Η ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟΧΩΡΕΙ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ
Η εικόνα της χώρας στη διεθνή σκακιέρα απογυμνώνεται μέρα με τη μέρα.
Η ματαίωση της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, η στάση της Τουρκίας που πλέον δεν διστάζει να ακυρώνει ραντεβού με την ελληνική ηγεσία σαν να επρόκειτο για ασήμαντη λεπτομέρεια, η εξάρτηση της Αθήνας από τις κινήσεις μιας αμερικανικής πολυεθνικής που εμφανίζεται ξαφνικά ως «εγγυητής» των θαλάσσιων τεμαχίων, συνθέτουν μια εικόνα που δύσκολα μπορεί να κρυφτεί πίσω από επικοινωνιακές κορδέλες.
Η Ελλάδα δείχνει να παραπαίει ανάμεσα σε πανηγυρισμούς χωρίς ουσία και σε σιωπηλές υποχωρήσεις που φθείρουν βήμα-βήμα την εθνική της ισχύ.
Όταν ανακοινώθηκε ότι η εταιρεία Chevron κατέθεσε προσφορές για έρευνες σε θαλάσσια τεμάχια ελληνικών συμφερόντων, το πολιτικό και μιντιακό σκηνικό έσπευσε να μιλήσει για «εθνική νίκη». Σαν να ήταν αρκετή η κίνηση μιας πολυεθνικής να αποδείξει τα δικαιώματα της χώρας.
Η αλήθεια είναι ότι η συμμετοχή ενός ιδιωτικού κολοσσού σε έρευνες δεν αποτελεί καμία εγγύηση. Πρόκειται για εταιρεία με συμφέροντα και στη Λιβύη, πρόθυμη να μεταβάλει στρατηγική αν βρει καλύτερες προσφορές.
Το γεγονός ότι ένα από τα τεμάχια τέμνεται με την περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου έχει αναμφίβολη συμβολική σημασία, όμως δεν ακυρώνει τον κίνδυνο: οι ίδιες οι χώρες που αμφισβητούν τα ελληνικά δικαιώματα μπορεί αύριο να γίνουν συνομιλητές της ίδιας εταιρείας και η Αθήνα να μείνει θεατής.
Η ανάθεση του ρόλου του «επιβεβαιωτή» των ελληνικών ΑΟΖ σε μια πολυεθνική είναι βαθιά προβληματική. Διότι δείχνει ότι η ίδια η χώρα δεν πιστεύει αρκετά στις δικές της δυνάμεις ώστε να στηρίξει μόνη τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Και όταν εσύ δείχνεις αδυναμία, κανείς δεν θα έρθει να τη διορθώσει χωρίς αντάλλαγμα.
Πέρα από τα τεμάχια και τις υποτιθέμενες επενδύσεις, υπάρχει η καθημερινή πραγματικότητα. Η αλιεία, ένας τομέας που παραδοσιακά τροφοδοτούσε οικογένειες και τοπικές οικονομίες, βρίσκεται σε καθεστώς εγκατάλειψης.
Τα τουρκικά αλιευτικά φτάνουν ανενόχλητα μέχρι τα Κύθηρα, ψαρεύουν έξω από την Αλεξανδρούπολη, κι όμως το ελληνικό Λιμενικό σπάνια αντιδρά αποφασιστικά.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ποσότητες των ελληνικών αλιευμάτων μειώνονται σταθερά, οι ψαράδες εγκαταλείπουν το επάγγελμα, ενώ οι Τούρκοι εκμεταλλεύονται με θράσος τα κενά μας.
Η ΑΟΖ δεν είναι μόνο κοιτάσματα φυσικού αερίου. Είναι θαλάσσιος πλούτος. Είναι δικαιώματα στην αλιεία, στον θαλάσσιο χώρο, στην αξιοποίηση των υδάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα νησιά Falkland, όπου οι τοπικές αρχές εξασφαλίζουν έσοδα εκατομμυρίων δολαρίων απλώς επιβάλλοντας δικαιώματα στα ξένα αλιευτικά. Στην Ελλάδα, αντίθετα, αφήνουμε τους άλλους να ψαρεύουν ανενόχλητοι. Αυτό δεν είναι αφέλεια, είναι παραίτηση από κυριαρχία.
Πρόσφατα προκηρύχθηκαν τα λεγόμενα θαλάσσια πάρκα. Παρουσιάστηκαν ως οικολογική πρωτοβουλία, ως μέριμνα για το περιβάλλον και την αειφορία.
Στην πραγματικότητα, όμως, αποτέλεσαν βολικό εργαλείο για να μπει «ταφόπλακα» σε πιθανή εκμετάλλευση κοιτασμάτων, ειδικά στον Κυπαρισσιακό κόλπο, όπου υπάρχουν αποδεδειγμένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Η Ελλάδα, μια χώρα που έχει βιώσει χρεοκοπία, μνημόνια και υποθήκευση δημόσιας περιουσίας, αποφασίζει να αφήσει αναξιοποίητο τον φυσικό της πλούτο. Και όλα αυτά ενώ ένας στους τέσσερις πολίτες ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ποιος δεν θέλει την αξιοποίηση; Ποιος αποφασίζει ότι η χώρα θα ζήσει μόνιμα υπό καθεστώς δανεισμού αντί να εκμεταλλευτεί αυτά που της ανήκουν; Οι απαντήσεις δεν είναι απλές, αλλά η εικόνα είναι ξεκάθαρη: με το πρόσχημα της «πράσινης ανάπτυξης», η Ελλάδα αποδέχεται να αυτο-περιορίζεται εκεί που κανείς δεν μπορεί να της αμφισβητήσει τα δικαιώματα.
Η διπλωματία της ταπείνωσης
Η ακύρωση της συνάντησης στη Νέα Υόρκη δεν ήταν ένα «τεχνικό ζήτημα» ημερολογίου. Ήταν ένα μήνυμα. Ο Ερντογάν γνώριζε μέρες πριν ότι θα παραστεί στη σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας.
Κι όμως άφησε την Αθήνα να ανακοινώσει ραντεβού και τελικά το ακύρωσε δημοσίως, εκθέτοντας την ελληνική ηγεσία. Δεν διασύρθηκε μόνο ένα πρόσωπο, διασύρθηκε η χώρα. Και η Τουρκία το έκανε για να δείξει ότι πλέον μιλάει από θέση ισχύος.
Η σημειολογία ήταν ακόμα πιο σκληρή: η συνάντηση θα γινόταν στο «Τουρκικό Σπίτι», τον ουρανοξύστη-έδρα της Άγκυρας στη Νέα Υόρκη. Μια επίσκεψη εκεί θα λειτουργούσε σαν σιωπηρή αποδοχή της τουρκικής ισχύος. Ακόμα κι αυτό δείχνει πόσο άκριτα η Αθήνα δέχεται να μπει σε παιχνίδια που την υποβιβάζουν σε συμπληρωματικό ρόλο.
Η σημερινή αδυναμία δεν είναι τυχαία. Είναι προϊόν συγκεκριμένων επιλογών. Η «Διακήρυξη των Αθηνών» δέσμευσε την Ελλάδα να μην ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο για να μην κατηγορηθεί για «μονομερείς ενέργειες». Στην πραγματικότητα, αποτέλεσε προέκταση της Συμφωνίας της Μαδρίτης, με την οποία είχαν ήδη αναγνωριστεί «ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο.
Η μερική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο υπονόμευσε τη θέση μας: παραχωρήθηκε περίπου το 17,5% της περιοχής που θα μπορούσε να ανήκει στην Ελλάδα με βάση τη μέση γραμμή. Η Αίγυπτος το εκμεταλλεύτηκε αμέσως, προκηρύσσοντας θαλάσσια τεμάχια στα οποία εμείς είχαμε κάνει πίσω.
Η συμφωνία με την Ιταλία άφησε ανοικτό το δικαίωμα αλιείας για τους Ιταλούς στα ελληνικά ύδατα, με αποτέλεσμα να ψαρεύουν την ακριβή κόκκινη γαρίδα στα 6-12 ναυτικά μίλια. Χωρίς αντάλλαγμα. Κάθε συμφωνία, αντί να ενισχύει τη θέση της χώρας, μείωνε σταδιακά το περιθώριο κινήσεων.
Ενώ η Ελλάδα υποχωρεί, η Τουρκία ενισχύει μεθοδικά τη θέση της. Διαθέτει τεράστιο ναυπηγικό πρόγραμμα, ενισχύει τη στρατιωτική της παρουσία από τη Σομαλία ως τον Καύκασο, επεμβαίνει στη Λιβύη, στο Σουδάν, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Έχει μετατραπεί σε περιφερειακή δύναμη με στρατηγικά ερείσματα. Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» και άλλες δομές λειτουργούν ως εργαλεία πίεσης σε καθεστώτα όπως αυτό του Σίσι στην Αίγυπτο.
Σε αυτό το σκηνικό, οι Αιγύπτιοι, οι Ισραηλινοί, ακόμα και οι Ευρωπαίοι αξιολογούν ποιος είναι ο πιο αξιόπιστος συνομιλητής. Και η Ελλάδα, με συνεχείς υποχωρήσεις, χάνει πόντους. Γι’ αυτό η Αίγυπτος φλερτάρει με την Άγκυρα, γι’ αυτό το Ισραήλ δυσανασχετεί που δεν κάναμε ποτέ σοβαρό λόμπι κατά της Τουρκίας, γι’ αυτό η χώρα απομονώνεται.
Ο κίνδυνος της συνδιαχείρισης
Η μεγάλη εικόνα δείχνει ότι η Τουρκία επιδιώκει να επιβληθεί ως «ρυθμιστής» στη Μεσόγειο. Η ενεργειακή διάσκεψη που σχεδιάζεται για τα επόμενα χρόνια θα φέρει στο τραπέζι το φυσικό αέριο της περιοχής.
Η Άγκυρα θα θέσει ως προαπαιτούμενο την αναγνώριση του ψευδοκράτους για να καθίσει δίπλα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Και στο Αιγαίο, με πρόσχημα την κοινή αξιοποίηση πόρων, θα επιβάλει καθεστώς συνδιαχείρισης.
Από τη στιγμή που αυτό συμβεί, η Ελλάδα θα έχει χάσει όχι μόνο οικονομικά, αλλά και σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας. Διότι όποιος ελέγχει τις θάλασσες ελέγχει και τις εξελίξεις στην περιοχή.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να πανηγυρίζει για κάθε κίνηση μιας πολυεθνικής ή για κάθε «ήσυχη διετία» που εξασφαλίζεται με παραχωρήσεις.
Δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από ευχολόγια για «θαλάσσια πάρκα» και να αφήνει αναξιοποίητο τον πλούτο της. Δεν μπορεί να δέχεται ταπεινώσεις στη διεθνή σκηνή και να τις παρουσιάζει ως «διπλωματικά ελιγμούς».
Η πραγματικότητα είναι σκληρή: η χώρα αποσύρεται από τις θάλασσές της. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται κάθε κενό. Οι συμμαχίες μας φθίνουν. Οι επιλογές μας μάς εγκλωβίζουν. Και κάθε μέρα που περνά χωρίς αλλαγή στρατηγικής, η θέση μας επιδεινώνεται.
Η θάλασσα ήταν πάντα η δύναμη του Ελληνισμού. Αν χαθεί, δεν θα χαθεί μόνο ένας οικονομικός πόρος, αλλά το ίδιο το στοιχείο που έδινε στην Ελλάδα τον ρόλο της στον κόσμο. Η αφύπνιση είναι πλέον θέμα εθνικής επιβίωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου