ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ

ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΑΓΙΟΙ, ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΓΕΡΟΝΤΕΣ

ΑΡ. 1

 

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Κατά Ιουδαίων: Ο Άγιος Χρυσόστομος συνεχίζει μια παράδοση από αρχής του Χριστιανισμού, με επιθέσεις κατά των Ιουδαίων με κυριότερους εκφραστές τον Ιουστίνο, Απελλή, Τερτυλλιανό, το Μεγάλο Αθανάσιο και τους Καππαδόκες ιεράρχες.

 Ο Χρυσόστομος αναφέρεται κατά των Ιουδαίων σε 8 ομιλίες του και καταφέρεται σε βάρος τους με σκληρές εκφράσεις και ασκεί έντονη κριτική των τελετών, των εθίμων και της λατρευτικής τους ακολουθίας.

Η κριτική αυτή θεωρείται εφάμιλλη σε σκληρότητα με τη συμπεριφορά των προφητών και του Χριστού κατά των Ιουδαίων και ο Χρυσόστομος έχει κατηγορηθεί για εκφράσεις κατά των Ιουδαίων όπως "οχιές", "δαίμονες", "σκυλιά", και παραλληλισμούς των συναγωγών με "πορνεία"

Οι λόγοι που οδήγησαν τον ιερό Χρυσόστομο και τους άλλους ιεράρχες να ασκήσουν τόσο σκληρή κριτική κατά των Ιουδαίων, αφορά την έντονη προσπάθεια εναγκαλισμού σε επίπεδο λατρευτικό - θρησκευτικό, που θεωρούσε ότι είχε στόχο προσηλυτιστικό και τελικά οδηγούσε στην απομάκρυνση από τον αληθινό Θεό και το σωτήριο μήνυμα του Χριστού.

Παρατηρούμε στις ομιλίες του, ότι σημαντικός λόγος κριτικής για τον Χρυσόστομο, αποβαίνουν οι εορτές των Ιουδαίων, στις οποίες συμπαρέσυραν και τους Χριστιανούς να τελούν, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να διαχωρίσουν τη μεγάλη αντίθεση του μηνύματος των δυο θρησκειών

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ισχυριζόταν ότι η Παλαιά Διαθήκη αποτελούσε τον τύπο και όχι την αλήθεια, γι' αυτό το λόγο έχουμε γραπτές εντολές, ενώ στην Καινή Διαθήκη έχουμε νόμο γραμμένο στις καρδιές των ανθρώπων, υπονοώντας ξεκάθαρα τη λειτουργία του Αγίου Πνεύματος ως «παρακλήτου» και βοηθού στην ερμηνεία του νόμου του Θεού.

Στυλιανός Γ. Παπαδόπουλος θεολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου και εκκλησιαστικός συγγραφέας :  Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Χαρακτηρίζει τους Ιουδαίους «άθλιους», «δείλαιους», «άρπαγες», «πλεονέκτες» και τα όμοια…

Η χρήση βαρέων χαρακτηρισμών, όπως οι παραπάνω, συνήθων άλλωστε για την εποχή εκείνη, οφείλεται κυρίως στην αντίληψη που είχε ο Χρυσόστομος για τον Ιουδαϊσμό ως θρησκεία, ενώ σχετίζεται άμεσα με την συμπεριφορά των Ιουδαίων έναντι του Ιησού Χριστού και του ευαγγελίου του

Θεωρώντας ο Χρυσόστομος και κρίνοντας την τακτική των Ιουδαίων από την αρχή μέχρι τις ημέρες του, διαπιστώνει την συνεχώς αντίθετη πορεία τους, που διακρίνεται σε δύο φάσεις.

 Στην εποχή της παλαιας Διαθήκης, όταν όφειλαν να τηρούν τον Νόμο, αυτοί τον καταπατούσαν, όπως τους καταμαρτυρούν οι Προφήτες. 

Στην εποχή της Εκκλησίας, μετά την έλευση του Χριστού, όταν όφειλαν ν’ αφήσουν τον Νόμο, που ήταν μόνο προπαρασκευαστικός, επιμένουν να ζουν με αυτόν. 

Τώρα που ο Νόμος ξεπεράστηκε, αυτοί αγωνίζονται να τον τηρήσουν. Η τακτική αυτή, καταλυτική ριζικά του θείου θελήματος, τους αποδεικνύει «ελεεινους», εφόσον εξόργιζαν τον Θεό, μη τηρώντας άλλοτε τον Νόμο, και τον εξοργίζουν τηρώντας τον τώρα. 

Γι' αυτό και ο ευαγγελιστής Λουκάς (Πράξεις 7, 51), ακολουθώντας τον Προφήτη Ησαΐα (63, 10) και άλλα παλαιοδιαθηκικά κείμενα, χαρακτηρίζει τους Εβραίους «σκληροτράχηλους» και «απερίτμητους» κατά την καρδία, με αποτέλεσμα ν’ αντιστρατεύονται πάντοτε στο Άγιο Πνεύμα, στο θέλημα επομένως του Θεού. Αυτά υιοθετεί ο Χρυσόστομος και τίποτε περισσότερο.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος κατά ιουδαιων : «Αλλά πάντως ερούσι (= κάποιοι Χριστιανοί) ότι και αυτοί (= οι Ιουδαίοι) τον Θεόν προσκυνούσιν. Αλλά μη γένοιτο τούτο ειπείν! Ουδείς Ιουδαίος προσκυνεί τον Θεόν. 

Τις ταυτά φησιν; Ο Υιός του Θεού. "Ει τον Πατέρα γαρ μου ήδειτε, φησί, κάμε ήδειτε αν' ούτε δε εμέ οίδατε, ούτε τον Πατέρα μου οίδατε” (Ιωάν. 8,19). Ποίαν ταυτής αξιοπιοτοτέραν μαρτυρίαν παραγάγω;» (Κατά Ιουδαίων Α' 3: PG 48, 847).

Ανακεφαλαιώνοντας την κριτική του ως βιβλικός και θεολόγος της Εκκλησίας υπογραμμίζει τρία κεφαλαιώδη σφάλματα των Ιουδαίων: αγνοούν τον Πατέρα (εφόσον αρνούνται τον Υιό), σταύρωσαν τον Υιό και αποκρούουν την βοήθεια του Αγίου Πνεύματος. 

Εφόσον αυτά είναι αληθή, μπορεί κανείς να θεωρήσει τον τόπο λατρείας των Ιουδαίων ως «δαιμόνων καταγώγιον», ως ειδωλολατρικό χώρο.

 Αλλά τον χώρο τούτον κάποιοι τον θεωρούν «σεμνόν» και τον «προσέχουν», γεγονός που αναγκάζει τον Χρυσόστομο να προβαίνει στις εκτιμήσεις αυτές.

«Ει τοίνυν τον Πατέρα αγνοούσιν (= οι Ιουδαίοι) τον Υιόν εσταύρωσαν, του Πνεύματος την βοήθειαν απεκρούσαντο, τις ουκ αν θαρρών αποφήνηται, των δαιμόνων καταγώγιον είναι τον τόπον; 

Ου προσκυνείται Θεός εκεί, μη γένοιτο αλλ' ειδωλολατρίας εκείνο το χωρίον λοιπόν εστί. Αλλ' όμως τινές ως σεμνοίς εκείνοις τοις τόποις προσέχουσι» (Κατά Ιουδαίων Α' 3: PG 48, 847).

«Ει μεν γαρ οίκοθεν αποφαίνομαι, κατάγνωθι. Ει δε του προφήτου λέγω τα ρήματα, δέξαι την απόφασιν» (Κατά Ιουδαίων Α' 2: PG 48, 847).

 Ο Ιερεμίας λέγει για τους Ισραηλίτες, ότι έσπασαν τον «δεσμόν» με τον Θεό, ότι έχουν «όψιν πόρνης», ότι ο «οίκος» του Θεού, η Συναγωγή, έγινε «σπήλαιον υαίνης», ότι ο Θεός «εγκατέλειψε τον οίκον» του (2, 20' 3, 3' 7, Εν 12, 7) και άλλα όμοια.

Παραπέμπει στον Ησαΐα (1, 11) και τον Αμώς (5, 21) για να τονίσει ότι ο Θεός αρνείται τις θυσίες και μισεί τις εορτές, που τελούν οι Ιουδαίοι και στις οποίες επιμένουν να μετέχουν πολλοί Χριστιανοί. Υπενθυμίζει ότι οι Ιουδαίοι ειδωλολάτρησαν (Αριθμοί 25), έσφαξαν και θυσίασαν «υιούς και θυγατέρας» «εις τα δαιμόνια» (Ψαλμοί 105, 37). Όλ’ αυτά και άλλα πολλά προκάλεσαν κατά τον Προφήτη Δανιήλ την «κατάρα» του Θεού κατά του εκλεκτού λαού (9, 11' 3, 32).

Οι Ιουδαίοι στους χρόνους της Παλαιας Διαθηκης, επειδή συμπεριφέρθηκαν εχθρικά στους Προφήτες, διώκοντας ή και φονεύοντας αυτούς

Γενικά η κριτική του Αγ. Χρυσοστόμου, κατά των Ιουδαίων, προκάλεσε έντονη αντίδραση σε μερίδα συγγραφέων, ο οποίοι θεωρούσαν τον Χρυσόστομο σκληρό αντισημίτη.

 Βέβαια ο Χρυσόστομος συνεχίζει μια παράδοση από αρχής του Χριστιανισμού, με επιθέσεις κατά των Ιουδαίων με κυριότερους εκφραστές τον Ιουστίνο, Απελλή, Τερτυλλιανό, τον Μέγα Αθανάσιο και τους Καππαδόκες ιεράρχες. 

Ο Χρυσόστομος αναφέρεται κατά των Ιουδαίων σε 8 ομιλίες του και καταφέρεται σε βάρος τους με σκληρές εκφράσεις και ασκεί έντονη κριτική των τελετών, των εθίμων και του λατρευτικής τους ακολουθίας. Η κριτική αυτή θεωρείται εφάμιλλη σε σκληρότητα με τη συμπεριφορά των προφητών και του Χριστού κατά των Ιουδαίων.

Στην πραγματικότητα, ο Χρυσόστομος το δηλώνει, ότι υπενθυμίζει τις κρίσεις κατά του Ισραήλ από τον προφήτη Ιερεμία ("όψις πόρνης εγένετό σοι, απηναισχύντησας προς πάντας", Ιερ. 3,3) ο οποίος, μιλώντας για την πνευματική πορνεία του λαού του θεού, τους καλεί ταυτόχρονα σε μετάνοια για τις ειδωλολατρικές εκτροπές τους[39]: "Από προφήτου παράγω την μαρτυρίαν·

Τι ουν ο προφήτης φησίν; Όψις πόρνης εγένετό σοι, απηναισχύντησας προς πάντας"[40]. Και συνεχίζει: :"Ένθα δε πόρνη έστηκεν, πορνείον έστιν ο τόπος· μάλλον δε ουχί πορνείον και θέατρον μόνον εστίν η συναγωγή".

Χαρακτηριστικοί επίσης είναι οι λόγοι του Ιησού Χριστού που χρησιμοποιεί ο Χρυσόστομος, ο οποίος αποκαλούσε τους ομοεθνείς του "γεννήματα εχιδνών (οχιών)"[41] και "κύνες (σκύλους)"[42]. Στυλιανός Γ. Παπαδόπουλος ήταν Έλληνας θεολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου και εκκλησιαστικός συγγραφέας

ΠΗΓΗ: ΔΙΑΚΟΝΗΜΑ

Μονή Αγίου Νικολάου, Φιλανθρωπινών 

Κοινοποιεί ο Γεωκών