Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΑΛΤΑΒΟΥΤΟΥΡΟ

ΜΟΝΟ 7 ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ ΑΡΑΒΕΣ…ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΕΚΔΙΚΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΣΙΚΕΛΙΑ

Γράφει ο Παντελής Καρύκας

Η μάχη στο Καλταβουτούρο της Σικελίας είναι μια από τις λιγότερο γνωστές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά και από τις πλέον καταστροφικές για τους Άραβες αντιπάλους της. Το αραβικό εμιράτο των Αγλαβιδών εκτεινόταν στην σημερινή Λιβύη και Αλγερία. Είχε δε επεκταθεί και στην Σικελία. Το 880 μ.Χ. οι Βυζαντινοί πέτυχαν μεγάλη νίκη κατά θάλασσα κατά των Αράβων.

Συνέπεια της εξέλιξης αυτής ο αυτοκράτορας Βασίλειος Α’ ο Μακεδόνας αποφάσισε να επιχειρήσει αντεπίθεση στην Σικελία. Το 881 μ.Χ. αραβική δύναμη υπό τον Χασάν ιμπντ αλ Αμπάς νίκησε τον βυζαντινό διοικητή της Σικελίας Βαρσάκιο κοντά στην Ταορμίνα (Ταυρομένιο). 

Ωστόσο ο αυτοκράτορας δεν παραιτήθηκε και έστειλε ενισχύσεις υπό τον στρατηγό Μουσσιλίκη (ή Μοσιλίκης). Ο στρατηγός βρισκόταν στην περιοχή από το 880 μ.Χ. και γνώριζε την περιοχή και τον εχθρό.

Ο μάλλον αρμενικής καταγωγής στρατηγός έφερε τον τίτλο του σπανθαροκαντιδάτου και τουρμάρχη Μεσοποταμίας. Ο Μουσιλίκης φαίνεται πως χρημάτισε και στρατηγός στην Κεφαλονιά. Σφραγίδα που έχει διασωθεί αναφέρει: «Κύριε βοήθει τω σω δούλω Μουσσιλίκη βασιλικώ σπαθαροκανδιδάτω καὶ τουρμάρχη Μεσοποταμίας». Ο Μουσσιλίκης είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και στην εκθρόνιση της αυτοκράτορας Ειρήνης της Αθηναίας.

Ωστόσο για τη μάχη ελάχιστα είναι γνωστά και προέρχονται από τον Βίο του Αγ. Ιγνατίου Κωνσταντινούπολης και τον Άραβα ιστορικό αλ Ατίρ. Σύμφωνα με την πρώτη πηγή ο στρατηγός επικαλέστηκε τον άγιο πριν την μάχη και αυτός του εμφανίστηκε σε όραμα και του είπε να επιτεθεί με το δεξιό του κέρας κατά των Αράβων.

Αυτό έπραξε ο στρατηγός και νίκησε. Δεν γνωρίζουμε τίποτε άλλο για τη εξέλιξη της μάχης, ούτε για τις αντίπαλες δυνάμεις και την εξέλιξή της. Πιθανότατα οι Βυζαντινοί “έσπασαν” το αραβικό αριστερό πλευρό και πλαγιοκόπησαν και συνέτριψαν τον εχθρικόι στρατό.

Ο Άραβας ιστορικός αναφέρει πως οι Βυζαντινοί πέτυχαν τεράστια νίκη και πως από τον αραβικό στρατό επέζησαν μόνο επτά άνδρες… Τίποτε άλλο δεν είναι γνωστό για τη μάχη που σε κάθε περίπτωση κέρδισε χρόνο για την βυζαντινή παρουσία στην Σικελία που διατηρήθηκε για λίγες ακόμα δεκαετίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πεδίο της μάχης πήρε το όνομά του από ένα αραβικό φρούριο που ήταν κτισμένο κοντά.

ΠΗΓΗ