Μ. ΒΛΑΧΟΣ: «Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ ΩΣ ΣΤΡΑΤΟΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΣ!…»
Του Μιχαήλ Βλάχου*,
Ομοτ. καθηγητή πολέμου και στρατηγικής στο Johns Hopkins
350.000 νεκρούς – το 2,5% των κατοίκων της! – και 200.000 τραυματίες μετρά η Ουκρανία στις 500 μέρες του πολέμου και ο πληθυσμός μειώθηκε από 52 το 1994 στα 20 εκατομμύρια σήμερα.
Ένας ηττημένος στρατός και ένας διαλυμένος στρατός είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Ένας στρατός που απλώς ηττήθηκε στη μάχη μπορεί συχνά να κάνει επιτυχή υποχώρηση, να μεταρρυθμιστεί και να ανασυνθέσει τη δύναμή του – όπως έκανε η Ρώμη μετά την ταπείνωσή της στις Κάννες, καταστρέφοντας τελικά τον μεγάλο της αντίπαλο, την Καρχηδόνα.
Αλλά όταν διαλύονται ολόκληροι στρατοί, όταν χάνουν τη θέλησή τους να πολεμήσουν, ολόκληρο το έθνος μπορεί επίσης να διαλυθεί. Αυτό συνέβη με τις μεγάλες αυτοκρατορίες στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι επίσης η μοίρα που περιμένει τον ουκρανικό στρατό.
Πώς ένα έθνος σε πόλεμο φτάνει σε κατάσταση όπου οι μαχητές του αρνούνται να πολεμήσουν;
Μια αιτία που διαλύει έναν στρατό είναι η φθορά, τόσο από απώλειες όσο και από το τραύμα που έρχεται μαζί με τις απώλειες στο πεδίο της μάχης. Το τραύμα αφορά στους ζωντανούς: τους φθείρει. Τόσο οι αρτιμελείς όσο και οι τραυματίες χάνουν τη ζωτικότητά τους ως μαχητική δύναμη, καθώς η θέρμη και η ελπίδα -οι ενέργειες από τις οποίες εξαρτάται η απόδοση της μάχης- συνεχίζουν να χάνονται.
Ως εκ τούτου, η τριβή «φθείρει», τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Πόση φθορά μπορεί να αντέξει ένας στρατός πριν διαλυθεί; Περίπου ένα εκατομμύριο υπηρέτησαν στον συνασπισμένο (confederate) στρατό: 350.000 πέθαναν και άλλοι 200.000 περίπου τραυματίστηκαν.
Αυτή ήταν πραγματικά συγκλονιστική φθορά – οι μισοί από όλους τους άνδρες που πολέμησαν – για έναν στρατό που, στο τέλος, υποχώρησε αδιάσπαστος ακόμα. Ο καπετάνιος τους παραδόθηκε αντί να πολεμήσει έναν χαμένο πόλεμο και οι στρατιώτες που θα τον ακολουθούσαν στην κόλαση κατέθεσαν τα όπλα.
Σύγκριση με 1914-18
Από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914 – 1918): 6 από τους 7 στρατούς μεγάλων δυνάμεων κατέρρευσαν, οδηγώντας σε ανταρσίες, παραδόσεις και επαναστάσεις. Οι απώλειές τους στη μάχη ήταν συγκλονιστικές… Η Γερμανία έχασε το 3,1 τοις εκατό του πληθυσμού της, η Γαλλία έχασε το 3,6 τοις εκατό.
Τα θύματα, ωστόσο, είναι μόνο μέρος της εξίσωσης φθοράς. Με τον καιρό, στραγγίζουν τη θέρμη που είχαν την ελπίδα ότι θα κορυφωθεί όταν κηρύσσεται για πρώτη φορά ο πόλεμος, πριν χυθεί αίμα.
Ωστόσο, ακόμη και ένας εξαντλημένος και απογοητευμένος στρατός θα συνεχίσει να πολεμά, όσο οι στρατιώτες του παραμένουν αφοσιωμένοι στην υπόθεση. Ως εκ τούτου, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στρατοί που υπέστησαν δεκάδες χιλιάδες απώλειες σε μία μόνο μέρα—η Βρετανία έχασε 60.000 την πρώτη ημέρα της μάχης του Somme. Η Ιταλία έχασε 350.000 σε 17 ημέρες στο Caporetto – και κατά κάποιο τρόπο συνέχισε να πολεμά.
Υπάρχουν όμως τρεις άλλοι παράγοντες – σκεφτείτε τους ως φυσούνα αρνητικής ανάδρασης – που φουντώνουν το ήδη αρνητικό άγχος της φθοράς:
Η πρώτη αρνητική ανατροφοδότηση είναι όταν ένας πόλεμος που ξεκίνησε γεμάτος υψηλές ελπίδες φαίνεται ξαφνικά μη νικηφόρος. Οι πρόωρες νίκες είναι πλέον παλιές αναμνήσεις. Περισσότερες μάχες χάνονται παρά κερδίζονται και το κόστος της μάχης συνεχίζει να αυξάνεται μέχρι το κατώφλι της ανθρώπινης αντοχής – και μετά αυξάνεται ξανά.
Το δεύτερο είναι όταν η εξωτερική υποστήριξη από φίλους και συμμάχους αρχίζει να εξατμίζεται. Αυτός είναι ένας ιδιαίτερα οξύς αρνητικός παράγοντας εάν η συμμαχική υποστήριξη είναι το συναισθηματικό θεμέλιο της πίστης του στρατού στην τελική νίκη.
Τρίτον και τέλος, όσοι ξεκίνησαν τον πόλεμο, εκείνοι που υποσχέθηκαν έναν δρόμο στρωμένο με νίκη και που ορκίστηκαν ότι ο κόσμος θα υποστήριζε τον στρατό μέχρι να κερδίσει τη νίκη—όσο καιρό κι αν χρειαστεί— θεωρούνται όλο και περισσότερο ως ψεύτες και απατεώνες . Ο στρατός – ολόκληρο το έθνος – έχει προδοθεί από τους ηγέτες του. Όλα αυτά έχουν καταρρεύσει στην Ουκρανία τις τελευταίες έξι εβδομάδες.
Δεν υπήρξαν νίκες – ούτε καν αιματηρές και εξουθενωτικές νίκες, όπως στην Τέταρτη Μάχη του Karkhov – για σχεδόν ένα χρόνο. Οι δυτικοί ηγέτες εξακολουθούν να ομολογούν ότι η υποστήριξή τους θα συνεχιστεί.
Ωστόσο, η Δυτική Συμμαχία παραδέχεται τώρα ότι δεν έδωσε στους Ουκρανούς αρκετά καλά όπλα για ακόμη και μέτρια τακτικά κέρδη στη συνεχιζόμενη, θυσιαστική επίθεσή τους—και ήξερε ότι θα αντεπίθετο. ως τροφή των κανονιών για την ικανοποίηση των αρχόντων του ΝΑΤΟ.
Όχι μόνο διμοιρίες, αλλά μεγαλύτερες μονάδες παραδίδονται στις ρωσικές δυνάμεις. Το ηθικό πέφτει κατακόρυφα.
Αυτή είναι η φθορά που ολοκληρώνεται. Οι πεσμένες αυτοκρατορίες του 1918 —Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ρωσία και Οθωμανοί— χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να φτάσουν σε αυτό το σημείο. Στο ένα τρίτο αυτού του χρόνου, η Ουκρανία έχει χάσει το 2,5 τοις εκατό του πληθυσμού της.
Αυτός ο απολογισμός ισοδυναμεί με αυτό που οι Σοβιετικοί ιστορικοί αποκαλούσαν «αναντικατάστατες απώλειες»—που σημαίνει, όλοι οι στρατιώτες ποτέ μα ποτέ δεν θα επέστρεφαν στις τάξεις.
Πράγματι, οι πραγματικές απώλειες της Ουκρανίας μπορεί κάλλιστα να είναι μεγαλύτερες. Ο υπολογισμός των απωλειών είναι μια σύνθετη κρίση που βασίζεται σε ένα μωσαϊκό σοβαρής μεθοδολογίας, καθώς και σε απρόσεκτες παραδοχές από το ΝΑΤΟ, την Ουκρανία και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Συγκριτική παράδοση πυροβολικού, πάντα με πρότυπο τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο: Αυτό ευνόησε τη Ρωσία έναντι της Ουκρανίας με συντελεστή έως και 10 προς 1 .
Προσθέστε την αδιάκοπη αφοσίωση των ουκρανικών δυνάμεων στις επιθέσεις με πολλές απώλειες, συν την ισότιμη αφοσίωση της Ρωσίας στη «διατήρηση της δύναμης», και η εικόνα φαίνεται εντελώς ζοφερή για το Κίεβο.
Τώρα νέα στοιχεία της κλίμακας της ουκρανικής καταστροφής, από πολλούς φορείς, συσσωρεύονται: απλά μετρώντας τις ουκρανικές αγγελίες θανάτου ή νεκρές κάρτες SIM .
Αλλά αυτό εγείρει το ερώτημα: Είναι οι ρωσικές δυνάμεις σε καλύτερη κατάσταση; Ναί.
Μετά από περισσότερες από 500 ημέρες, η ρωσική πολεμική προσπάθεια επωφελείται τώρα από πολύ λιγότερες ανεπανόρθωτες απώλειες, κατά συντελεστή τουλάχιστον 5 προς 1, αυτοπεποίθηση σε όλο τον στρατό που πηγάζει από την ανθεκτικότητα στην αποτυχία, την επιτυχημένη προσαρμογή υπό πυρά και την ταχέως εξελισσόμενη επιχειρησιακή τέχνη .
Μια σειρά επιτυχιών στο μέτωπο και μια άνοδος της στρατηγικής ορμής. Ένα αίσθημα σε ολόκληρο το έθνος ότι η Ρωσία έχει τους άντρες, τα εργαλεία και την ικανότητα που κερδήθηκε με κόπο στο πεδίο της μάχης για να ολοκληρώσει τη δουλειά.
Και βλέποντας να καίγεται μπροστά στα μάτια τους ο κατασκευασμένος από το ΝΑΤΟ στρατός της Ουκρανία. Αυτό αθροίζεται για τη Ρωσία, αφαιρείται από την Ουκρανία.
Μιχαήλ Βλάχος: «Εκείνοι που υποσχέθηκαν έναν δρόμο στρωμένο με νίκη…θεωρούνται όλο και περισσότερο ψεύτες και απατεώνες . Ο στρατός – ολόκληρο το έθνος – προδόθηκε από τους ηγέτες του».
Ουκρανία: Από 52 το 1994, 20 εκ. σήμερα!!!
Παρά τον υψηλό αριθμό θυμάτων της Ουκρανίας, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η συνολική κατάσταση είναι διασώσιμη. Ωστόσο, οι συνέπειες των θυμάτων είναι ο αποφασιστικός παράγοντας, επειδή οι απώλειες στον πόλεμο πρέπει να συσσωρεύονται ενάντια στην υγεία και τη σταθερότητα ολόκληρης της κοινωνίας.
Η Ουκρανία έχει σχεδόν τη χαμηλότερη γονιμότητα στον κόσμο και ένα ευθύ ηλικιακό γράφημα προς τα πάνω και προς τα κάτω ανά δημογραφική ομάδα. Για να το θέσουμε ωμά, οι άνδρες που χάθηκαν τις τελευταίες 500 ημέρες δεν θα είναι απόγονοι.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο υπολογισμός των ουκρανικών «αναντικατάστατων απωλειών» είναι σημαντικός. Δεν είναι μόνο οι νεκροί, αλλά και οι ανάπηροι μεταξύ των ανδρών που μπορούν να οδηγήσουν σε κατάρρευση της κοινωνίας.
Αντιγραφή της Γαλλίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες έχασαν ένα ή περισσότερα μέλη. Γνωρίζουμε τώρα ότι η Ουκρανία αντικατοπτρίζει τη γαλλική φρίκη. 50.000 Ουκρανοί έχουν χάσει ένα ή περισσότερα άκρα , κοντά στους 67.000 για τη Γερμανία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1914, υπήρχαν 39 εκατομμύρια Γάλλοι. Το 1940, υπήρχαν 39 εκατομμύρια.
Η Ουκρανία το 1994 ήταν 52 εκατομμύρια . Στη συνέχεια ξέσπασε η καταστροφή: Πρώτον, η καλύτερη και λαμπρότερη νεολαία αναζήτησε λαμπρότερο μέλλον στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ρωσία. Τότε ο τρόμος μετά το 2014 επιτάχυνε την εκροή.
Τώρα ο πόλεμος έχει ουσιαστικά απομακρύνει τους μισούς ανθρώπους γεωγραφικά από τη γη τους. Η Ουκρανία ήταν ένα έθνος ίσως 33 εκατομμυρίων στις αρχές του 2022 .
Σήμερα, το ένα τέταρτο του πληθυσμού αυτής της ήδη μειωμένης χώρας έχει καταφύγει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα άλλο τέταρτο βρίσκεται πλέον στις ρωσικές περιφέρειες ή διαμένει ως νέοι μετανάστες στην ίδια τη Ρωσική Ομοσπονδία .
Η Ουκρανία, με 20 εκατομμύρια, κατατάσσεται κάπως μεγαλύτερη από την Ολλανδία και κάπως μικρότερη από την Ταϊβάν.
Ωστόσο, σε όρους απωλειών σε πληθυσμό, οι ουκρανικές στρατιωτικές απώλειες, μετά από περισσότερες από 500 ημέρες πολέμου, πλησιάζουν αυτές που υπέστη η Γερμανία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο για περισσότερες από 1.500 ημέρες.
Αυτό είναι ένα καταστροφικό ποσοστό φθοράς, που επιδεινώνεται και από τους τρεις βρόχους αρνητικής ανάδρασης που μπορούν να διαλύσουν έναν στρατό και ένα έθνος. Καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού, οι ουκρανικές δυνάμεις ρίχτηκαν στη μάχη και προσγειώθηκαν.
Μέχρι το φθινόπωρο, ο μαχητικός στρατός θα έχει εκπνεύσει – η τραγική μοίρα του Καλύτερου που περιμένει η Ουκρανία το 2023. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, ό,τι έχει απομείνει θα στρέφεται και θα κλίνει προς τη διάλυση, στους ανελέητους ανέμους του πολέμου.
*Ο Μιχαήλ Βλάχος (γεν. 1951 ) είναι συγγραφέας του βιβλίου Fighting Identity: Sacred War and World Change . Για αρκετές δεκαετίες, έχει διδάξει πόλεμο και στρατηγική στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, στο Naval War College και στο Centro de Estudios Superiores Navales και είναι συνεργάτης στο The John Batchelor Show.
Ήταν συνεργάτης του Ιδρύματος Progress & Freedom και του Κέντρου Ναυτικής Ανάλυσης και επικεφαλής του Κέντρου Μελέτης στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Προηγουμένως, διετέλεσε διευθυντής του Προγράμματος Σπουδών Κινητών Αξιών στο Johns Hopkins School of Advanced International Studies και στέλεχος της ομάδας αξιολόγησης Εθνικής Ασφάλειας του Τμήματος Ανάλυσης Εθνικής Ασφάλειας στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου