ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΦΕΛΕΙΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΣΤΟΝ ΑΦΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ...

«Η ΕΛΛΑΔΑ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΣΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΘΕΟΙ ΠΟΥ ΤΗΝ ΛΑΤΡΕΥΟΥΝ»

«Ο μικρός Σάτυρος» του Ν Γκύζη

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ...

Γράφει ο Λ. Αποσκίτης

Ένα υπέροχο ταξίδι του Μ. Καραγάτση στον χωρόχρονο της Ελλάδας, δώδεκα διηγήματα χωρισμένα σε 3 μέρη. Ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία και τα διαβάσματα που ποτέ δεν ξεχνιούνται και στα οποία ξαναγυρνάω συχνά.

Μέρες που είναι, παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από μιά από τις υπέροχες ιστορίες του Καραγάτση στη «ΜΕΓΑΛΗ ΛΙΤΑΝΕΙΑ», που λαμβάνει χώρα στον Μυστρά λίγο καιρό πριν την Άλωση... καθώς οι καλόγριες προσεύχονται για να σωθεί η Πόλη.

[Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε από την ΕΣΤΙΑ το 1956 και έλαβε το πρώτο κρατικό βραβείο λογοτεχνικού διηγήματος την ίδια χρονιά. 

Η Α’ έκδοσή του, που έχω, έχει εξαντληθεί, υπάρχει όμως σε ανατύπωση στα βιβλιοπωλεία. Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο της Α’ έκδοσης είναι του αείμνηστου Μίνου Αργυράκη.]

ΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ  «ΜΕΓΑΛΗ ΛΙΤΑΝΕΙΑ»

"Στις λυγαριές του Ευρώτα, οι Σάτυροι λαγοκοιμόνταν. Με το αυτί στη γη, άκουγαν τον αντήχο των ασκεριών του Μωάμεθ που κατεβαίνουν προς το Νότο. Ο Δίας είχε πεθάνει.

..…

Απ’ τη μητέρα γη, τα γκρεμισμένα μάρμαρα φυτρώνουν, αναστηλώνουνται. Οι πεθαμένοι θεοί βγαίνουν απ’ τη λήθη. Η μέρα της Ελλάδας είναι του Ρωμαίου, του Σλαύου, του Φράγκου, του Καταλάνου, του Τούρκου· η νύχτα είναι του Έλληνα. 

Ξυπνάν τα χαριτωμένα ξωτικά της γης και της φυλής των Ελλήνων. Παίζουν στα κλαδιά της σμερτιάς, χορεύουν ανάερα, γλιστρώντας στις σεληναχτίδες. Ξεχνάν πως το χώμα τους πατιέται από βάρβαρους ανθρώπους και σκοτεινές δοξασίες. 

Με μάτι καλόβολο, κάπως κουρασμένο, αρκετά ειρωνικό – μάτι ελληνικό – κοιτάν τους επιγόνους να φυλάν τις στερνές τρεμάμενες φλόγες του βωμού. 

Κι αν ο βωμός πέση στα χέρια του Μογγόλου καταχτητή; Κι αν η αδύναμη φλογίτσα σβήση; Τι θα κάνουν, όλοι αυτοί, στα μολεμένα χώματα;

…..

Ένας μικρός Σάτυρος, σκαρφαλωμένος στον τρούλλο της Παντάνασσας, άκουσε την προσευχή και δάκρυσε:

- Ο Δίας πέθανε. Θα μπορέση ο Ναζωραίος να φυλάξη την Ελλάδα;

Απόμεινε συλλογισμένος, θλιμμένος, με το σαγόνι ακουμπισμένο στο τραγίσιο του γόνατο. Πώς θα ζούσε αυτός – Έλληνας θεός – ανάμεσα στους Ασιάτες και τις παθιασμένες, τις σκοτεινές δοξασίες τους;

 Ο Δίας πέθανε. Ο Ναζωραίος, περνώντας το Αιγαίο, ντύθηκε το γαλανόλευκο χιτώνα των ενάλιων πνευμάτων. Ασιάτης γεννήθηκε, μα Έλληνας γίνηκε· την ψυχή των Ελλήνων σκόρπισε στην Οικουμένη. 

Ο Δίας ήταν περήφανος, γοητευτικός μέσα στ’ ανθρώπινα πάθη του· ήταν άνθρωπος κι έγινε θεός. Ο Ιησούς, πάλι, ταπεινός, γλυκός, πονετικός, πηγή αγάπης, ήταν Θεός που γίνηκε άνθρωπος. 

Άφησε, στην ψυχή των πιστών του Ελλήνων, μια γωνίτσα για τα παλαιϊκά χαριτωμένα δαιμόνια. Κι αυτά - Σάτυροι, Δρυάδες, Ναϊάδες, Σειληνοί, Σειρήνες και Νύμφες των γλυκών νερών - τον αγάπησαν για την καλοσύνη του, για την ελληνική του ψυχή.

 Μα ο καινούργιος θεός που έρχεται; Ο Μωάμεθ; Τ' όνομά του αντηχεί σαν καφτερή πνοή λίβα στην έρημο της Αραπιάς...

.....

-       Κατεβαίνουν καινούργιοι καταχτητές, με καινούργια θρησκεία, είπε ο Νηρέας. Τίποτα δεν θ' απομείνει από το πνεύμα των Ελλήνων!

Όλοι ταράχτηκαν· μα ο Ευρώτας γέλασε περιφρονητικά:

- Τι λες, ξεκουτιασμένε καρχαρία; Τόσους και τόσους λαούς είδα στις ακροποταμιές μου! Σλαύους, Φράγκους, Βενετσάνους, Γενοβέζους, Σαρακηνούς, Γότθους, Φλωρεντίνους – σάμπως τους θυμάμαι όλους; 

Κανείς δεν πείραξε το πνεύμα των Ελλήνων. Όλοι τους το ντύθηκαν περίλαμπρη χλαμύδα.

Ο Νηρέας κουνούσε το θαλασσοδαρμένο κεφάλι του:

- Άλλο πράμα, άλλο πράμα… Αυτοί που έρχονται, στοχάζονται αλλιώτικα· φέρνουν το δικό τους στοχασμό παντού. Δεν παίρνουν, δίνουν. Στεριώνουν το δικό τους εγωισμό. 

Φέρνουν μαζί την πατρίδα τους. Δεν νιάζονται για όσα τρέφει κι αγαπάει η γης που πατούν. Σύντομα δεν θα ‘χη τόπο για σας εδώ πέρα. Είσαστε Έλληνες θεοί. Μονάχα όπου ανθίζει το πνεύμα το ελληνικό μπορείτε να ζήσετε..."

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΟΙΜΟΥ-ΑΘΗΝΑΣ

Εσείς τι λέτε;είχε δίκιο ο Νηρέας; Μάλλον ο  Ευρώτας δικαιώθηκε από την ιστορία...΄Σίγουρα γιατί ο Ιησούς είναι ο μόνος Αληθινός Θεός και θα αγαπάει πάντα την Ελλάδα, γιατί αγαπάει όσους αγαπούν τον πλησίον και είναι εκείνοι που παράγουν αληθινό πολιτισμό!