ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΗ ΜΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΙΕΡΩΝΥΜΟ

Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΑΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ  ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ: ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ «…..ΠΕΙΘΟΝΤΑΙ ΤΟΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΙΣ ΝΟΜΟΙΣ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΙΔΙΟΙΣ ΒΙΟΙΣ ΝΙΚΩΣΙ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ»  

(Προς Διόγνητον 5, 10)

Γράφει ο Νικήτας Αποστόλου

1)Στο ΦΕΚ στις 4-2-2021 και στο Τεύχος της Β΄ με αριθμό 415 δημοσιεύθηκε απόφαση- Κανονισμός της Ιεράς Συνόδου με αριθμό 19/146 και με αντικείμενο «Περί εκμισθώσεως, εκποιήσεως και εν γένει αξιοποιήσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών».

2)Στο ΦΕΚ 121 τεύχος Α΄της 22-6- 2020 δημοσιεύθηκε ο υπ΄αριθ. 318 κανονισμός της Ιεράς Συνόδου με αντικείμενο την ρύθμιση των εκμισθώσεων εκποιήσεων και εν γένει διαχειρίσεως της περιουσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος (εν στενή εννοία).

3) Στην εφημερίδα των Ιωαννίνων “Τύπος Ηπείρου” στις 30&31-1-2021 δημοσιεύθηκε η πληροφορία της σύστασης μονοπρόσωπης Α.Ε. με την επωνυμία “Αναπτυξιακή Ιεράς Μητρόπολης Ιωαννίνων.”

Διάβασα τα ανωτέρω κείμενα και έχω την γνώμη ότι, όποιος συνειδητός ορθόδοξος Χριστιανός τα μελετήσει, αμέσως το ζήτημα που θα αναφύεται στη συνείδηση του είναι, εάν συνάδει με την διδασκαλία του Κυρίου μας μια τέτοια οικονομική δραστηριότητα που περιγράφεται σ΄αυτά να ενεργείται από νομικά πρόσωπα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.

Η Επιστήμη ορίζει την Οικονομία ως την κοινωνική δραστηριότητα παραγωγής και διανομής των αγαθών και υπηρεσιών, που είναι αναγκαία για τον βίο των ανθρώπων μιας κοινωνίας και τα οποία αυτοί παράγουν, στο πλαίσιο σχέσεων νομικά δομημένων. 

Επομένως η δραστηριότητα αυτή εξαρτάται και διενεργείται σύμφωνα με ανθρώπινες αποφάσεις και όχι σύμφωνα με κάποιους φυσικούς νόμους.

H Εκκλησία συνιστά στους πιστούς , συγκεκριμένο τρόπο ζωής, και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο, που αναφέρεται στις σχέσεις με τον Θεό, τον «πλησίον», και τον εαυτό τους. 

Ο συγκεκριμένος αυτός τρόπος ζωής, είναι ουσιώδης και καθοριστικής σημασίας, γιατί, εάν μερικώς παραμεληθεί, έχει ως συνέπεια να καταργείται η ιδιότητα του «ζωντανού» μέλους της Εκκλησίας.

Αρχικά οφείλουμε να προσέξουμε, την συλλογική δραστηριότητα των πρωτοϊδρυομένων Εκκλησιών στο χώρο της Οικονομίας, ως Χριστιανικά την πλέον αυθεντικά ορθή , καθ΄όσον αυτή διενεργείτο υπό την καθοδήγηση των Αποστόλων. 

Διαπιστώνουμε ότι η οικονομική συλλογική δραστηριότητά τους ως συλλογικών οντοτήτων, περιορίζονταν μόνο στον τομέα της "διανομής των αγαθών και υπηρεσιών" και όχι και στον τομέα της παραγωγής των. (Πράξεις των Αποστόλων Κεφ. ΙΑ 28-30, ΛΗ΄ Αποστολικός Κανόνας).

Το έργο αυτό στον ίδιο τομέα της Οικονομίας, (της παροχής βοήθειας με αγαθά και υπηρεσίες, προς όσους βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης), το συνέχισε διαχρονικά η Εκκλησία μέχρι σήμερα με τα νομικά της πρόσωπα.

Σήμερα όμως τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας λειτουργούν σε ολόκληρο το φάσμα της Οικονομίας και της παραγωγής και της διανομής των αγαθών και υπηρεσιών καθ΄όσον διαθέτουν και διαχειρίζονται περιουσία συνισταμένη σε ακίνητα, κινητά και χρηματικές αξίες.

Το βλέπουμε και στους ανωτέρω κανονισμούς όπου προβλέπονται και τα εξής:

Οι Κανονισμοί έχουν ως αντικείμενο την ρύθμιση των διαδικασιών εκμισθώσεων, μισθώσεων, παραχωρήσεων χρήσεως, εκποιήσεων, ανταλλαγών, αγορών, αντιπαροχών και γενικά οικονομικής διαχείρισης και αξιοποίησης κινητών και ακινήτων, συμπεριλαμβανομένων των αγροτεμαχίων, μοναστηριακών δασών κ.λπ., που ανήκουν "κατά κυριότητα" ή η διοίκηση, διαχείριση χρήση, κάρπωση ανήκει στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και σε όλα τα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου της δικαιοδοσίας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και γενικά της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Σημειώνουμε πρώτα τις θετικές διατάξεις των κανονισμών, που εναρμονίζονται με την αγάπη και την αλληλοβοήθεια, τις οποίες μας δίδαξε ο Κύριος ως τρόπο σχέσεων. 

Αυτές προβλέπουν τις εξής δυνατότητες: Παραχώρησης χρήσεως χωρίς αντάλλαγμα και εκποίησης χωρίς διαγωνισμό ακινήτων, (διαμερισμάτων, αγροτεμαχίων, δασών κ.λ.π.) δωρεάν ή έναντι ανταλλάγματος σε Ο.Τ.Α., Ν.Π.Δ.Δ., Δημόσιες Επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που εκπληρούν κοινωφελείς σκοπούς. 

Παραχώρηση της χρήσης ακινήτων σε αποδεδειγμένα φτωχούς που στερούνται στέγης για περιορισμένη χρονική διάρκεια. Εκποίησης χωρίς διαγωνισμό προς το δημόσιο ακινήτων, (διαμερισμάτων, αγροτεμαχίων, δασών κ.λ.π.). 

Απ΄ ευθείας εκμίσθωση με μίσθωμα την εκτιμώμενη μισθωτική αξία ακινήτων ή κινητών πραγμάτων προς φορείς του Δημόσιου Τομέα και μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που εκπληρούν κοινωφελείς σκοπούς. 

Παραχώρηση χρήσεως δωρεάν ή έναντι ανταλλάγματος προς φορείς του Δημόσιου Τομέα για ανέγερση κτιρίων,ιατρείων,παιδικών σταθμών, παιδικών χαρών. 

Τέλος παραχωρήσεις προς φορείς του Δημοσίου έναντι ανταλλάγματος για αναπλάσεις κοινοχρήστων χώρων ή άλλες περιβαλλοντικού χαρακτήρα επεμβάσεις.

Οι περισσότερες όμως υπόλοιπες ενέργειες και διαδικασίες που θεσπίζονται για τα νομικά πρόσωπα της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και γενικά της Εκκλησίας στο χώρο της Οικονομίας, όπως τις προκαθορίζει ο κανονισμός, είναι "δέσμιες εκ του νόμου", δηλαδή προκαθορισμένες από διατάξεις νόμων θεσπισθέντων μάλιστα στα πλαίσια της φιλοσοφίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, με ελάχιστα περιθώρια διακριτικής ευχέρειας ενεργείας εναρμονισμένης με το πνεύμα και το μήνυμα του Ευαγγελίου.

Σε ότι αφορά την Α.Ε. της Μητροπόλεως Ιωαννίνων αυτή θα λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς του Καπιταλιστικού μας συστήματος. 

Στις 21-1-21 ανακοινώθηκε στον τύπο ότι με 2,8 εκατομμύρια ευρώ ενισχύουν τα αρμόδια υπουργεία την Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων προκειμένου να προχωρήσει στην συντήρηση και την αποκατάσταση των υφιστάμενων κτιρίων στο συγκρότημα της Ιεράς Μονής Βελλάς. 

Τα τελευταία χρόνια εκεί από τον φορέα της Μητρόπολης Ιωαννίνων ασκείται παραγωγική δραστηριότητα στους τομείς της κτηνοτροφίας, και της παραγωγής αγροτικών προϊόντων.

Τίθεται επομένως αμείλικτα το ερώτημα :

Οι πράξεις αυτές εντάσσονται στην ορθοπραξία που απαιτείται να έχουν οι Χριστιανοί, όπως αυτή προσδιορίζεται από τις ηθικές και κοσμοθεωρητικές Χριστιανικές αλήθειες;

Τις αλήθειες αυτές που μας έδωσε ο Κύριός μας δια του Ευαγγελίου Του;

Όχι βέβαια, αφού το καπιταλιστικό κοινωνικό σύστημα απέναντι στις Χριστιανικές αλήθειες της πίστης στον Θεό, Δημιουργό και Κύριο του κόσμου και Πατέρα όλων των ανθρώπων, τους οποίους δημιούργησε "κατ΄ εικόνα και ομοίωσιν" Του, την πίστη στην αδελφοσύνη και την αλληλοβοήθεια των ανθρώπων, την αυτάρκεια, αντιτάσσει τα ψεύτικα δόγματα της Φυσιοκρατίας "την αυθυπαρξία της Φύσης", τον "οικονομικό άνθρωπο ", τον ατομισμό και την επιδίωξη του ατομικού οικονομικού συμφέροντος, τον χωρίς ηθικούς περιορισμούς ανταγωνισμό ως δημιουργό της προόδου, τον καταναλωτισμό και τον πλουτισμό.

Με βάση τις διαπιστώσεις αυτές, αυτόματα αναδύεται το ερώτημα :

Κάτω από αυτές τις κοινωνικοπολιτικές και νομικές συνθήκες είναι Χριστιανικά επιτρεπτό τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας να έχουν έσοδα από μισθώσεις , εκποιήσεις και αντιπαροχές ακινήτων, πωλήσεις αγαθών που προέκυψαν από πλειοδοτικούς διαγωνισμούς;

Ο περιβόητος νόμος προσφοράς και ζήτησης μπορεί να είναι χριστιανικά αποδεκτός ως ρυθμιστής των ανθρωπίνων σχέσεων;

Επιτρέπεται να έχουν τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας πόρους από μερίσματα και τόκους Εταιριών και Τραπεζών;

Γενικά επιτρέπεται αυτά να συμμετέχουν σε παραγωγικές διαδικασίες που αναπόφευκτα οδηγούν σε κλοπή της υπεραξίας της εργασίας συνανθρώπων μας;

Την απάντηση πρέπει να την αναζητήσουμε στα βιβλία της Αγίας Γραφής και στα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, που περιέχουν τις αιώνιες αλήθειες του Ευαγγελίου.

Η πρώτη αλήθεια: Ο Θεός ως ο Δημιουργός του Κόσμου είναι και ο πραγματικός κύριός του. Οι άνθρωποι είμαστε απλώς πρόσκαιροι κάτοχοι εξουσιαστές των πραγμάτων του φυσικού κόσμου νομείς των όμως όχι όπως την εννοεί το άρθρο 974 του Αστικού μας Κώδικα με την αντίληψη ότι είμαστε κύριοι αυτών.

Δεύτερη αλήθεια συνέπεια της πρώτης Η νομική έννοια της κυριότητας, που έχει τις ρίζες της στο Ρωμαϊκό Δίκαιο, ως φυσικό δικαίωμα του ατόμου, ιερό, απαραβίαστο, αποκλειστικό, απόλυτο αφού δεν τερματίζεται ούτε με τον θάνατο, αλλά μεταβιβάζεται κληρονομικά, στηρίχθηκε θεωρητικά από τους αστούς θεωρητικούς του 18ου αιώνα και είναι θεσμοθετημένη με τις διατάξεις των άρθρων 999 και επόμενων του Αστικού μας Κώδικα, είναι ψευδεπίγραφη, αφού η αληθινή της έννοια συνίσταται στο γεγονός ότι μόνος Κύριος των πάντων είναι ο Θεός.

Με βάση τις ανωτέρω αλήθειες, είναι αδιανόητο τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας να δηλώνουν σε επίσημα δημόσια κείμενα, όπως τα συμβολαιογραφικά έγγραφα, ότι έχουν κυριότητα σε ακίνητα πράγματα (κτήματα, διαμερίσματα κλπ) γιατί αυτό αντιστρατεύεται στην Χριστιανική Πίστη.

Τρίτη αλήθεια Τα μερίσματα που δίδουν οι Τράπεζες στους μετόχους των προέρχονται από τους τόκους των δανείων που χορηγούν στους δανειολήπτες των. 

Εδώ να σημειώσουμε ότι το ποσό των χορηγουμένων δανείων έναντι των κεφαλαίων που διαθέτουν οι Τράπεζες σύμφωνα με τους κανόνες που λειτουργούν (της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών) είναι πολλαπλάσια και επομένως η απόδοση (δηλαδή οι τόκοι) των κεφαλαίων των είναι ληστρική. 

Η Αγία Γραφή και η Ιερή Παράδοση απαγορεύουν την είσπραξη τόκων. (Λουκάς κεφ. 6 34&36), Κανόνες ΙΖ΄της Α και Ι΄ της ΣΤ Οικουμενικών Συνόδων, ομιλίες "Κατά τοκιζόντων" του Αγίου Γρηγορίου Νήσσης και "Προς τους πλουτούντας" του Μεγάλου Βασιλείου. 

Με βάση αυτήν την αλήθεια είναι Χριστιανικά ανεπίτρεπτο νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας να είναι μέτοχοι Τραπεζών.

Τέταρτη αλήθεια Η εργασία αποτελεί εντολή του Θεού. "Με τον ιδρώτα του προσώπου του ο άνθρωπος να αποκτά το ψωμί του". 

Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να εργάζεται επιδιώκοντας την αυτάρκεια, χωρίς την αγωνιώδη μέριμνα για το αύριο εμπιστευόμενος για το αύριο στην Θεία Πρόνοια και οπωσδήποτε μακριά από την τυραννική δίψα του πλουτισμού. 

Ο μέγας Βασίλειος τον πλουτισμό τον χαρακτηρίζει "νόσον". Η οικονομική επιστήμη έχει αποδείξει ότι τα κέρδη των επιχειρήσεων δημιουργούνται από την κλοπή της υπεραξίας που δημιουργείται από την εργασία όλων όσοι εργάζονται σ΄αυτές. 

Πράγματι έτσι είναι γιατί τα μέσα παραγωγής (έδαφος και κεφάλαιο) από μόνα τους χωρίς την εργασία δεν παράγουν οικονομικά αγαθά, μένουν αδρανή. Αυτό αποδεικνύεται και διαχρονικά. Αυξάνεται ο όγκος παραγωγής αγαθών όταν μειώνεται η ανεργία.

Βέβαια η Εκκλησία υπηρετεί το αιώνιο μήνυμα του Ευαγγελίου, μήνυμα σωτηρίας και το οποίο ωστόσο υλοποιείται υποχρεωτικά βάσει των σημερινών κοινωνικοπολιτικών και νομικών πλαισίων, που ανωτέρω περιγράφω, ενώ παράλληλα απαιτεί τη χρήση υλικών μέσων και ανθρώπινου δυναμικού.

Μετά από όλα τα παραπάνω ξεπηδά το αγωνιώδες ερώτημα και τι πρέπει να κάνει η Εκκλησία; Πως θα συνεχίσει να υλοποιεί το έργο της ; Υπάρχει άλλος τρόπος για να έχει τα αναγκαία οικονομικά μέσα για να το συνεχίσει ; ΝΑΙ, αρκεί να γίνει αλλαγή στη στρατηγική της δράσης της 180 μοιρών!. 

Στρατηγικός στόχος ο περιορισμός της δράσης της στην οικονομική δραστηριότητα μόνο στον τομέα της "διανομής των αγαθών και υπηρεσιών" και όχι και στον τομέα της παραγωγής των (Πράξεις των Αποστόλων Κεφ. ΙΑ 28-30, ΛΗ΄ Αποστολικός Κανόνας). Έτσι θα πάψει να χρησιμοποιεί στην πρακτική της τους κανόνες του Καπιταλιστικού Συστήματος.

Το υπόδειγμα το έχουμε και προς τα εκεί πρέπει να προσανατολιστούμε.

Είναι η δράση της πρώτης Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, την οποία περιέγραψα ανωτέρω. Ας δημιουργήσουμε την Ελευθέρα και Ζώσα Ενορία. Αυτή μέσω των εθελοντικών προσφορών των πιστών της θα γίνει η πηγή από την οποία θα αναβλύσουν οι πόροι που χρειάζεται η Εκκλησία για να εκπληρώσει την κοινωνική της αποστολή της φιλανθρωπίας.

Κατά την γνώμη μου για να γίνει αυτό εφικτό, πρέπει να γίνει με διαδοχικά προσανατολισμένα προς τον σκοπό αυτό βήματα, τα άλλα ας τα εμπιστευθούμε την Θεία Πρόνοια, η οποία θα μας φωτίσει να τα ανιχνεύσουμε και να τα προσδιορίσουμε στον κατάλληλο χρόνο.

Ποιμενάρχη μας Αρχιεπίσκοπε Ιερώνυμε, ας θυμηθούμε τα λόγια του Ομολογητή και Μάρτυρα Ιουστίνου, που δείχνουν τον σωστό δρόμο που πρέπει να βαδίζουν στην ζωή τους οι Χριστιανοί και οι κατά τόπους Εκκλησίες όλων των εποχών “…..πείθονται τοις κειμένοις νόμοις και τοις ιδίοις βίοις νικώσι τους νόμους ” (Προς Διόγνητον 5, 10)