Η ΜΕΤΑ ΤΗΝ «ΠΑΝΔΗΜΙΑ» ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ
ΨΗΦΙΑΚΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ Ή ΤΕΧΝΟΦΕΟΥΔΑΛΙΣΜΟ ΟΠΟΥ Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ
ΨΗΦΙΑΚΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ Ή ΤΕΧΝΟΦΕΟΥΔΑΛΙΣΜΟ ΟΠΟΥ Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ
BIG OTHER
Με τι θα μοιάζει η μετά-πανδημία; Μετάβαση στον ψηφιακό καπιταλισμό ή έναν τεχνοφεουδαρχισμό; Πρόοδος ή oπισθοδρόμηση;
”Οι πολιτικές που αναπτύχθηκαν για ν΄αντιμετωπίσουν την υγειονομική κρίση επιτάχυναν τις βαθιές τάσεις που διέσχιζαν τις κοινωνίες κι ανησυχούσαν τους πληθυσμούς : αβεβαιότητα, επισφάλεια ,μηχανισμός καταβόχθρισης, αποδόμηση-απο-ενσάρκωση των ανθρώπινων σχέσεων.
Ως προς την ουσία αυτή η μετάβαση προς τον ψηφιακό καπιταλισμό οδηγήθηκε από το Κράτος.”le monde diplomatique
Ο Cédric Durand** στο βιβλίο του Technoféodalisme. Critique de l’économie numérique (Τεχνοφεουδαλισμός. Κριτική της ψηφιακής οικονομίας) διερευνά την πολιτική οικονομία του ψηφιακού κόσμου, που η εσωτερική λογική του, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να δημιουργήσει έναν «τεχνο-φεουδαρχισμό» που βασίζεται στο χαράτσι, την αρπαγή και την πολιτική κυριαρχία των πολυεθνικών..mediapart
Aν στον φεουδαρχισμό τα μέσα παραγωγής ήταν οι μεγάλες γεωκτησίες στον τεχνο-φεουδαρχισμό τα μέσα παραγωγής είναι οι Big Data τα Μεγάλα Δεδομένα και τεχνο-φεουδάρχες οι κατέχοντες αυτή τη νέα ψηφιακή γη οι Gafam (Google, Apple, Facebook, Amazon et Microsoft).
”Η λήψη δεδομένων τροφοδοτεί τους αλγόριθμους, και αυτοί με τη σειρά τους καθοδηγούν τη συμπεριφορά, οι δύο ενισχύουν ο ένας τον άλλον σε ένα βρόχο ανατροφοδότησης.”
Στις αρχές της δεκαετίας του 2020, η συναίνεση της Silicon Valley* κατέρρευσε. Τρελές ανισότητες, στάσιμη παραγωγικότητα, ενδημική αστάθεια … η νέα οικονομία δεν έχει συμβεί. Οι αλγόριθμοι είναι πανταχού παρόντες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο καπιταλισμός έχει γίνει πολιτισμένος. Αντιθέτως.
Η θέση αυτού του βιβλίου είναι ότι με την ψηφιοποίηση του κόσμου υπάρχει μια μεγάλη οπισθοδρόμηση. Επιστροφή μονοπωλίων, εξάρτηση των υπηκόων από πλατφόρμες, θόλωση της διάκρισης μεταξύ οικονομικού και πολιτικού: οι αλλαγές στην εργασία μεταμορφώνουν την ποιότητα των κοινωνικών διαδικασιών και δίνουν μια επικαιροποίηση της φεουδαρχίας.
Οι μεγάλες εταιρείες ανταγωνίζονται για τον κυβερνοχώρο για να αποκτήσουν τον έλεγχο των πηγών δεδομένων. Τα θέματα συνδέονται με το ψηφιακό έδαφος. Στην αναδυόμενη οικονομική τάξη, το κεφάλαιο μετατοπίζεται από την παραγωγή για να επικεντρωθεί στην αρπαγή.
”Αντικαταστήστε τα “ιδρύματα-θεσμούς” με το “Big Data” και θα γνωρίζετε ποιο είναι το όνομα του Big Other.”
”Τα Big Data προέρχονται από ένα αποτέλεσμα αμετάβλητης υπερβατικότητας ενός συγκεκριμένου είδους, που τοποθετείται κάτω από την αυτοκρατορία κεφαλαίων και ψηφιακών εταιρειών.
Η ανερχόμενη διαδικασία της συμβολικής κρυστάλλωσης της συλλογικής δύναμης τροφοδοτείται με τη μορφή δύναμης που ασκείται σε άτομα από οργανισμούς που επιδιώκουν τους δικούς τους σκοπούς.
Εδώ βρίσκεται η καρδιά αυτού του μηχανισμού, για τον οποίο ο Zuboff ευθύνεται μόνο εν μέρει με την ιδέα του για τον καπιταλισμό της επιτήρησης.”
Και καθώς με το lockdown απωλέσαμε το πραγματικό έδαφος ,μέτοικοι σ΄ ένα νέο ψηφιακό έδαφος που μας ”προσφέρεται”…
«Όπως μια τυπική χιλιετία, συνεχώς κολλημένη στο τηλέφωνό μου, η εικονική μου ζωή έχει συγχωνευτεί πλήρως με την πραγματική μου ζωή. Δεν υπάρχει πλέον διαφορά. »
(Judith Duportail).
H πανδημία είναι το πρώτο στάδιο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης όπως την είπαν δεν είναι τόσο ένα υγειονομικό γεγονός όσο ένα στάδιο πολιτικοοικονομικής κι επομένως κοινωνικής μετεξέλιξης μετασχηματισμού.
Είναι η βίαιη μετάβαση στον ψηφιακό καπιταλισμό που κατ΄ουσίαν είναι τεχνοφεουδαρχισμός.
H κρίση του coronavirus ήταν ο επιταχυντής του “ψηφιακού καπιταλισμού”.
*κατά την Silicon Valley η ευημερία προέρχεται από την δημιουργική καταστροφή του καπιταλισμού αγαπητή στον Joseph Schumpeter ειδικότερα του ψηφιακού θησαυρού.
Ο Cédric Durand αποδομεί αυτό το μύθο προβάλλοντας τα παράδοξα του ”νέου” καπιταλισμού: επιστροφή στα μονοπώλια, αύξηση του ελέγχου πάνω στους εργάτες, καινοτομία χωρίς ανάπτυξη, εντατικοποίηση της διαστημικής πόλωσης (ήδη και η Κίνα ανήγγειλε ότι θα δημιουργήσει στρατιωτική βάση στο φεγγάρι μέσα στα επόμενα 10 χρόνια) και τελικά ανάκαμψη του κράτους εργολάβου εκτός από το εσωτερικό της ΕΕ..
**Ο Cédric Durand είναι οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris-Nord. Συγγραφέας μεταξύ άλλων του Le Capital fictif (Les Prairies ordinaires, 2014).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου