίζεται προκαλούν πολλά ερωτήματα. Στο βιβλίο του ΕΛΙΣΜΕ, με τίτλο “Ανατολική Μεσόγειος, Παρόν και Μέλλον”, το οποίο δημοσιεύθηκε επτά χρόνια πριν, αναλύεται εις βάθος η αιτία πίσω από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Συρία.
Εδώ, ο υπογράφων συμμετέχει στη συγγραφή του βιβλίου και εξηγεί γιατί η Συρία βρέθηκε στο στόχαστρο των διεθνών συμφερόντων και των κρατών. Στο κείμενο που ακολουθεί, το οποίο είναι μέρος του βιβλίου, παρουσιάζεται η ανάλυση της κατάστασης στη Συρία και των αιτίων του πολέμου.
Αναρωτιόμαστε: γιατί τόσο μεγάλη σφοδρότητα και σκληρότητα απέναντι στη Συρία και ιδιαίτερα στον πρόεδρό της, Μπασάρ Άσαντ;
Σε ένα εξαιρετικό άρθρο του στο περιοδικό Politico, ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, με τίτλο “Why the Arabs Don’t Want Us in Syria” (Γιατί οι Άραβες δεν μας θέλουν στη Συρία), εξηγεί γιατί οι Άραβες μισούν τις πολιτικές των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, αναφέροντας ότι δεν τους ενοχλούν οι “ελευθερίες” της Δύσης, αλλά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν προδώσει τα ιδανικά τους, για χάρη του πετρελαίου, στις χώρες τους.
Αποκαλύπτει ότι η απόφαση των ΗΠΑ να οργανώσουν την εκστρατεία για την ανατροπή του Άσαντ βασίστηκε στην άρνησή του να δεχτεί την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου που θα μετέφερε το αέριο από το Κατάρ προς την Ευρώπη.
Το Κατάρ προσέφερε να κατασκευάσει έναν αγωγό αξίας δέκα δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο οποίος θα περνούσε από τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία, τη Συρία και την Τουρκία, αλλά ο Άσαντ αρνήθηκε να συμφωνήσει.
Ως αποτέλεσμα, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας άρχισαν να χρηματοδοτούν την αντιπολίτευση στη Συρία και να προετοιμάζουν την ανατροπή του καθεστώτος του Άσαντ.
Ο Κένεντι υποστηρίζει ότι ο Άσαντ είναι πιο διαλλακτικός από τα σουνιτικά καθεστώτα της περιοχής, καθώς η Συρία διαθέτει μια κοσμική και πλουραλιστική ελίτ, σε αντίθεση με τα θεοκρατικά καθεστώτα των γειτονικών χωρών.
Επιπλέον, ο Άσαντ έδωσε στην CIA πολύτιμες πληροφορίες μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη, γεγονός που αποκαλύπτει τον πραγματικό χαρακτήρα της συνεργασίας του με τη Δύση.
Η γεωστρατηγική σημασία του ελέγχου της ενέργειας στην περιοχή και ο ανταγωνισμός για την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία συνδέονται άμεσα με τις στρατηγικές αποφάσεις των ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο αυτής της επιδίωξης, και με την υποστήριξη των ΗΠΑ, εγκαινιάστηκε ο Νότιος Ενεργειακός Διάδρομος, που παρέχει έναν εναλλακτικό δρόμο μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας, αποδυναμώνοντας έτσι τον έλεγχο της Ρωσίας.
Ο αγωγός που προτεινόταν να ξεκινήσει από τη Σαουδική Αραβία, να περνάει από την Ιορδανία, τη Συρία και να καταλήγει στην Τουρκία, δεν υλοποιήθηκε ποτέ λόγω της άρνησης του Άσαντ να υπογράψει τη συμφωνία, η οποία σχετιζόταν με τα συμφέροντα των σουνιτικών χωρών του Κόλπου και την επιρροή τους στην περιοχή.
Η εξαγωγή φυσικού αερίου από το κοίτασμα South Pars στον Περσικό Κόλπο, το οποίο ανήκει κυρίως στο Κατάρ, είχε στρατηγική σημασία και αναδείκνυε την οικονομική και ενεργειακή διάσταση του πολέμου στη Συρία.
Η στάση του Μπασάρ αλ Άσαντ απέναντι στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου, ο οποίος θα συνέδεε το Κατάρ με την Τουρκία μέσω Συρίας, δημιούργησε πλήθος ερωτημάτων για το κατά πόσο η απόφασή του ήταν αποτέλεσμα εξωτερικών πιέσεων ή αν πράγματι ακολούθησε μια πολιτική που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Συρίας και των παραδοσιακών συμμάχων της.
Σε άρθρο της 30ής Αυγούστου 2013, ο έγκριτος βρετανικός Τύπος (The Guardian) ανέφερε: «Ο Άσαντ αρνήθηκε να υπογράψει τη συμφωνία για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου από το Κατάρ, διαμέσου Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας, Συρίας και Τουρκίας, με σκοπό να προστατεύσει τα συμφέροντα των Ρώσων, οι οποίοι είναι οι κορυφαίοι προμηθευτές φυσικού αερίου στην Ευρώπη».
Ο Άσαντ δεν έμεινε μόνο στην άρνηση της συμφωνίας με το Κατάρ και την Τουρκία, αλλά, το 2011, προχώρησε σε διαπραγματεύσεις με το Ιράν για έναν ανταγωνιστικό αγωγό, αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο οποίος θα διέρχεται από το Ιράκ και τη Συρία, προσφέροντας μια εναλλακτική λύση για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη από το κοιτάσμα South Pars, το οποίο μοιράζεται το Ιράν με το Κατάρ.
Στη συνέχεια, τον Ιούλιο του 2011, Ιράν, Ιράκ και Συρία συμφώνησαν να κατασκευάσουν τον εν λόγω αγωγό, με σκοπό την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η συμφωνία αυτή προέβλεπε την κατασκευή ενός αγωγού 5.600 χιλιομέτρων, με διάμετρο 140 εκατοστών και ετήσια δυναμικότητα 40 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου. Αυτός ο αγωγός θα μπορούσε να καλύψει το 80% της ετήσιας ποσότητας φυσικού αερίου που προμηθεύει η Ρωσία στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream.
Η εκστρατεία εναντίον της Συρίας, που πήρε την μορφή ενός αιματηρού πολέμου, δεν είχε ως αιτία την επιθυμία του συριακού λαού για δημοκρατία ή ελευθερία, αλλά ήταν αποτέλεσμα ενεργειακών συμφερόντων που σχετίζονταν με τις στρατηγικές επιλογές μεγάλων δυνάμεων, όπως οι ΗΠΑ, η Τουρκία και το Κατάρ, καθώς και με τον ανταγωνισμό μεταξύ των σουνιτικών και σιϊτικών χωρών της περιοχής.
Η Συρία, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και της συμμετοχής σε δύο αντίπαλους ενεργειακούς διαδρόμους, βρέθηκε στο επίκεντρο αυτών των γεωπολιτικών συμφερόντων. Οι σχέσεις με το Ιράν και τη Ρωσία διασφάλισαν στην κυβέρνηση Άσαντ μεγαλύτερα κέρδη από τις συμφωνίες με τους σουνιτικούς συμμάχους.
Ο πόλεμος στη Συρία, που ξεκίνησε το 2011, ανέδειξε την κρισιμότητα αυτών των ενεργειακών διαδρομών, καθώς οι εξωτερικές δυνάμεις πίεσαν για τη δημιουργία αγωγών φυσικού αερίου με αντίθετες πολιτικές και θρησκευτικές αφετηρίες.
Παρά τη στρατηγική ανατροπή της κατάστασης από την παρέμβαση της Ρωσίας και του Ιράν, που έδωσαν στη Συρία τη δυνατότητα να περάσει από την άμυνα στην επίθεση, η καταστροφή της χώρας παραμένει βαθιά και η περιοχή συνεχώς επιβαρύνεται από εξωτερικές επεμβάσεις.
Με την άφιξη μιας νέας κυβέρνησης Δημοκρατικών στις ΗΠΑ, με πρόεδρο τον Τζο Μπάιντεν, η κατάσταση στη Συρία εισέρχεται σε μια νέα φάση. Ο Μπασάρ αλ Άσαντ, παρά την επιρροή του Ιράν και της Ρωσίας, βρίσκεται αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο νέων πιέσεων και στρατηγικών παιχνιδιών.
Ο διορισμός του Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι, ενός ακραίου τζιχαντιστή, ως ηγέτη της Συρίας, ενισχύει την εκτίμηση ότι η χώρα θα συνεχίσει να βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνών συγκρούσεων με ακόμη πιο καταστρεπτικές συνέπειες.
Η Συρία ήταν πάντα μια πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική κοινωνία, όπου οι διάφορες εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες συνυπήρχαν ειρηνικά μέχρι το 2011.
Η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει ριζικά, και η διάσπαση της χώρας είναι πλέον προφανής, με τις εισβολές από γειτονικά κράτη όπως η Τουρκία και το Ισραήλ, και τις αντιπαραθέσεις που εντείνονται εξαιτίας των γεωστρατηγικών συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων.
Το μέλλον της Συρίας φαίνεται δυσοίωνο, με την προοπτική νέων συγκρούσεων και ακόμη πιο καταστρεπτικών επιπτώσεων για την περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου