ΓΙΑΤΙ Ο ΤΡΑΜΠ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Γράφει ο Αλέξης Λεκάκης Κερκυραίος*Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό στο Οβάλ Γραφείο στις 7 Απριλίου προέβη σε άνευ προηγουμένου εγκωμιαστικούς ύμνους προς το πρόσωπο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Συγκεκριμένα, ερωτηθείς από μια δημοσιογράφο της ισραηλινής Χααρέτζ για τον τουρκικό ρόλο στη Συρία, ο Αμερικανός πρόεδρος διατράνωσε ότι:
“Λοιπόν, έχω εξαιρετικές σχέσεις με έναν άνδρα που ονομάζεται Ερντογάν. Τον έχεις ακουστά; Και τυχαίνει να τον συμπαθώ κι εκείνος να με συμπαθεί, και ξέρω ότι ο Τύπος θα θυμώσει πολύ. ‘[Ο Τύπος θα λέει ότι] Συμπαθεί τον Ερντογάν,’ αλλά τον συμπαθώ και με συμπαθεί και δεν είχαμε ποτέ πρόβλημα και περάσαμε πολλά και δεν είχαμε ποτέ πρόβλημα.
Πάντα παίρναμε, όπως θυμάσαι, πήραμε τον πάστορά μας πίσω από την Τουρκία. Το θυμάσαι; Κι αυτό ήταν μια μεγάλη υπόθεση εκείνη την εποχή και τον πήραμε πίσω. Και είπα στον Πρωθυπουργό, είπα, Μπίμπι, αν έχεις πρόβλημα με την Τουρκία, πραγματικά πιστεύω ότι θα μπορέσω να το λύσω.
Έχω μια πολύ, πολύ καλή σχέση με την Τουρκία και με τον ηγέτη της. Και νομίζω ότι θα μπορέσουμε να το λύσουμε. Ελπίζω, λοιπόν, να μην είναι πρόβλημα. Δεν νομίζω ότι θα είναι πρόβλημα.
Τώρα, τούτων λεχθέντων, πιστεύω ότι ήταν η Τουρκία και του [Ερντογάν] το είπα αυτό. Το είπα. Είπα, ‘Συγχαρητήρια. Έκανες αυτό που κανείς δεν μπόρεσε να κάνει εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια.
Έχεις καταλάβει τη Συρία με διαφορετικά ονόματα, αλλά το ίδιο πράγμα. Είπα, την έχεις καταλάβει.’ Την έχει καταλάβει μέσω αντιπροσώπων.
Λέει [ο Ερντογάν], ‘Όχι, όχι, όχι, όχι, όχι, δεν ήμουν εγώ.’ Είπα, ‘Ήσουν εσύ. Αλλά δεν πειράζει. Δεν χρειάζεται να το πεις.’ ‘Λοιπόν, κατά κάποιον τρόπο ίσως ήμουν εγώ [απάντησε ο Ερντογάν].’
Σύμφωνοι. Αλλά αυτό που έκανε, είναι σκληρός τύπος. Είναι πολύ έξυπνος. Κι έκανε κάτι που κανείς δεν μπορούσε να κάνει. Καταλαβαίνεις; Πρέπει να του το αναγνωρίσεις.”
Τέλος, στρεφόμενος προς τον Νετανιάου, ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι “Όποιο πρόβλημα έχεις με την Τουρκία, νομίζω ότι μπορώ να το λύσω. Εννοώ, αρκεί να είσαι λογικός. Πρέπει να είσαι λογικός. Πρέπει να είμαστε λογικοί.”
Είναι γεγονός ότι τα φίλια αισθήματα του Τραμπ προς τον Ερντογάν είναι γνωστά. Έχουν, άλλωστε, ομολογηθεί και παλαιότερα από τον Τραμπ αλλά και καταγραφεί αναλυτικά από τον πρώην σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του, τον Τζον Μπόλτον, σε ένα βιβλίο του.
Ωστόσο, τούτη τη φορά ο Αμερικανός πρόεδρος δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολίας ή παρερμηνείας. Μάλιστα, έκανε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες σύσταση στον Νετανιάου να είναι λογικός με την Τουρκία.
Σε ορισμένους συντηρητικούς κύκλους της χώρας μας εμφανίζονται ψευδαισθήσεις ότι η διοίκηση Τραμπ υιοθετεί μια τάχα σκληρή γραμμή εναντίον της Τουρκίας. Ωστόσο, ο ίδιος ο Τραμπ τους εκθέτει ανεπανόρθωτα.
Εν ολίγοις, οι πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ καταρρίπτουν με τον πλέον εμφατικό τρόπο τον ανωτέρω ευσεβοποθισμό. Εξάλλου, ακόμη κι ο Νετανιάου παραδέχθηκε στην κοινή συνέντευξη ότι “η Τουρκία είναι μια χώρα που έχει εξαιρετική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Πρόεδρος έχει μια σχέση με τον ηγέτη της Τουρκίας.”
Ανεξάρτητα από την ιδιαίτερη εκτίμηση του Τραμπ προς τον Ερντογάν, η Τουρκία είναι ένας σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, παρόλο τα συχνά τερτίπια της πρώτης. Οι ΗΠΑ θεωρούν εδώ και χρόνια την Τουρκία ως έναν υπερπολύτιμο περιφερειακό πόλο εξισορρόπησης κι ανάσχεσης του Ιράν.
Το έχουν ομολογήσει κατά καιρούς ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι. Ενδεικτικά, σχολιάζοντας τη συνάντησή του με τον Τούρκο όμολογό του, Χακάν Φιντάν, στα τέλη Μαρτίου, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μαρκ Ρούμπιο, υπογράμμισε ότι “συνεργαζόμαστε επίσης σε βασικά ζητήματα, από την ειρήνη στην Ουκρανία και τον Νότιο Καύκασο έως την υποστήριξη της Συρίας ενάντια στις αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες του Ιράν.
” Υπό το ίδιο πνεύμα, η Νίκι Χέιλι, μέλος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, είπε τον περασμένο Δεκέμβριο ότι “η Τουρκία είναι το κλειδί για την αποδυνάμωση του Ιράν και τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.”
Ο δε, επιφανής αφυπηρετήσας διπλωμάτης Τζέιμς Τζέφρι επισήμανε στα τέλη Μαρτίου πως “η Τουρκία είναι ένα αποτελεσματικό αντίβαρο του Ιράν στη Συρία και το Ιράκ, ιδιαίτερα στο Βόρειο Ιράκ μεταξύ των Κούρδων που έχουν καλές σχέσεις με τον Ερντογάν, και στο Αζερμπαϊτζάν.”
Επίσης, η Τουρκία παίζει καταλυτικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια του Ισραήλ μέσω του αγωγού Μπακού-Τσεϊχάν προς μεγάλη ικανοποίηση της Ουάσινγκτον. Πέραν τούτων, η Τουρκία φιλοξενεί στο Κιουρετσίκ μια νατοϊκή βάση έγκυρης προειδοποίησης επιθέσεων με βαλλιστικους πυραύλους, η οποία έχει ως κύριο σκοπό την προστασία του Ισραήλ από το Ιράν.
Σημειώνεται ότι ο Τραμπ έχει εκφράσει την επιθυμία να μειώσει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Για να κατορθώσει να το κάνει πράξη κάποια στιγμή, χρειάζεται περιφερειακούς χωροφύλακες που θα εξυπηρετούν λίγο πολύ τα αμερικανικά συμφέροντα.
Προφανώς, οι δύο χώρες στη Μέση Ανατολή που θα μπορούσαν να επιτελέσουν αυτόν τον ρόλο είναι το Ισραήλ κι η Τουρκία, καθότι μόνο αυτές διαθέτουν την απαραίτητη στρατιωτική ισχύ.
*Ο Αλέξης Λεκάκης Κερκυραίος είναι υποψήφιος διδάκτωρ Ιρανικής Εξωτερικής Πολιτικής στο τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου.
Στο πλαίσιο της υπό εκπόνηση διατριβής του, έχει πραγματοποιήσει επιτόπια έρευνα στην Τεχεράνη. Μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου