ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΛΗΘΗΣ! ΑΡΑ Η ΜΝΗΜΗ ΕΙΝΑΙ ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΖΩΗ!

ΜΝΗΜΗ: ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΡΟΠΥΡΓΙΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Του Γιώργου Κ. Στράτου

Ο άνθρωπος είναι ένα μιμητικό ον. Μαθαίνει, επιβιώνει, πολιτισμικά εξελίσσεται μέσα από τη μίμηση και την εμπειρία των άλλων. Κι ευτυχώς. 

Γιατί αν κάθε άνθρωπος ξεκινούσε από το μηδέν, ακολουθώντας τον δικό του, απολύτως προσωπικό δρόμο, θα καταδικαζόμασταν σε διαρκές ξαναγράψιμο της Ιστορίας, σε ατομικά αδιέξοδα, σε συλλογική ακινησία. 

Δεν θα υπήρχε πολιτισμός. Ούτε συνέχεια. Ούτε πρόοδος.

Η λέξη-κλειδί πίσω από αυτή τη μετάδοση της εμπειρίας, από γενιά σε γενιά, είναι η Μνήμη. Από το αρχαιοελληνικό «μνάομαι – μιμνήσκομαι», δηλαδή θυμάμαι, ανακαλώ, συνδέω το χθες με το σήμερα.

Στην αρχαία Μυθολογία, η Μνημοσύνη ήταν θεότητα. Κόρη του Ουρανού και της Γαίας, μητέρα των Μουσών – των προστάτιδων των Τεχνών, της Ποίησης, της Ιστορίας, της Γνώσης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Δίας ενώθηκε μαζί της για να γεννηθούν οι Μούσες. Γιατί χωρίς Μνήμη, δεν υπάρχει Δημιουργία. Δεν υπάρχει Τέχνη. Δεν υπάρχει Άνθρωπος.

Και η ηγεσία τους; Ο Απόλλων. Ο θεός του Φωτός, της Λογικής, της Τάξης, της Αρμονίας. Τα συστατικά μιας ευτυχισμένης, ασφαλούς και ελεύθερης κοινωνίας. Αυτά υπερασπίζεται η Μνήμη. Αυτά τροφοδοτεί. Αυτά φοβούνται όσοι επιδιώκουν την εξουσιαστική χειραγώγηση.

Στις ημέρες μας, η μνήμη στοχοποιείται μεθοδικά και οργανωμένα. Ιστορική, εθνική, θρησκευτική, κοινωνική, οικογενειακή – ακόμα και η προσωπική μας μνήμη τελεί υπό κατάργηση.

Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με τις διαρκώς ανανεούμενες εικόνες, δημιουργούν την ψευδαίσθηση του βίου εν εξελίξει. Όμως, η ζωή χάνεται μέσα στην κατακερματισμένη εμπειρία του εφήμερου, ενώ η μνήμη υπονομεύεται από την επιφανειακή υπερπληροφόρηση. Δεν ζούμε. Καταναλώνουμε στιγμές.

Γιατί η μνήμη παραπέμπει σε συμπεριφορές αντίστασης, σε κρίση, σε εσωτερική συνέπεια, σε συλλογική ταυτότητα – όλα ανεπιθύμητα στοιχεία σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν τα φίλτρα, οι ψευδαισθήσεις και η κοινωνική υπνηλία.

Γιατί όποιος θυμάται, δεν ξεγελιέται. Όποιος θυμάται, διεκδικεί. Και τελικά, αντιστέκεται. Θυμάται τις αξίες, τις μάχες, τις προδοσίες, τις θυσίες. Και έτσι δεν υποτάσσεται σε ένα παρόν όπου οι λέξεις “ελευθερία”, “δικαιώματα”, “δημοκρατία” απονευρώνονται από την ίδια την καθημερινή πρακτική αυτών που τις επικαλούνται.

Βομβαρδιζόμαστε με “ευαισθησίες” και “δικαιώματα”, την ίδια στιγμή που μας απογυμνώνουν από κάθε ουσιώδη δυνατότητα να τα υπερασπιστούμε. Η κοινωνία μετατρέπεται σε κοινότητα θεατών. 

Οι αισθητήρες μας αποσυντονίζονται, η κριτική μας ικανότητα νεκρώνεται. Και έτσι τα δικαιώματα χάνονται αθόρυβα – χωρίς ούτε μια σφαίρα.

Μέχρι, ίσως, να φτάσουμε μπροστά στη λέξη που κρύβει στην ίδια ρίζα την υπενθύμιση και την προειδοποίηση: το μνήμα.

Ένα τέλος, όχι μόνο βιολογικό. Αλλά πνευματικό. Πολιτισμικό. Πολιτικό.

Ο αγώνας σήμερα δεν είναι μόνο για το ψωμί, την ελευθερία ή τη δικαιοσύνη. Είναι για τη Μνήμη. Τη μνήμη που συγκρατεί όλα τα παραπάνω. Γιατί όποιος θυμάται, ζει πιο ελεύθερα. Και δεν προσκυνά.

ΠΗΓΗ