ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΑΘΙΣΗ: Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Διαφθορά: Οι έρευνες που έχει ξεκινήσει η ευρωπαϊκή Εισαγγελία σχετικά με τη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων στην Ελλάδα δεν αφορούν μόνο ποινικά ζητήματα, αλλά αποτυπώνουν ουσιαστικά και την πρόσφατη πολιτική και οικονομική πορεία της χώρας.
Περιπτώσεις όπως η υπερτιμημένη σύμβαση 717 των Τεμπών, οι παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, τα πενταπλάσια υπερτιμημένα «σπιτάκια» της ανακύκλωσης αλλά και οι επερχόμενες υποθέσεις που αναμένονται, συνθέτουν ένα ζοφερό σκηνικό διασπάθισης κοινοτικών πόρων και διαφθοράς, που δεν έχει ακόμη ολοκληρωτικά αποκαλυφθεί.
Πρώτον, από τις έρευνες αυτές γίνεται ξεκάθαρο ότι η όποια οικονομική ανάπτυξη γνώρισε η χώρα τα τελευταία χρόνια βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά σε ευρωπαϊκά κονδύλια.
Τα χρήματα προέρχονταν κυρίως από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., το Ταμείο Ανάκαμψης και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Σημαντικό είναι πως στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που είχε σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας, η θέση του αντιπροέδρου κατείχε πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Χωρίς αυτές τις ευρωπαϊκές ενέσεις κεφαλαίων, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει την όποια οικονομική της ανάπτυξη, και μάλλον δεν θα είχε καταφέρει να κρατηθεί όρθια μετά την παραμονή της στην ευρωζώνη.
Οι θετικές εκτιμήσεις διεθνών οικονομικών παραγόντων, όπως ο «Economist», που αναφέρονταν στο ελληνικό «θαύμα», βασίστηκαν αποκλειστικά σε αυτή τη χρηματοδοτική στήριξη.
Δεύτερον, η ευρωπαϊκή βοήθεια δεν δόθηκε «για την καλή της καρδιά». Η Ευρώπη είχε ισχυρό συμφέρον να διασφαλίσει ότι τα κεφάλαια αυτά θα επιστρεφούν σε αυτήν, αφού η Ελλάδα όφειλε να αποπληρώσει τα δάνεια που είχε λάβει από διάφορες χώρες, καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Στο πλαίσιο αυτό, έγιναν πρόωρες πληρωμές, παρά την πίεση που δέχονται οι ελληνικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα ο μεσαίος επιχειρηματικός κόσμος, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.
Επιπλέον, ένα σημαντικό μέρος των χρηματοδοτήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα διαρθρωτικά ταμεία προοριζόταν να επιστραφεί στην Ευρώπη με τη μορφή συμβολαίων σε ευρωπαϊκές εταιρίες, προκειμένου να στηριχθεί η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και οι επιχειρήσεις των κρατών-μελών.
Τρίτον, ωστόσο, όπως αποδείχθηκε στην πράξη, η ελληνική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη παραβίασε τις συμφωνίες και τις «διαιτησίες» που θεωρούσε ότι είχε εξασφαλίσει, υπογράφοντας συμβόλαια ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ με συγγενικά πρόσωπα της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κατευθύνοντας πόρους σε περιορισμένο κύκλο επιχειρηματιών που συνδέονται με το Κολλέγιο Αθηνών, σε τμήματα της γνωστής οικονομικής διαπλοκής, σε παλαιά εκσυγχρονιστικά δίκτυα και σε ψηφοφόρους της στην Κρήτη.
Εκεί, άλλωστε, φαίνεται ότι έπεσαν περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ από αγροτικές επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλους πόρους βιολογικής γεωργίας.
Τέταρτον, η ευρωπαϊκή Εισαγγελία εξετάζει με μεγάλη προσοχή τη συστηματική παραβίαση των κανόνων του κοινοτικού δικαίου και την εκτεταμένη διασπάθιση των κοινοτικών κονδυλίων.
Η πρώτη στόχευση αφορά την πρακτική της ελληνικής κυβέρνησης να διοχετεύει τα περισσότερα χρήματα σε έναν μικρό αριθμό δικών της επιχειρηματιών, αποκλείοντας από τον ανταγωνισμό τις υπόλοιπες ελληνικές αλλά και ευρωπαϊκές εταιρίες.
Οι συνεχείς απευθείας αναθέσεις και η επιλεκτική διαχείριση των κονδυλίων, βασισμένες σε πελατειακές και πολιτικές σχέσεις, παραμένουν εμπόδιο στην ανάπτυξη ενός υγιούς και δίκαιου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Η δεύτερη στόχευση των ερευνών αφορά αμερικανικές εταιρίες, υποστηριζόμενες από τους Δημοκρατικούς στις ΗΠΑ, οι οποίες κατάφεραν να αποσπάσουν σημαντικά έργα, μεταξύ των οποίων και υπερτιμολογημένες προμήθειες όπως τα «σπιτάκια της ανακύκλωσης».
Αυτά τα προκατασκευασμένα σπίτια, που κόστισαν όσο ακίνητο αξίας 300.000 ευρώ, αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα των υπερβολών και της διαφθοράς.
Σημειώνεται πως ορισμένοι από τους υπεύθυνους που υπέγραψαν τις συμβάσεις βασίζονταν στην προστασία που τους παρείχε η φωτογράφιση με τους Αμερικανούς πρέσβεις, οι οποίοι εκείνη την περίοδο ανήκαν στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών.
Ωστόσο, η πολιτική αλλαγή στις Ηνωμένες Πολιτείες και η ανάληψη της εξουσίας από τους Ρεπουμπλικάνους έχουν εξαλείψει πλέον την πιθανότητα πολιτικής κάλυψης και προστασίας για τους εμπλεκόμενους, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο αυστηρών νομικών διώξεων.
Οι έρευνες της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης πραγματοποιούνται μέσα σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο περιβάλλον, καθώς η Κομισιόν παραμένει επιφυλακτική και έχει δημιουργήσει ένα καθεστώς που καθιστά δύσκολη την πλήρη διαφάνεια και έλεγχο.
Παρά τις δυσκολίες, το έργο των ευρωπαίων ελεγκτών, της υπηρεσίας OLAF και της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική έχει ήδη αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα που εκθέτουν συνολικά το ελληνικό πολιτικό σύστημα, όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η «συγχώνευση» που παρατηρείται μεταξύ της κυβερνητικής παράταξης Νέας Δημοκρατίας, με προέλευση από το Κολλέγιο Αθηνών, και των εκσυγχρονιστικών κύκλων του ΠΑΣΟΚ, καθώς και των ακραίων δεξιών στοιχείων που συνυπάρχουν στο κυβερνητικό σχήμα.
Στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο, η ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη διερευνά διεξοδικά τον τρόπο με τον οποίο η Ελληνική Δημοκρατία διαχειρίστηκε το σύνολο των ευρωπαϊκών πόρων την τελευταία εξαετία, εξετάζοντας τόσο την κατανομή και τη χρήση τους όσο και την ταυτότητα των τελικών δικαιούχων – τους λεγόμενους «ευρωλιγούριους».
Από τα έργα υποδομής, όπως τα τρένα, μέχρι τις αγροτικές επιδοτήσεις, την προστασία του περιβάλλοντος και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, όλες οι πτυχές εξετάζονται με λεπτομέρεια.
Η κρισιμότητα της κατάστασης είναι τέτοια που το μέλλον της ελληνικής χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση τίθεται εν αμφιβόλω.
Αν η ευρωπαϊκή γραμμή χρηματοδότησης προς την Ελλάδα διακοπεί λόγω των ευρημάτων αυτών, τότε η σημερινή κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει πολιτικό αδιέξοδο, χωρίς να απαιτούνται νέες εκλογικές αναμετρήσεις ή η εμφάνιση νέων κομμάτων. Απλώς η χρηματοδότηση θα σταματήσει και η χώρα θα βρεθεί σε αδιέξοδο.
Στο μεταξύ, η κατάσταση περιπλέκεται και από το γεγονός ότι υπουργοί της κυβέρνησης έχουν δημόσια ομολογήσει πως μέρος των κρατικών κονδυλίων κατευθύνεται σε συμβάσεις που λειτουργούν ως εξαγορά πολιτικής στήριξης.
Μια τέτοια παραδοχή, αν και σοβαρή, δεν έχει λάβει τη δέουσα προσοχή από την κοινή γνώμη και τα μέσα ενημέρωσης, όμως αναδεικνύει τη βαθιά κρίση θεσμών και ηθικής που πλήττει τη χώρα.
Η πολυετής αυτή κατάσταση διαφθοράς, διαπλοκής και πελατειακών σχέσεων έχει οδηγήσει σε ένα αδιέξοδο, το οποίο πλέον ελέγχεται αυστηρά από τις ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές.
Το κατά πόσο η Ελλάδα θα καταφέρει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη και να διασφαλίσει τη χρηματοδότηση που χρειάζεται, εξαρτάται από τις εξελίξεις των ερευνών και τη βαθιά πολιτική αλλαγή που απαιτείται.
Η Ελλάδα πριν την κατάρρευση
Πρόσφατα προβλήθηκε στην ΕΡΤ3 ένα ντοκιμαντέρ που ξετύλιξε το ψυχογράφημα του νοτιοκορεατικού λαού, αναδεικνύοντας μια κοινωνία βαθιά ριζωμένη στις παραδοσιακές αξίες, γεμάτη σεβασμό για την οικογένεια, τον νόμο και την πειθαρχία.
Βετεράνοι που επισκέπτονται τη «πράσινη γραμμή» αφήνοντας γράμματα στους αποχωρισμένους συγγενείς τους, γονείς που συνδέουν την οικογενειακή ακεραιότητα με την επιτυχία στην απαιτητική εργασία, μοναχοί και απλοί εργάτες που βρίσκουν νόημα σε μικρές, καθημερινές στιγμές – όλα αυτά συνθέτουν μια εικόνα λαού που μέσα από το τραύμα του πολέμου βρήκε τη δύναμη να σηκωθεί και να προχωρήσει.
Η αιτία της εκπληκτικής ανάπτυξης; Η ήττα στον πόλεμο που έγινε μάθημα και κίνητρο για σκληρή, αδιάκοπη προσπάθεια, ώστε καμία επόμενη γενιά να μη ζήσει την ίδια τραγωδία.
Κοιτώντας στα δικά της δρώμενα, η Ελλάδα φαντάζει σήμερα να βρίσκεται σε μια επικίνδυνη στροφή της ιστορίας. Οι τραγωδίες του παρελθόντος, όπως η Μικρασιατική Καταστροφή και η εισβολή στην Κύπρο, είχαν κινητοποιήσει το έθνος, δίνοντας νέα πνοή στην επιστήμη, τις τέχνες, την οικονομία και το πνεύμα της αντίστασης.
Ο ελληνικός λαός, ακόμα και μέσα από τις πιο σκοτεινές στιγμές, είχε βρει το κουράγιο να αναγεννηθεί, να οικοδομήσει δημοκρατικές δομές και να αντισταθεί στον εθνικό διαμελισμό.
Σήμερα όμως, η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται, αλλά χωρίς την ίδια ορμή. Η χρεοκοπία και τα Μνημόνια, που θα έπρεπε να σημάνουν τη ριζική αναθεώρηση του τρόπου ζωής και διοίκησης, δεν κατάφεραν να αφυπνίσουν το έθνος.
Αντίθετα, οι παλιές παθογένειες, ο πελατειακός μηχανισμός, η διαπλοκή και η διαφθορά επανέρχονται πιο δυνατές. Μια σημαντική μερίδα της κοινωνίας, απορροφημένη στον κυνισμό και την αποδοχή της διαφθοράς, επιτρέπει στο πολιτικό σύστημα να βουλιάζει ξανά σε έναν φαύλο κύκλο ανικανότητας και παρακμής.
Παράλληλα, η εθνική κυριαρχία στη θάλασσα του Αιγαίου και την Ανατολική Μεσόγειο παραχωρείται αργά, αλλά σταθερά, χωρίς καμία αντίσταση, με την παράδοση να γίνεται ειρηνικά, μέσω συμφωνιών και χαρτών, αντί με όπλα.
Η τουρκική προπαγάνδα κυριαρχεί στα μέσα ενημέρωσης, οι Τούρκοι κατασκόποι κινούνται ελεύθερα στα νησιά, και η ελληνική κοινωνία δείχνει αμήχανη, αδιάφορη ή ανήμπορη να αντιδράσει. Μέσα στα γήπεδα, προπονητές με τουρκική καταγωγή υβρίζουν τον ελληνικό λαό, απαιτώντας να σβηστούν τα εθνικά σύμβολα, ενώ η σιωπή των αρμόδιων είναι εκκωφαντική.
Η ήττα έχει ήδη ξεκινήσει από μέσα. Ο ελληνικός πληθυσμός γερνάει, οι γεννήσεις μειώνονται δραματικά, και η κοινωνία φαίνεται να προτιμά το ατομικό συμφέρον έναντι του συλλογικού καλού.
Το 2048 προβλέπεται να γεννηθεί ο τελευταίος Έλληνας, και η «λύση» στο δημογραφικό πρόβλημα δεν είναι παρά ένας γάμος ομοφύλων – συμβολίζοντας την παράδοση της συλλογικής υπόστασης στην ατομική επιλογή.
Εάν επαναληφθεί μια νέα εθνική τραγωδία, δεν θα υπάρχει ούτε πολιτικό σύστημα ικανό να ξαναχτίσει την πατρίδα, ούτε λαός που να πιστεύει σε ένα κοινό όραμα. Ένα μεγάλο μέρος έχει διαβρωθεί από τη διαφθορά και επιθυμεί να κυβερνάται από ηγέτες που τροφοδοτούν το φαύλο κύκλο της παρακμής.
Η Ελλάδα μοιάζει να έχει ανοίξει μόνη της τις πύλες της Άλωσης, ζώντας το χειρότερο κεφάλαιο της ιστορίας της. Ο χρόνος λιγοστεύει δραματικά. Η σωτηρία φαίνεται μακρινή, αν όχι αδύνατη. Και κανείς δεν ακούγεται να ψάχνει το «αν» που ίσως να την σώσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου