ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΕΚΕΠΕ;
Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ εξελίσσεται σε ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα της έννοιας της θεσμικής λειτουργίας και της λογοδοσίας στη σύγχρονη ελληνική πολιτεία.
Οι αποκαλύψεις για τη λειτουργία του οργανισμού και η διασύνδεσή του, μέσω συνομιλιών και εγγράφων, με κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, προκαλούν εύλογα ερωτήματα για την εφαρμογή του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και των προβλέψεών του περί προκαταρκτικής εξέτασης όταν υπάρχουν ενδείξεις ηθικής αυτουργίας σε κακουργηματική απιστία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει στα χέρια της πόρισμα που συνοδεύεται από ένορκες καταθέσεις και νόμιμες επισυνδέσεις μελών φερόμενης εγκληματικής οργάνωσης, όπου ακούγονται επανειλημμένα τα ονόματα κυβερνητικών στελεχών – μεταξύ αυτών οι κ.κ. Σκέρτσος, Γεραπετρίτης, Βορίδης, Παπασταύρου, Αυγενάκης.
Παρά ταύτα, η πολιτική διαχείριση της υπόθεσης δείχνει τάση αποφυγής της σύστασης προανακριτικής επιτροπής και ενεργοποίησης του άρθρου 86 του Συντάγματος, με αντ’ αυτής επιλογή εξεταστικής επιτροπής με αντικείμενο που φέρεται να ανάγεται έως και το 1998.
Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση για τη σκοπιμότητα και το θεσμικό αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που, λόγω των χρονοδιαγραμμάτων, κινδυνεύει να οδηγήσει σε παραγραφή τυχόν ποινικών ευθυνών.
Η Ευρωπαία εισαγγελέας φέρεται να έχει επισημάνει την ανάγκη το Κοινοβούλιο να αποφανθεί μέχρι τις 6 Οκτωβρίου, ημερομηνία λήξης της δεύτερης τακτικής συνόδου, επί της ανάγκης άρσης ασυλίας για πολιτικά πρόσωπα.
Με τον χρόνο να πιέζει, η σύσταση εξεταστικής επιτροπής – η οποία θεσμικά δεν μπορεί να αποδώσει ποινικές ευθύνες – ενδέχεται να καταστήσει το πόρισμα άνευ ουσιαστικού ποινικού αποτελέσματος.
Σε αυτή τη συγκυρία, στο φως της δημοσιότητας ήρθαν απομαγνητοφωνημένοι διάλογοι μεταξύ υψηλόβαθμων στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ, κομματικών αξιωματούχων και αγροτών.
Στους διαλόγους αυτούς αναφέρονται ενδεικτικά φράσεις όπως:
«Μόνο με Μαξίμου να μιλάς… Η τριάδα εκεί: Σκέρτσος, Γεραπετρίτης, Βορίδης».
«Τα ’χουν αφήσει όλα στον Βορίδη».
«Αν στέκει το Μαξίμου και στέκει και ο Μάκης, είσαι βράχος που δεν πέφτει… πάτα εκεί να τα γ@-@σεις όλα».
«Αν δεν ξεκ@#@σουν τώρα την Παπανδρέου, έχουμε θέμα».
Η αυθεντικότητα των διαλόγων αυτών δεν έχει επισήμως διαψευσθεί, ενώ το περιεχόμενό τους αξιολογείται ήδη από τις ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές.
Στην εσωτερική έννομη τάξη, ωστόσο, η υπόθεση φαίνεται να μετακινείται από τη δικαστική σφαίρα στην πολιτική, με ορισμένους να κάνουν λόγο για «modus operandi» θεσμικής αδράνειας.
Σε παλαιότερη υπόθεση, όπως εκείνη του Άκη Τσοχατζόπουλου, η Δικαιοσύνη έκρινε ότι οι ενέργειες του εμπλεκομένου δεν ανάγονταν στα υπουργικά του καθήκοντα, με αποτέλεσμα να διωχθεί χωρίς τους περιορισμούς του άρθρου 86.
Στην παρούσα περίπτωση, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμη στοιχειοθετηθεί, με την ευθύνη της αξιολόγησης να παραμένει πολιτική και – κατά τη γνώμη ορισμένων νομικών – θεσμικά ανεπαρκής.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο ΟΠΕΚΕΠΕ ιδρύθηκε το 2001 και όχι το 1998, όπως αναφέρεται στην απόφαση για τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής. Η επιλογή αυτής της χρονικής αναδρομής εγείρει ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και τη στόχευση της κοινοβουλευτικής διερεύνησης, ιδίως καθώς οι επίμαχες συμβάσεις και μετακινήσεις προσωπικού, όπως και οι εντολές για καταβολές αγροτικών ενισχύσεων, αφορούν την τελευταία τετραετία.
Εν τω μεταξύ, το όνομα του υπουργού Μαυρουδή Βορίδη βρίσκεται συστηματικά στο επίκεντρο της υπόθεσης, με αναφορές τόσο για την πολιτική του κάλυψη σε πρόσωπα της διοίκησης όσο και για τη συμμετοχή του στον πολιτικό συντονισμό. Αν και δεν υπάρχουν ποινικά ευρήματα που να αποδίδουν συγκεκριμένη κατηγορία, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η πολιτική του ευθύνη δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Η κυβέρνηση δηλώνει πως «δεν προκύπτουν ποινικές ευθύνες» και επιμένει σε πολιτικού τύπου εξεταστική. Ωστόσο, με φόντο τα έγγραφα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, τις νόμιμες απομαγνητοφωνήσεις και την παραπομπή εγγράφων με ονομαστικές αναφορές, η συζήτηση για τον ρόλο του «φυσικού δικαστή» και της ανάγκης για διακριτή δικαστική διερεύνηση δεν υποχωρεί.
Η αντίληψη της κυβέρνησης περί «νομιμότητας» τίθεται εκ νέου υπό δημόσια κρίση, όπως και η ετοιμότητα του θεσμικού πλαισίου να αντέξει τη δοκιμασία της πολιτικής ευθύνης όταν η Δικαιοσύνη ζητά εξηγήσεις.
Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν η παρούσα υπόθεση θα αποτελέσει ιστορική καμπή για την έννοια της λογοδοσίας ή ένα ακόμη επεισόδιο στον κατάλογο υποθέσεων που διαγράφηκαν με εργαλείο την παραγραφή.
Διάλογοι μαφίας
Οι συνομιλίες που έχει καταγράψει ο «κοριός» της ΕΛ.ΑΣ. και βρίσκονται ήδη στη διάθεση των εισαγγελικών αρχών αποκαλύπτουν ένα σοκαριστικό παρασκήνιο πίσω από το σκάνδαλο με τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων). Πρωταγωνιστές εμφανίζονται ο πρώην αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Λευτέρης Ζερβός, και ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Μυλοποτάμου, Γρύλλος Παπαδάκης.
Οι δύο άνδρες φέρονται να συνομιλούν τηλεφωνικά με τρόπο που συνιστά ξεκάθαρη προσπάθεια εκφοβισμού, παρεμπόδισης ελέγχων και καθοδήγησης προς χρήση απειλών και βίας κατά δημοσίων υπαλλήλων.
Από τις συνομιλίες προκύπτει ότι η ανησυχία των δύο συνομιλητών στρέφεται γύρω από ελέγχους που σχεδιάζονται ή έχουν ήδη ξεκινήσει στην περιοχή των Ζωνιανών στην Κρήτη – μια περιοχή που στο παρελθόν έχει συνδεθεί με σειρά παρατυπιών όσον αφορά τις επιδοτήσεις.
Ο Ζερβός ενημερώνει τον Παπαδάκη για την ύπαρξη νέων καταγγελιών, τις οποίες, όπως λέει, «ετοιμάζουν» άτομα εντός του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αναφέρεται συγκεκριμένα σε υπάλληλο της υπηρεσίας από το Ηράκλειο, του οποίου το όνομα προσπαθούν να θυμηθούν μέσα από ασαφείς αναφορές (“ΓΚ…”, “ΓΟ…”).
Ο πρώην αντιπρόεδρος διερωτάται ευθέως γιατί ο συγκεκριμένος υπάλληλος δεν φοβάται και υπονοεί ότι θα πρέπει κάποιος να του ασκήσει βία, λέγοντας: «Καλά, δεν φοβάται μην πάει να τον κατακοπανήσει κανείς στο ξύλο;». Ο Παπαδάκης συμφωνεί, απαντώντας: «Την πρώτη τη γλίτωσε. Τώρα δεν θα τη γλιτώσει όμως».
Η συζήτηση συνεχίζεται με πιο στοχευμένες προτάσεις για την «αντιμετώπιση» του ελεγκτή. Ο Ζερβός προτείνει στον Παπαδάκη να πάει ο ίδιος να του κάνει «ένα ματσάρισμα».
Παρότι προσπαθεί να διατηρήσει προσχήματα λέγοντας ότι δεν εννοεί να τον δείρουν, η απειλητική διάθεση είναι εμφανής: «Να του πεις, μεγάλε, το κάνεις μια, το κάνεις δυο, Τρίτη δεν θα έχει.
Γιατί δεν θα τα βρεις, δεν θα περάσεις καλά». Ο Παπαδάκης συμφωνεί και ενισχύει το αφήγημα λέγοντας: «Πρέπει να στριμωχτεί τώρα, γιατί δεν πάει άλλο».
Σε άλλη συνομιλία, ο Ζερβός επιτίθεται λεκτικά κατά άλλης υπαλλήλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία φαίνεται ότι έχει επίσης συμμετάσχει σε ελέγχους. Λέει ξεκάθαρα πως «κι αυτή κι ο άλλος θέλουν κανά δυο μπουνίδια», φράση που δεν επιδέχεται παρερμηνείας.
Η ρητορική αυτή αποκαλύπτει ότι τα υψηλόβαθμα στελέχη δεν επιθυμούν την εφαρμογή κανενός μηχανισμού διαφάνειας, αλλά αντίθετα επιδιώκουν με κάθε μέσο – και κυρίως μέσω εκφοβισμού – να σταματήσουν τις ελεγκτικές διαδικασίες.
Οι διάλογοι δεν αποκαλύπτουν μόνο απειλές, αλλά και έναν ξεκάθαρο μηχανισμό αλληλοκάλυψης και συστηματικής προσπάθειας συγκάλυψης παρατυπιών.
Αναφέρεται ότι η καταγγελία για τα Ζωνιανά ενδέχεται να φτάσει μέχρι την ΑΑΔΕ και το Υπουργείο Οικονομικών, κάτι που αφήνει να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρξουν απόπειρες παρέμβασης και σε άλλους κρατικούς μηχανισμούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου