ΑΚΡΑΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΕΦΗ-ΒΙΑΣ: ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ «ΑΓΟΥΡΕΣ ΣΥΜΜΟΡΙΕΣ»;
1.250 υποθέσεις βιαιοτήτων από ανηλίκους σε όλη την επικράτεια αποκαλύπτονται κατά μέσο όρο κάθε μήνα - Από το 2010 μέχρι σήμερα η ελληνική οικογένεια βιώνει συνεχώς κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις - Σύνδεση νεανικής βίας – lockdowns - Βρισκόμαστε στην φάση του «ηθικού πανικού» και δεν υπάρχουν αντίβαρα
Περισσότερες από 100 «άγουρες» συμμορίες δρουν στην Αττική, σύμφωνα με την χαρτογράφηση εγκληματικότητας της ΕΛΑΣ. Κάθε μήνα αποκαλύπτονται κατά μέσο όρο 1.250 υποθέσεις βιαιοτήτων από ανηλίκους σε όλη την Ελλάδα, ενώ εκτιμάται ότι το ποσοστό περιπτώσεων που δεν καταγγέλλονται είναι τουλάχιστον τριπλάσιο.
Υπολογίζεται ότι εμπλοκή σε συμμορίες και σε μεμονωμένες έκνομες ενέργειες έχει ένα ποσοστό 3%-5% των μαθητών κυρίως Λυκείου.
Σχεδόν καθημερινά η ελληνική ειδησεογραφία «φιλοξενεί» ειδήσεις για περιστατικά βίας με πρωταγωνιστές ανήλικους και σχολικές συμμορίες από παιδιά 10-14 ετών. Σε ένα ποσοστό 70%-80% αυτών των περιστατικών οι δράστες βιντεοσκοπούν τις επιθέσεις τους, με στόχο την διαφήμιση της επίδειξης ισχύος.
Τι πραγματικά συμβαίνει; Είναι μια νέα εφιαλτική μόδα, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της αμερικανικής ηπείρου; Υπάρχει συσχέτιση με την δεκαετή οικονομική κρίση που βίωσε η ελληνική οικονομία και κοινωνία; Έπαιξαν ρόλο τα lockdowns της πανδημίας;
Εκτόξευση βιαιοπραγιών το 2022-2023
Η έρευνα επιχειρεί να φωτίσει όσο το δυνατόν περισσότερες πλευρές ενός πολυδιάστατου φαινομένου που «χτυπάει» την πόρτα και της Ελλάδας. Παρουσιάζοντας, εκτός από τα επίσημα στοιχεία από το αστυνομικό δελτίο, τις τελευταίες έρευνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και τις επιστημονικές θέσεις ειδικών στην βία ανηλίκων.
Το 2023 καταγράφεται μια συμμετοχή ανηλίκου σε ανθρωποκτονία, την ώρα που το 2022 δεν υπήρξε καμία τέτοια καταγραφή ενώ σε πέντε ανέρχονται τα περιστατικά συνέργειας ανηλίκου σε απόπειρα ανθρωποκτονίας το 2023. Το 2022 οι αντίστοιχες περιπτώσεις ήταν δύο.
Στους 202 ανέρχονται οι ανήλικοι που συνελήφθησαν για σωματικές βλάβες το 2022 έναντι 282 ανηλίκων το 2023. Αντίστοιχα 15 ανήλικοι κατηγορήθηκαν για βιασμό το 2022 έναντι 25 ανηλίκων το 2023 και 732 ήταν οι κλοπές στις οποίες ενεπλάκησαν παιδιά το 2022 έναντι 1.237 το 2023.
Από τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας προκύπτει ότι συγκριτικά με το 2019 (προ πανδημίας) παρατηρείται σημαντική αύξηση ιδίως κατά τα έτη 2022 και 2023, αλλά και σημαντική αύξηση μεταξύ 2022-2023. Εντύπωση προκαλεί στις Αρχές και η αναβάθμιση της αγριότητας, αφού τα περιστατικά με χρήση μαχαιριού ως όπλου αυξάνονται σταθερά.
Όσον αφορά τα αδικήματα, υπάρχει έκρηξη στις σωματικές βλάβες, τις κλοπές και τις ληστείες. Τα αγόρια εμφάνισαν το 2023 παραβατικότητα που φτάνει στο 80%, σε σχέση με τα κορίτσια, ενώ το χαμηλό όριο εμπλεκόμενων σε περιστατικά βίας έπεσε στα 12 έτη πέρυσι.
Οι εξελίξεις υποχρεώνουν την κυβέρνηση, μετά από ευρεία σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, να αναλάβει την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας και της Παραβατικότητας ανηλίκων με στόχο από τον Μάρτιο να θέσει σε λειτουργία την πλατφόρμα «stop bullying» για ανώνυμες καταγγελίες περί σχολικής και εξωσχολικής βίας και τη σύνδεση της υποστηρικτικής τηλεφωνικής γραμμής 10306 με την Αστυνομία.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να μπει σε εφαρμογή και ειδικός πενταψήφιος αριθμός για καταγγελίες περιστατικών ανήλικης βίας με ψηφιακή εφαρμογή άμεσης βοήθειας, τύπου «κουμπιού πανικού».
Ακραία βία: Διεθνές το φαινόμενο
Έρευνες του εξωτερικού και περιστατικά καταδεικνύουν ότι το πρόβλημα της βίας ανηλίκων είναι διεθνές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC o φόβος λόγω της πανδημίας οδήγησε σε έκρηξη περιστατικών βίας με όπλα: «Το 2020 ήταν η πιο θανατηφόρα χρονιά με περιστατικά ένοπλης βίας από το 2000».
Από τον Μάρτιο έως τον Δεκέμβριο 2020 οι θάνατοι από πυροβολισμούς από παιδιά αυξήθηκαν κατά 31% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, με αποτέλεσμα 128 θανάτους, όπως αναφέρει ο δείκτης «Everytown #NotAnAccident». Αρκετά εκ των περιστατικών συνέβησαν στα σπίτια λόγω ενδοοικογενειακής βίας.
Η αμερικανική γραμμή για την ενδοοικογενειακή βία έλαβε μέσα στο 2020 περισσότερες από 636.000 κλήσεις, αριθμός – ρεκόρ όλων των εποχών. Η επόμενη μέρα, όμως, μοιάζει ακόμα πιο δυστοπική.
Το άνοιγμα των σχολείων στις ΗΠΑ έφερε εκ νέου διόγκωση των προβλημάτων. Τον Οκτώβριο 2021 πέντε καθηγητές δέχθηκαν σωματική επίθεση σε λύκειο της Νέας Υόρκης. Το ίδιο διάστημα μια δασκάλα κατήγγειλε ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής επίθεσης όταν παρενέβη σε καυγά μαθητών σε σχολείο του Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Δασκάλων του συγκεκριμένου σχολείου, Άνταμ Ουρμπάνσκι δήλωσε στο US News ότι «Η πανδημία φαίνεται ξεκάθαρα να συνέβαλε σε μια σημαντική αύξηση της βίας και στην έλλειψη ασφάλειας».
Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ εξέδωσε δελτίο ευαισθητοποίησης του κοινού τον Μάιο 2021, προειδοποιώντας πως «η απειλή βίας στα σχολεία θα παραμείνει αυξημένη, καθώς όλο και περισσότερα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο με πλήρες ωράριο», ενώ η Εθνική Ένωση Σχολικών Ψυχολόγων δημοσίευσε λίστα με τακτικές πρόληψης.
Σε έρευνα που οργάνωσε η Αμερικανική Εταιρεία Ψυχολόγων μεταξύ Ιουλίου 2020-Ιουνίου 2021 και στις 50 Πολιτείες των ΗΠΑ λήφθηκαν 7.000 απαντήσεις από το διδακτικό και σχολικό προσωπικό.
Το 59% των δασκάλων, το 58% των διοικητικών στελεχών, το 48% του βοηθητικού προσωπικού και το 38% των κοινωνικών λειτουργών ανέφεραν ότι έχουν πέσει θύματα βίας από μαθητές ή φοιτητές κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.
Σε έρευνα που δημοσιοποίησε το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Εκπαίδευσης (NCES) στις ΗΠΑ τον Ιούλιο 2022 γνωστοποιήθηκε ότι «το 87% των δημοσίων σχολείων ανέφεραν πως η πανδημία έχει επηρεάσει αρνητικά την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών, ενώ τα περιστατικά κακής συμπεριφοράς μαθητών στην τάξη αυξήθηκαν κατά 56%, οι φασαρίες εκτός τάξης κατά 48% και οι πράξεις ασέβειας προς δασκάλους κατά επίσης 48%».
Στην Γερμανία παρακολουθούν το εν εξελίξει φαινόμενο, ωστόσο με κάποια επιφύλαξη ως προς τις συνέπειες των lockdowns. Σήμερα 387 έφηβοι και νέοι κρατούνται στις Φυλακές Ανηλίκων του Χάμελν, τη μεγαλύτερη φυλακή ανηλίκων στη Γερμανία. Υπάρχουν 661 θέσεις κράτησης σε αυτές τις φυλακές της Κάτω Σαξονίας. Ο μικρότερος αριθμός ήταν περίπου 320 κρατούμενοι πριν από την πανδημία, αλλά από το 2022, ο αριθμός αυξάνεται και πάλι.
Αρκετά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από εφήβους προκάλεσαν φρίκη. Στην περίπτωση της δολοφονημένης Λουίζας από το Φρόιντενμπεργκ στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, οι δράστιδες ηλικίας 12 και 13 ετών δεν ήταν ακόμη σε ηλικία, ώστε να μπορούν να τους αποδοθούν ποινικές ευθύνες.
Από το 2022 υπάρχει μια μικρή αύξηση αλλά «είναι πολύ νωρίς να δούμε εάν υπάρχει πραγματική τάση», δήλωσε στην DW ο διευθυντής των φυλακών του Χάμελν, Βόλφγκανγκ Κούλμαν. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της γερμανικής αστυνομίας για την εγκληματικότητα ο αριθμός των ύποπτων ηλικίας 14 έως 18 ετών αυξήθηκε κατά 22,1% το 2023 και ανήλθε σε 189.000 ενώ ο αριθμός κάτω των 14 ετών αυξήθηκε κατά 35,5 % σε περίπου 93.000. Οι ειδικοί συνιστούν την άμεση επανεξέταση των πολιτικών για την βία ανηλίκων, λόγω των «προβληματικών εξελίξεων μεταξύ νέων». Ανάλογες είναι οι τάσεις και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η μοναδική έως τώρα έρευνα στην Ελλάδα με σύνδεση νεανικής βίας – lockdowns
Τον Μάρτιο 2023 το ΕΚΠΑ παρουσίασε την μοναδική έως τώρα πανεπιστημιακή έρευνα για την συσχέτιση της νεανικής βίας και σχολικού εκφοβισμού με την περίοδο Covid.
Σύμφωνα με την έρευνα «υπάρχει μεγάλη διαφορά από την περίοδο προ Covid-19. Παρατηρείται αύξηση και στο φυσικό και στον διαδικτυακό κόσμο μετά τo τέλος της πανδημίας και των περιορισμών». Η έρευνα παρουσιάζει μια αύξηση 50-60% των περιστατικών bullying στον εφηβικό πληθυσμό.
Το 70,6% των μαθητών αναφέρουν ότι υπήρξαν μάρτυρες εκφοβισμού στο σχολείο, γεγονός που δείχνει πως οι μαθητές διαμορφώνουν πλέον το σχολικό περιβάλλον.
Επιπλέον πάνω από τον 71% των μαθητών θεωρεί τον εκφοβισμό σημαντικό πρόβλημα. Ως μεγάλο πρόβλημα από την έρευνα αναδεικνύεται πως το 64% που υφίσταται εκφοβισμό δεν το αναφέρουν καν.
Επικεφαλής της έρευνας ήταν η Άρτεμις Τσίτσικα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής και διευθύντρια ΠΜΣ «Στρ. Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας».
Η έρευνά της κ. Τσίτσικα αποτελεί σημείο αναφοράς έως και σήμερα. Η καταξιωμένη επιστήμονας δέχθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις των Data Journalists, με στόχο να εξηγήσει τις πτυχές του προβλήματος ειδικά στην χώρα μας, η οποία συν τοις άλλοις προέρχεται κι από την δεκαετή οικονομική κρίση.
«Παρατηρείται μια απομάκρυνση των εφήβων από το σχολείο, μια απαξίωση της παιδείας στο σύνολό της που σχετίζεται και με την κουλτούρα που καλλιεργείται διαδικτυακά από ορισμένους influencers. Παράλληλα δίνεται έμφαση στο εύκολο κέρδος, την εμφάνιση και γενικότερα βραχυπρόθεσμες αμοιβές και στόχους.
Εκφράζεται και ένας θυμός που φαίνεται πως πηγάζει από την αβεβαιότητα και τις προκλήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας, καθώς και από το γεγονός της κλιματικής κρίσης και του ελλείμματος προοπτικής.
Παράλληλα η εξοικείωση με βίαια ερεθίσματα και η απενοχοποίησή τους μέσω της διαδικτυακής κουλτούρας οδηγούν τα παιδιά σε ενστικτώδεις, αφιλτράριστες εκφράσεις μιας κακώς εννοούμενης “ελευθερίας”».
«Ας λάβουμε επίσης υπόψη μας ότι αναπτυξιακά οι έφηβοι σκέφτονται και ενεργούν με προσκόλληση στον παρόντα χρόνο και έτσι τους είναι δύσκολο να αντιληφθούν τις συνέπειες των πράξεών τους σε μελλοντικό χρόνο».
«Πολλά από τα παιδιά που επισκέπτονται την Μονάδα, τονίζουν με κάθε τρόπο πως “η βία πολλές φορές είναι λύση”. Σε μια διαφωνία π.χ. για ένα οποιοδήποτε θέμα – που ξεκινά με έντονη συζήτηση και φτάνει σε αδιέξοδο, τελικά επικρατεί εκείνος που με σωματική βία θα νικήσει.
Σε άλλη χαρακτηριστική αναφορά, έφηβος καταθέτει πως «το διαδίκτυο προσφέρει θαλπωρή». Μέσα από τη συνθήκη των καραντινών εκτοξεύθηκαν τα ποσοστά εξάρτησης από τις οθόνες και υπήρξε εξοικείωση με βίαια ερεθίσματα και απενοχοποίησή τους μέσω της διαδικτυακής κουλτούρας.
Την πρώτη φορά ένα βίαιο ερέθισμα μπορεί να σοκάρει, την δεύτερη λιγότερο και σταδιακά δεν προκαλεί πια εντύπωση και μπορεί να αναπαραχθεί από τους νέους αφιλτράριστα και μέσω μηχανισμού μίμησης. Ακόμη και μικρά παιδιά μπορούν να εκφραστούν βίαια.
Στις ΗΠΑ ένα 6χρονο παιδί έφτασε σε ανθρωποκτονία με όπλο!».
«Το κομμάτι της γονεϊκότητας είναι επίσης πολύ σημαντικό. Τα παιδιά εμπνέονται και μαθαίνουν κυρίως από το μοντέλο της οικογένειας και όχι από θεωρητικές τοποθετήσεις. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρατηρήθηκε αύξηση των ποσοστών βίας ενδοοικογενειακά και έκθεση των παιδιών σε αυτή.
Οι γονείς συχνά είναι εξουθενωμένοι και μπορεί να μην επιβλέπουν τα παιδιά τους που μέσω διαδικτυακών παιχνιδιών ακατάλληλων για την ηλικία τους, συγχέουν το ψηφιακό περιβάλλον με τον φυσικό κόσμο και εκφράζονται παρορμητικά και βίαια χωρίς να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες».
«Από το κραχ του 2008 μέχρι σήμερα η ελληνική οικογένεια βιώνει συνεχώς κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις. Οι σημαντικοί ενήλικες εστιάζουν στα πολύ βασικά και πρακτικά της καθημερινότητας (να πληρώνονται οι λογαριασμοί, να απασχολούνται εργασιακά, να φροντίζουν για τη διατροφή, την καθαριότητα κ.λπ).
Μπορεί να αντιμετωπίζουν θέματα σχέσεων, εργασιακά, να είναι υπεραπασχολούμενοι ή και άνεργοι. Μέσα από τις δυσκολίες αυτές χάνουν σε ευκαιρίες και θετικότητα για να καλλιεργήσουν κλίμα εμπιστοσύνης, επικοινωνίας, ενσυναίσθησης και ασφάλειας με τα μικρότερα μέλη της οικογένειας.
«Επιβεβαιώνεται από τις έρευνες ότι ένα πολύ υψηλό ποσοστό οικογενειών είναι σε εξουθένωση. Λείψανε στην καραντίνα και οι παππούδες/γιαγιάδες, η ευρύτερη οικογένεια ή οι οικιακοί βοηθοί, ενώ παράλληλα υπήρξε η συνθήκη τηλεργασίας, τηλεκπαίδευσης και αμέσως μετά ακολούθησαν οι πόλεμοι, η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια.
Για να αναστραφεί αυτή η κατάσταση κατ’ αρχάς χρειάζεται όλοι να την συνειδητοποιήσουμε και να την καταγράψουμε. Χρειάζονται δράσεις με συντονισμό – όχι αποσπασματικές».
«Σχεδιάζεται το πρόγραμμα ΑΡΙΑΔΝΗ ΙΙ, με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Ψηφιακής Βιοϊατρικής του Ιονίου Πανεπιστημίου, με την επιστημονική ευθύνη της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. (Μονάδα Εφηβικής Υγείας- Β΄Παιδιατρική Κλινική Ε.Κ.Π.Α. – Νοσοκομείο Πάιδων ¨Π. & Α, Κυριακού¨) και αφορά γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά με θέμα την ψηφιακή παιδεία και την ορθή χρήση της τεχνολογίας.
Υπάρχουν εργαλεία, όπως αυτά της Κοινωνικής Συναισθηματικής Ενδυνάμωσης – Δεξιοτήτων Ζωής, που είναι ουσιαστικά, εύχρηστα και μπορούν να εφαρμοστούν από όλους. Στοχεύουν στην αναγνώριση και διαχείριση των συναισθημάτων, τη διαχείριση θυμού και δυσκολιών, την αναγνώριση των δικαιωμάτων, την υγιή διεκδίκηση και τον σεβασμό των δικαιωμάτων άλλων ανθρώπων.
Η βάση όλων είναι ο Αριστοτέλης, τα Ηθικά Νικομάχεια – ωστόσο χρειάζεται να τα θυμηθούμε και να τα επικαιροποιήσουμε».
«Ένα ακόμη σημαντικό σημείο είναι η φροντίδα εαυτού. Όταν φροντίζουμε τον εαυτό μας και είμαστε λειτουργικοί, αισιόδοξοι και ευτυχισμένοι εμπνέουμε τα παιδιά μας, αλλά και γενικότερα τους συνανθρώπους μας.
Με την έννοια αυτή η φροντίδα εαυτού δεν είναι εγωϊστική πράξη και έχει πολύ καλό αποτέλεσμα σε πολλά επίπεδα».
Για την ακραία βία όπως εκδηλώνεται τα τελευταία χρόνια: «Πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν και το αναπτυξιακό υπόβαθρο της εφηβικής ηλικίας σε μια σύγχρονη πραγματικότητα με παιδιά που αναπτύσσονται και έχοντας ισχυρή ψηφιακή ζωή.
Οι γονείς και το σχολείο αισθάνονται συχνά αβοηθησία. Πολλές φορές δυσκολεύονται ιδιαίτερα οι εκπαιδευτικοί και περιορίζονται στην διδασκαλία της εξεταστέας ύλης, παραμερίζοντας τον ρόλο τους ως εμπνευστές, ως λειτουργοί που διδάσκουν την ίδια τη ζωή και αξίες στα παιδιά».
«Οι συζητήσεις που έχουμε κάνει με τους καθηγητές είναι πολλές. Αισθάνονται ότι χρειάζονται περισσότερη κατάρτιση, υποστήριξη και πλαισίωση. Πολλοί διψούν να προσφέρουν ουσιαστικά, να είναι χρήσιμοι στις οικογένειες, να συμβάλλουν σε πρόληψη, αγωγή υγείας και πρώϊμη ανίχνευση θεμάτων που απασχολούν και χρειάζονται την πολύτιμη συμβολή τους!».
Σοφία Βιδάλη: Βρισκόμαστε στην φάση του «ηθικού πανικού», δεν υπάρχουν αντίβαρα
Την δική της οπτική, στο αντικείμενό της που είναι η εγκληματολογία, δίνει η Καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Σοφία Βιδάλη. Αναλύει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά στην έξαρση της βίας ανηλίκων:«Φαίνεται ότι έχει αλλάξει ποιοτικά ένα μέρος της εγκληματικότητας των ανηλίκων.
Αλλά αυτό θα πρέπει να το δει κανείς σε βάθος πενταετίας, διότι μπορεί να είναι κάτι συγκυριακό. Εγώ διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις για τις όποιες αλλαγές στην εγκληματικότητα που σχετίζεται με τα σχολεία. Πρέπει να δούμε τι ακριβώς έχει αυξηθεί και που. Για παράδειγμα, στις σωματικές βλάβες.
Ακόμα και σε επίπεδο αστυνομικού τμήματος έχουμε μακροδεδομένα. Θα πρέπει να γνωρίζουμε αν υπάρχουν συγκεκριμένα σχολεία σε συγκεκριμένες περιοχές που παρατηρείται έξαρση».
«Υπάρχει σήμερα μια φάση ηθικού πανικού, έτσι λέγεται στην ορολογία. Είναι μια φάση όταν ένα πρόβλημα αρχίζει να διογκώνεται, όχι σε συνάρτηση με την πραγματική του διόγκωση, αλλά αποκτά μια ηθική διάσταση. Κι αυτό διαμορφώνει συναινέσεις γύρω από νέα μέτρα και πρωτοβουλίες της όποιας κυβέρνησης.
Είναι φαινόμενο που συμβαίνει συχνά και παντού».
«Πράγματι φαίνεται ότι έχουμε αυξανόμενα περιστατικά ανηλίκων που χρησιμοποιούν μαχαίρια. Ένα συμμοριακό φαινόμενο. Φαίνεται να έχουν μια ποιοτική αλλαγή. Αυτό όμως ισχύει σε όλα τα σχολεία; Σε ποια και σε ποιες περιοχές σε ποιες συνθήκες και τι έχει προηγηθεί μέσα στο σχολικό περιβάλλον;
Αυτό σημαίνει ότι δεν λειτουργούν τα αντίβαρα που θα έπρεπε να υπάρχουν στο σχολείο ώστε να υπάρχει πρόληψη. Είναι θέμα προτύπων, θεωρώ. Ειδικά σε ηλικίες που τα παιδιά εισπράττουν τα πρότυπα απ’ έξω, από την τηλεόραση τι γράφει το διαδίκτυο κλπ. Όπως το πρότυπο του νταή.
Δεν υπάρχει, φαίνεται, η προετοιμασία μέσα στο σχολείο για μια αντίδραση πάνω σ’ αυτό».
«Μόνο το σχολείο θα μπορούσε να διορθώσει την κατάσταση. Είναι λάθος να μην διδάσκονται κοινωνιολογία σήμερα. Είναι ένα μάθημα που μπορεί να δείξει ακριβώς αυτά. Μπορούν να διδαχθούν από την α’ γυμνασίου. Μαθαίνει το παιδί πως είναι ο κόσμος, οι ανθρώπινες σχέσεις, γιατί και πως διαμορφώνεται η βία».
«Οι έφηβοι είναι στην ηλικία που το παιδί αυτονομείται.
Η διαπαιδαγώγηση είναι το εξωτερικό περιβάλλον. Οι παρέες, το σχολείο, το διαδίκτυο, το ποδόσφαιρο. Ό,τι άλλο εκτός της οικογένειας. Όλα επηρεάζουν και ειδικά όταν δεν υπάρχουν αντισταθμίσματα».
«Όταν τα παιδιά βρίσκονται σε ένα περιβάλλον που παρουσιάζεται η βία ως μέθοδος σύναψης ερωτικών σχέσεων, επιβίωσης, γενικά κοινωνικών σχέσεων και δεν υπάρχει κάτι άλλο που να δείχνει πόσο κακό είναι αυτό, έχουμε πολύ μεγάλη πιθανότητα ότι θα υιοθετηθεί μια τέτοια συμπεριφορά.
Αυτό σε συνδυασμό με πραγματικά κοινωνικά προβλήματα που μπορούν να αντιμετωπίζουν τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία και που δεν γνωρίζουμε. Είναι θέμα φτώχειας, πρόσβασης σε ελεύθερο χρόνο δημιουργικό, αν τα ίδια τα παιδιά νιώθουν καλά στο περιβάλλον που ζουν, αν μπορούν να κάνουν όνειρα, αν έχουν αυτοπεποίθηση. Πολύ πριν φτάσουμε στα δικαστήρια είναι καλό να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε πριν».
«Τα ερεθίσματα έχουν αυξηθεί έχουν αυξηθεί πάρα πολύ τα τελευταία 20 χρόνια, θα έλεγα. Έχει παίξει μεγάλο ρόλο η οικονομική κρίση. Όχι μόνο στους εφήβους, αλλά κι αυτούς που είναι 20 χρονών σήμερα. Δεν έχουν ζήσει την ευημερία, τι θα πει οκτάωρο, τι θα πει έρχεται ο μπαμπάς το μεσημέρι στο σπίτι ή ασφάλεια στο σπίτι. Δεν σημαίνει ότι τα παιδιά σε συνθήκες ανέχειας, εγκληματούν.
Αλλά ότι η περιρρέουσα συνθήκη δημιουργεί τέτοιες εντάσεις, όπως και η υπερπροσφορά πλούτου που έχουν αντίθετα αποτελέσματα, με ερεθίσματα άλλου τύπου. Μην ψάχνετε να βρείτε αντιστοιχίες με άλλες χώρες. Η ενδοομαδική βία εμφανίζεται στις ΗΠΑ την εποχή του Ριγκανισμού, μαζί με την ακραία φτώχεια.
Τώρα έχει πάει σε άλλο επίπεδο. Είναι μέρος της αμερικανικής κοινωνίας. Είμαστε σε μια κοινωνία που οπλοφορεί. Μην συγκρίνουμε τέτοια ζητήματα, επειδή κάθε κοινωνία αντιδρά ανάλογα με το περιβάλλον που διαμορφώνεται και ζει. Τα παιδιά π.χ. των Γερμανών ζουν μια ευημερία που εμείς δεν ζούμε. Άρα, ούτε η βία θα είναι το ίδιο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου