ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ.
Γράφει ο Νικήτας Αποστόλου
Τα παρακάτω γεγονότα, που συνέβησαν την περίοδο της πανδημίας του κοροναϊού προβληματίζουν κάθε πιστό Χριστιανό.
1.Η δίωξη η δίκη και την εν συνεχεία άσκηση έφεσης κατά της αθωωτικής απόφασης που ενήργησε ο Εισαγγελεύς Πρωτοδικών Κέρκυρας του Μητροπολίτη Κερκύρας για την υπόθεση της λιτανεύσεως του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος την Κυριακή των Βαΐων.
2.Η παραγγελία έρευνας που παρήγγειλε ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσ/νικης για την εξακρίβωση ποινικών αδικημάτων εξ αφορμής κηρύγματος του πατρός Αντωνίου στον Ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου.
3.Την από 13/11/2020 επιστολή του Μητροπολίτου Κυθήρων και Αντικυθήρων Σεραφείμ προς την Ιερά Σύνοδο με την οποία διαμαρτύρεται για την παραβίαση του δικαιώματος να λατεύουν οι πιστοί ελευθέρως και ακωλύτως τον Θεό συλλογικά εντός των Ιερών Ναών.
4.Στις 3-12-2020 στην ιστοσελίδα «Ρομφαία» ο Μητροπολίτης Καστοριάς Σεραφείμ καταθέτει τους προβληματισμούς του για τους “κλειστούς ναούς”.
5.Χθές ανακοινώθηκε η επέκταση του «κλεισίματος στο σπίτι» μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε να εννοηθεί ότι μάλλον το μέτρο αυτό θα παραταθεί μέχρι τουλάχιστον την εορτή του Αγίου Ιωάννου.
6. Ο τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ παρουσιάζουν τους πιστούς που επιλέγουν με τις πράξεις τους να υλοποιήσουν την συμμετοχή τους ως πιστών μελών της Εκκλησίας του Χριστού.
Τα γεγονότα αυτά θέτουν στην επικαιρότητα το ζήτημα της νομιμοφροσύνης των Χριστιανών προς τις κοσμικές εξουσίες.
Τους προβληματισμούς μου ως πιστός Χριστιανός για το θέμα αυτό εκθέτω παρακάτω.
Και πρώτα δύο λόγια για τις έννοιες Εκκλησία και Κράτος.
Η Εκκλησία είναι Θεανθρώπινος οργανισμός, του οποίου ο Χριστός είναι η μόνη και μοναδική Κεφαλή και ό,τι έχει μέσα της είναι Θεανθρώπινο και αδιαίρετο: Η πίστη, η αγάπη, η αλήθεια, το Βάπτισμα, η Ευχαριστία και κάθε θείο μυστήριο και γενικά όλη η ζωή και η διάρθρωσή της.
Στόχος της η σωτηρία ο αγιασμός και η “θέωση” του ανθρώπου. Υπάρχει και θα υπάρχει στους αιώνες των αιώνων. «Πύλαι άδου ου κατισχύσουσι αυτής» (Ματθ. Κεφ. 16 18).
Στην ενορία του (την εντός ορισμένου χώρου Εκκλησία του), ο Χριστιανός βιώνει, ως μέλος ευρύτερης πνευματικής οικογένειας της Εκκλησίας τους άλλους Χριστιανούς, ως πνευματικούς του αδελφούς.
Ο απόστολος Παύλος στην Α’ προς Κορινθίους επιστολή (κεφ. ια’, 20) μάς ομιλεί για την «επί το αυτό» σύναξη των Χριστιανών. Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος τονίζει την σημασία της «επί το αυτό» συνάξεως υπό τον επίσκοπο, τους πρεσβυτέρους και τους διακόνους. «Σπουδάζετε ουν πυκνότερον συνέρχεσθαι εις ευχαριστίαν Θεού .. ...» (Προς Εφεσ. 13)... «Ο ουν μη ερχόμενος επί το αυτό ούτος ήδη υπερηφανεί και εαυτόν διέκρινεν» (Εφες. 5)
Το Κράτος συνίσταται από πρωτογενή κυρίαρχη εξουσία (δύναμη επιβολής με καταναγκασμό), η οποία ασκείται από πρόσωπα, ατομικά ή συλλογικά, σε λαό εγκατεστημένο μονίμως σε ορισμένον εδαφικό χώρο.
Σκοπός του κράτους είναι η αυτοσυντήρησή του, η ειρηνική διαβίωση των εντός της Επικρατείας του διαβιούντων ανθρώπων, η ρύθμιση των σχέσεων των και η κατοχύρωση των αναγνωριζομένων από τους κανόνες δικαίου του ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ας προχωρήσουμε στη συνέχεια να δούμε τι μας αποκαλύπτει η Αγία Γραφή σχετικά με τις κοσμικές εξουσίες στις οποίες περιλαμβάνεται και το Κράτος.
Πρέπει πρωταρχικά να σημειώσουμε τον τελικό επίγειο στόχο της Θείας Πρόνοιας δοσμένο από το ίδιο το στόμα του Κυρίου μας στην επί του Όρους ομιλία Του.
Ο στόχος αυτός είναι το “ελθέτω η Βασιλεία Σου γεννηθήτω το θέλημα Σου ως εν Ουρανώ και επί της Γης”(Ματθ. Κεφ. 6 9-10). Στόχος, που θα υλοποιηθεί όταν “έλθει το πληρωμα του χρόνου” .
Και ο στόχος αυτός αναφέρεται και στις κοσμικές εξουσίες όπως επιβεβαιώνεται στην προφητεία (Μιχ. Δ. 1-8), όπου δίδεται η προφητεία ότι οι λαοί και τα έθνη “θα κατακόψωσι τας ρομψαίας αυτών εις άροτρα και τα δόρατα αυτών εις δρέπανα και ουκέτι μη αντάρει έθνος επί έθνος ρομφαίαν και ουκέτι μάθωσι πολεμείν …..και βασιλεύσει Κύριος”.
Ο αυτός στόχος αναφέρεται και σε άλλες προφητείες (Δαν. Β 1-46, Ψαλμ. Νστ΄1-10, Ησαϊας Β 2-4 κ.α.)
Στη συνέχεια στα Ευαγγέλια (Ματθ. Κεφ. Δ 8-11), (Λουκάς Κεφ. Δ 5-8) & (Μαρκ. Ι 42-45) έχουμε τη διαπίστωση ότι τα Κράτη όπως διαχρονικά δομήθηκαν έχουν, ως αυτοσκοπό και ως θεσμική διάρθρωση και ως νοοτροπία εξουσίας, βασικά αντίθετη στόχευση προς την στόχευση της Εκκλησίας.
Στα ανωτέρω χωρία διαβάζουμε ότι μετά την βάπτισή Του στον Ιορδάνη, ο Κύριός μας πήγε στη έρημο, όπου νήστεψε 40 ημέρες.
Εκεί υπέστη τους πειρασμούς του διαβόλου στους οποίους ο διάβολος περιέλαβε και τον εξής πειρασμό: Του έδειξε όλα τα βασίλεια του κόσμου και τα μεγαλεία τους και του είπε. “Όλα αυτά θα σου τα δώσω αν πέσεις και με προσκυνήσεις” “γιατί σε μένα (η εξουσία τους) έχει παραδοθεί και σε όποιον θέλω τη δίδω”.
Επίσης, όταν ανέβαιναν για τα Ιεροσόλυμα ο Χριστός με τους μαθητές του τους είπε τα εξής. “Ξέρετε πως αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους ηγέτες των λαών τους καταπιέζουν και οι μεγάλοι από αυτούς τους υποδουλώνουν.
Αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει σε εσάς. Όποιος από εσάς θέλει να αναδειχθεί και να αναλάβει ηγετική θέση ανάμεσά σας να είναι υπηρέτης σας και όποιος θέλει να είναι ανάμεσά σας πρώτος να είναι υπηρέτης όλων. Γιατί και “ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε να υπηρετηθεί αλλά να υπηρετήσει και να δώσει την ζωή του λύτρα για πολλούς”.
Όταν ερωτήθηκε από τον Πιλάτο ο Κύριος εάν θεωρεί τον εαυτό του Βασιλέα (Ιωαν. ΙΗ 36) και όταν οι Φαρισαίοι επεδίωξαν να τον παγιδεύσουν και τον ρώτησαν για το εάν έπρεπε να καταβάλουν τους κρατικούς φόρους (Ματθ. Κεφ. ΚΒ 15-22) αποσαφήνισε την διαφορά που υπάρχει “Βασιλείας του Θεού” από τις τότε υφιστάμενες κοσμικές εξουσίες.
Τα ανωτέρω πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας, για να αντιληφθούμε ορθά όσα ο Απόστολος Παύλος στο κεφ. ΙΓ 1-7 της προς Ρωμαίους Επιστολής του, στο Κεφ. Β 1&2 της Α΄προς Τιμόθεον Επιστολής του και στο Κεφ. 3 1&2 της προς Τίτον επιστολής του αναφέρει για τις σχέσεις που πρέπει να έχει ο Χριστιανός με τις κρατικές εξουσίες ως μέλος της κοινωνίας.
Στα χωρία αυτά ο Απόστολος μας τονίζει κατ΄αρχήν ότι “...Οι υπάρχουσες εξουσίες από τον Θεό έχουν ταχθεί”. Οι εξουσίες απόσωπα ως αντικειμενική πραγματικότητα ,που σημαίνει ότι η ορθή ερμηνεία των λόγων αυτών είναι πως αναρχική κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει.
Περαιτέρω προσδιορίζει την αποστολή των εξουσιών ως εξής. “Θεού γαρ διάκονος εστί σοι εις το αγαθόν” και επομένως ο Χριστιανός εάν πράττει έργα “αγαθά” δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από τους φορείς της εξουσίας.
Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε όμως ότι διάκονοι του Θεού εν προκειμένω δεν μπορεί να είναι φορείς εξουσιών που είναι τυραννικές και δεν σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ελευθερία. “...Ἐὰν οὖν ὁ Υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθαι” (Ἰωαν. Η 36). Ζητά από τους πιστούς να προσεύχονται για τους ανθρώπους που ασκούν την εξουσία ώστε ό Θεός να τους φωτίσει ώστε η πολιτική των να έχει ως αποτέλεσμα την ειρήνη και αξιοπρέπεια των διοικουμένων.
Τέλος ζητά από τους πιστούς να είναι νομιμόφρονες απέναντι σε κάθε πράξη της εξουσίας που συνιστά καλό έργο. Επίσης και ο Απόστολος Πέτρος στην Α΄Επιστολή του στο Κεφ. 2 12 -17 σημειώνει ότι οφείλουν οι Χριστιανοί να έχουν ορθοπραξία, σ΄αυτήν περιλαμβάνεται και η τιμή προς τους φορείς της εξουσίας.
Οι φορείς των εξουσιών έχουν ως αποστολή από τον Θεό να τιμωρούν τους κακούς και να επαινούν αυτούς που πράττουν καλά έργα.
Υπ΄ αυτήν την έννοια η νομιμοφροσύνη του Χριστιανού προς τους φορείς των εξουσιών υπόκειται σε αυτες τις προϋποθέσεις. Άλλως ισχύει η διακήρυξη του Αποστόλου Πέτρου προς τον αρχιερέα στο “συνέδριο”-δικαστήριο “πειθαρχείν δει Θεω μάλλον ή ανθρώποις” (Πράξεις Αποστόλων Κεφ. Ε 29).
Έτσι εν μέσω διωγμών τον 2ο αιώνα μ. Χ. οι τότε Χριστιανοί βίωναν την κάθε Κυριακή όπως μας την περιγράφει ο Ιουστίνος, φιλόσοφος ομολογητής και μάτρυρας της πίστεως μας στην πρώτη Απολογία του.
Σε ελεύθερη απόδοση να τι μας λέει :
« Και κατά την λεγόμενη ημέρα του ηλίου –Κυριακή– συγκεντρώνονται όλοι, όσοι κατοικούν στις πόλεις ή στην ύπαιθρο, και διαβάζονται τα απομνημονεύματα των αποστόλων ή τα συγγράμματα των προφητών, μέχρις ότου είναι δυνατό.
Έπειτα, όταν σταματήσει εκείνος που διαβάζει, ο προϊστάμενος με λόγια συμβουλεύει και προσκαλεί να μιμηθούν όλοι αυτά τα καλά.
Έπειτα σηκωνόμαστε όλοι μαζί και προσευχόμαστε και όπως προαναφέραμε, όταν σταματήσουμε την προσευχή, προσφέρεται ψωμί και κρασί με νερό θεία κοινωνία και ο προϊστάμενος και πάλι απευθύνει προσευχές και ευχαριστίες, με όση δύναμη έχει, και ο λαός συμμετέχει λέγοντας «Αμήν» και ακολουθεί η διάδοση και η μετάληψη στον καθένα αυτών για τα οποία ευχαριστήσαμε και σε αυτούς που δεν ήταν παρόντες στέλνονται μέσω των διακόνων.»
Βλέπουμε λοιπόν ότι, έχοντας ορθοπραξία οι χριστιανοί των πρώτων Εκκλησιών αποδέχονταν τους κρατικούς θεσμούς, ήταν νομιμόφρονες μόνο εάν οι νόμοι και οι διαταγές των ασκούντων την εξουσία Αυτοκρατόρων δεν έρχονταν σε αντίθεση με τις εντολές του Ευαγγελίου, όπως μας βεβαιώνει και πάλι ο φιλοσοφος και μάρτυς Ιουστίνος . “…..πείθονται τοις κειμένοις νόμοις και τοις ιδίοις βίοις νικώσι τους νόμους ” (Προς Διόγνητον 5, 10).
Επομένως ο Χριστιανός με μέσα τον λόγο, την παρρησία και την αγάπη: Αντιμάχεται την αδικία και την ανισότητα και είναι νομιμόφρων με την ισότητα και την δικαιοσύνη και τις άλλες εντολές του Ευαγγελίου. Αντιμάχεται την καταπίεση και την αυθαιρεσία και αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Αντιμάχεται θεσμούς νοοτροπίες και πρακτικές πάσης φύσεως αρχόντων που εμποδίζουν να υλοποιηθεί η επαγγελία του Κυρίου μας για όλη η ανθρωπότητα το “ελθέτω η Βασιλεία Σου γεννηθήτω το θέλημα Σου ως εν Ουρανώ και επί της Γης”(Ματθ. Κεφ. 6 9-10)“και γενήσεται μια ποίμνη εις ποιμήν” (Ιωαν. Ι΄ 16).
Και τώρα σε εμάς : Πως θα γιορτάσουμε την γένεση του Σωτήρος μας Χριστού και την εορτή του Αγίου Βασιλείου;
Νικήτας Αποστόλου
Κύριε Αποστόλου τα γράφετε άψογα αλλά αγνοείτε κάτι : Ο Χριστός είπεν "ο έχων ώτα ΑΚΟΥΕΙΝ ακουέτω". Θεωρείτε ότι υπάρχουν πολλοί σήμερα να έχουν "ώτα ΑΚΟΥΕΙΝ". Οι περισσότεροι έχουν "ώρα ΜΑΣΚΟΣΤΕΡΕΕΙΝ". Νάστε καλά για όλα τα ωφέλιμα, που μας παραθέσατε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣωστό το άρθρο και με πολλά παραδείγματα και αναφορές.Προσθέτω μόνον μερικές παρατηρήσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο Κράτος στην μυθολογία μας είχε αδελφή την Βία η οποία γέννησε την Επιβολή.
Η Δημοκρατία ως κράτος του δήμου δηλαδή του λαού, απαιτούσε την άμεση συμμετοχή των πολιτών στην λήψη των κρατικών αποφάσεων, με τον καταμερισμό και την ανάληψη της ευθύνης του κάθε πολίτη και του συνόλου γενικά.
Οι στρατηγοί και οι υπουργοί ήταν εντολοδόχοι υπάλληλοι εφαρμοστές της λαϊκής βούλησης.
Κάθε εκτροπή τους απειλούνταν με εξοστρακισμό και εξορία.
Σαφώς και δεν εφαρμόζεται η αναρχία στην πράξη ως ουτοπία, αν δεν επιτευχθεί η κατάκτηση της αρετής σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η λειτουργία του κλήρου και της ενορίας αποσκοπεί στην προσωπική αρετή του πολίτη ως μέσου εφαρμογής της κυριαρχίας του κράτους που πιστεύουμε.
Μέχρι τότε ζούμε υπό το κράτος που συστήνουμε και ανεχόμαστε ως άδικοι και συμμέτοχοι στην κρατική αδικία.
Οι απόστολοι ,οι πατέρες και οι μάρτυρες και ο ίδιος ο Χριστός ήταν θύματα αυτού του κράτους που υπακούμε.
Η Θεία γέννηση που θα εορτάσουμε, έφερε στην πράξη την ελπίδα με το επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία.
Η ελπίδα για αγάπη, δικαιοσύνη, ελευθερία από τα πάθη και τους φόβους ήταν όλη η διδασκαλία για την επίτευξη της αρετής με όπλο τον ίδιο τον Χριστό που δίνει τα πάντα στους αιτούντες με εμπιστοσύνη.
Η ίδια η ζωή και ο λόγος Του ήταν παραδείγματα εμπιστοσύνης για να πιστέψουμε. Το κορυφαίο ήταν η ταφή και η ανάσταση και η θανάτωση του θανάτου για να δούμε και να μην φοβόμαστε ούτε τον θάνατο.
Ο θάνατος είναι η έσχατη απειλή και το όπλο του κράτους των για την επιβολή του σε εμάς.
Έως σήμερα ίσχυε η οικονομική απειλή με πρόστιμα και κατασχέσεις για την υποταγή μας, αφού καταργήθηκε η θανατική ποινή.
Τώρα εφαρμόζεται πάλι η απειλή και η ποινή του θανάτου μέσω ασθενειών για την υποταγή μας και η εφαρμογή της αποδίδει.
Το γνωρίζουμε και προσπαθούμε να την αποφύγουμε ή υποτασσόμαστε στο κράτος τους με υπακοή καθ΄ ιεραρχική υπόδειξη. Λησμονούμε και απεμπολούμε το δικαίωμα μας στην ζωή που μας δόθηκε και ξεχνάμε την ικεσία .Υπομένουμε άπραγοι ανεύθυνοι της ευθύνης μας και περιμένουμε από Άλλον το θαύμα να μας σώσει κλεισμένοι στα σπίτια μας με τηλελειτουργίες.Το κάθε κράτος του Καίσαρα για να λειτουργήσει χρειάζεται υπηκόους.Εμείς σε ποιο κράτος υπακούμε ως υπήκοοι μετά τα τόσα παραδείγματα;
Έχουμε χρόνο μέχρι τα Χριστούγεννα να ξαναθυμηθούμε την γέννηση επί γης, της ελπίδας και της όντως ζωής.
Αν δεν το πράξουμε με μετάνοια στον εδώ βίο μας θα βιώνουμε αυτά που βιώνουμε με τα βιολογικά όπλα του κράτους των εναντίων μας.
Καλά Χριστούγεννα μόνον ως πολίτες υπήκοοι υπό του κράτους Του φυλαττώμενοι.