Η "ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ" ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ ΕΝΑΝ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ

ΣΤΟΧΟΣ 7 ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ - SDG7: Ο ΑΝΕΦΙΚΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Γράφει ο Iain Davis 

Μετάφραση: Απολλόδωρος

Ο υποτιθέμενος σκοπός του Στόχου 7 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDG7) των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) είναι να "εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους". 

Οι πραγματικές επιπτώσεις της εφαρμογής του δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικές. Η ανανεώσιμη ενέργεια δεν είναι ούτε ανανεώσιμη ούτε βιώσιμη και η ενεργειακή μετάβαση του SDG7 απλώς επιδεινώνει το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας.

Ο υποτιθέμενος σκοπός του στόχου 7 για τη βιώσιμη ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) (SDG7) είναι να "εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους". Σύμφωνα με την Ατζέντα 2030, η ημερομηνία-στόχος για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι, όπως θα περίμενε κανείς, το 2030.

Όπως συζητήσαμε προηγουμένως, τα έγγραφα του ΟΗΕ είναι διατυπωμένα με χνουδωτή ρητορική. Η αφοπλιστική αληθοφάνεια της συμπόνιας και της ανήσυχης διαχείρισης είναι πυκνά στρωμένη στα κείμενα, τα ψηφίσματα και τις ανακοινώσεις του ΟΗΕ. 

Αυτό συσκοτίζει τις δυσάρεστες πτυχές της "βιώσιμης ανάπτυξης". Πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τα λεγόμενα και να δούμε τι γίνεται, αν θέλουμε να κατανοήσουμε τη στρατηγική σκέψη που κρύβεται πίσω από τις εξαγγελθείσες ατζέντες.

Το Τμήμα Κοινωνικών και Οικονομικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (UNDESA) ανέλαβε μια διαβούλευση για να παράσχει μια συνοπτική έκθεση για τον διάλογο υψηλού επιπέδου για την ενέργεια το 2021. Η έκθεση προσδιόρισε με σαφήνεια τα σημαντικότερα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν:

Η ανισότητα και η φτώχεια εμποδίζουν την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη και βιώσιμη ενέργεια. [. . .] [Η] πρόσβαση στην ενέργεια ακολουθεί τις χειροπιαστές γεωγραφικές ανισότητες, με μεγαλύτερη ανάπτυξη υποδομών να πραγματοποιείται σε αστικά περιβάλλοντα παρά σε αγροτικά. [. . .] 

Οι ενδιαφερόμενοι φορείς τόνισαν ότι η ακραία φτώχεια δεν μπορεί να εξαλειφθεί χωρίς τον τερματισμό της ενεργειακής φτώχειας. [. . .] [Οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές συχνά εστιάζουν σε οικονομικά βιώσιμες περιοχές, όπου μπορούν να αποκομίσουν τεράστια κέρδη [. . .] δημιουργώντας σοβαρά κενά στην παροχή αξιόπιστων υποδομών σε "μη κερδοφόρες" περιοχές. 

Αυτές οι ανισότητες είναι σαφείς στον διεθνή ορίζοντα, με τις μη ελκυστικές οικονομίες να αποκλείονται από την επενδυτική αλυσίδα της βιώσιμης και αξιόπιστης ενέργειας. [. . .] Η έρευνα πρέπει να επεκταθεί πέρα από την εστίασή της σε συγκεκριμένες τεχνολογίες για να διερευνήσει το ρόλο των μικρής κλίμακας, αποκεντρωμένων και εκτός δικτύου λύσεων ανανεώσιμης ενέργειας.

Στον επακόλουθο διάλογο υψηλού επιπέδου του ΟΗΕ για την ενέργεια και οι εταίροι τους που συμμετέχουν στην υλοποίηση δεν τρέφουν αυταπάτες. Γνωρίζουν πολύ καλά ποια είναι τα προβλήματα. 

Γνωρίζουν, επίσης, πού θα πρέπει να επικεντρωθούν οι παγκόσμιες προσπάθειες στις οποίες ισχυρίζονται ότι ηγούνται, εάν οι φωναχτά διακηρυγμένες ανθρωπιστικές τους ανησυχίες θέλουν να έχουν κάποια αξιοπιστία. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ António Guterres κατέληξε:

Έχουμε μια διπλή επιταγή. [. . .] Να τερματίσουμε την ενεργειακή φτώχεια και να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή. Και έχουμε μια απάντηση που θα εκπληρώσει και τις δύο επιταγές. Προσιτή, ανανεώσιμη και βιώσιμη ενέργεια για όλους.

Η ανισότητα ευκαιριών, η ενδημική φτώχεια και η ενεργειακή φτώχεια είναι αλληλοεξαρτώμενες τόσο σε τοπική όσο και σε διεθνή κλίμακα. Η επίλυση αυτών των προβλημάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με κάθε αυθεντική προσπάθεια μετάβασης σε "βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια".

Ωστόσο, όταν εξετάζουμε πιο προσεκτικά τις προσπάθειες της σύμπραξης των ενδιαφερόμενων μερών του ΟΗΕ για την επίτευξη του SDG7, διαπιστώνουμε ότι, μακριά από την αντιμετώπιση των προβλημάτων που περιορίζουν την πρόσβαση στους ενεργειακούς πόρους, στην πραγματικότητα επιδεινώνουν τα προβλήματα αυτά με τη λεγόμενη βιώσιμη ανάπτυξη της ενέργειας. 

Διότι, παρά τους ισχυρισμούς τους, δεν αναλαμβάνουν καμία πραγματική δέσμευση να "διασφαλίσουν την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους".

Πηγή

Προσιτή ενέργεια;

Υπάρχει κάποια συζήτηση σχετικά με την ακριβή έννοια της "βιώσιμης ανάπτυξης". Πολλοί επισημαίνουν τον ορισμό που παρέχεται στην έκθεση Brundtland του 1987: Το κοινό μας μέλλον:

Βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Περιέχει στο εσωτερικό του δύο βασικές έννοιες. 

Την έννοια των "αναγκών", ιδίως των βασικών αναγκών των φτωχών του πλανήτη, στις οποίες πρέπει να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα- και την ιδέα των περιορισμών που επιβάλλει η κατάσταση της τεχνολογίας και της κοινωνικής οργάνωσης στην ικανότητα του περιβάλλοντος να ικανοποιεί τις σημερινές και μελλοντικές ανάγκες.

Με βάση αυτόν τον ορισμό, μπορούμε να πούμε ότι ο υποτιθέμενος σκοπός της "βιώσιμης ανάπτυξης" είναι να δοθεί προτεραιότητα στην ικανοποίηση των σημερινών αναγκών των φτωχότερων του κόσμου, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι μελλοντικές τους ανάγκες δεν θα διακυβευθούν.

 Όλες οι μορφές παγκόσμιας ανάπτυξης και σχεδιασμού πολιτικής -τεχνολογική, οικονομική, χρηματοπιστωτική, βιομηχανική- πρέπει να κατευθύνονται προς αυτόν τον σκοπό, προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον τόσο για τις σημερινές όσο και για τις μελλοντικές γενιές.

Η έκθεση Brundtland (Το κοινό μας μέλλον) παρέχει ίσως τον πληρέστερο ορισμό της "βιώσιμης ανάπτυξης". Πηγή: https://fossilfreearoundtheworld.org/

Αλλά όταν εξετάζουμε τα αποτελέσματα των υποτιθέμενων πολιτικών "βιώσιμης ανάπτυξης" που έχουν θεσπιστεί μέχρι σήμερα από την παγκόσμια πολιτική και επιχειρηματική τάξη, δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει την αποφασιστικότητα των "ηγετών" μας να ανταποκριθούν σε αυτή την κατά τα άλλα αξιόλογη φιλοδοξία. 

Εν ολίγοις, αυτή η έννοια της "βιώσιμης ανάπτυξης" ισοδυναμεί με μερικές ωραία ηχηρές λέξεις, γραμμένες σε εντυπωσιακές εκθέσεις, και τίποτα περισσότερο.

Έτσι, καθώς οι οικονομίες σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν τον ανησυχητικό αντίκτυπο της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας, φαίνεται ότι ο ΟΗΕ απέχει πολύ από την επίτευξη του SDG7. Δηλαδή, αν υποθέσουμε ότι ο πραγματικός στόχος του είναι η εξασφάλιση πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή ενέργεια για όλους. 

Διότι, όπως έχουν τα πράγματα, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στις ανεπτυγμένες χώρες δεν μπορεί να αντέξει τις σημερινές τιμές της ενέργειας. Και η προοπτική της "οικονομικά προσιτής" ενέργειας που θα είναι προσιτή στους ανθρώπους των αναπτυσσόμενων χωρών φαίνεται να είναι εξαιρετικά μακρινή.

Η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID) εκτιμά ότι δύο στους τρεις ανθρώπους που ζουν στην υποσαχάρια Αφρική δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια. 

Τον Απρίλιο του 2022, ο εκτελεστικός διευθυντής του Συνασπισμού της Αφρικής για τη Βιώσιμη Πρόσβαση στην Ενέργεια (ACSEA), Dr. Augustine Njamnashi, επεσήμανε ότι το υποτιθέμενο πρόβλημα της εξάρτησης από αυτό που αποκαλείται "βρώμικη ενέργεια" -την καύση ορυκτών καυσίμων- είναι δευτερεύον σε σχέση με το πιο πιεστικό πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας:

[Μ]ία οικογένεια δεν έχει πρόσβαση σε καμία μορφή ενέργειας, είτε καθαρή είτε βρώμικη.

Είναι αμφίβολο, ωστόσο, ότι η απλή εισαγωγή ενός μεγαλύτερου ποσοστού ανανεώσιμης-πράσινης ενέργειας στην υπάρχουσα υποδομή του δικτύου θα κάνει οτιδήποτε για τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι η ανανεώσιμη ενέργεια έχει μέχρι στιγμής φανεί να είναι τόσο πιο ακριβή όσο και λιγότερο αξιόπιστη από τη λεγόμενη "βρώμικη ενέργεια".

Επί του παρόντος, το φτωχότερο μισό του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει μόλις το 20% της παγκόσμιας ενεργειακής προσφοράς. Στην πραγματικότητα, το φτωχότερο μισό αντιπροσωπεύει λιγότερη κατανάλωση ενέργειας από ό,τι το πλουσιότερο 5% των ανθρώπων στη γη.

Είναι ενδιαφέρον ότι αυτή η ανισότητα στην κατανάλωση ενέργειας είναι αξιοσημείωτα συνεπής. Είτε μετράται από την άποψη της ανισότητας μεταξύ πλούσιων και φτωχών εθνών είτε ως τα διαφορετικά επίπεδα χρήσης ενέργειας εντός κάθε έθνους-κράτους, το ανώτερο 10% καταναλώνει περίπου 20 φορές περισσότερη ενέργεια από το κατώτερο 10%.

Παρά τους ισχυρισμούς περί διαφθοράς που διατυπώνονται για τις κυβερνητικές επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων, το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας θα ήταν σημαντικά χειρότερο χωρίς αυτές. Παρ' όλα αυτά, όπως παρατήρησε ο Dr. Njamnashi:

Η διακυβέρνηση γύρω από τη βρώμικη ενέργεια είναι βρώμικη από μόνη της. Αν δεν πετύχουμε τη σωστή διακυβέρνηση, μπορεί να καταλήξουμε με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, των οποίων η συμμετοχή ή η πρόσβαση και η διανομή εξακολουθούν να είναι διανθισμένες με ένα βρώμικο σύστημα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ενεργειακή φτώχεια θα μπορούσε δυνητικά να ανακουφιστεί σε κάποιο βαθμό, αν γινόταν η επένδυση για την κατασκευή σύγχρονων και αποδοτικών μικροπαραγωγικών μονάδων ενέργειας στις προς το παρόν αποσυνδεδεμένες περιοχές.

Ένα σύστημα τοπικής, αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας θα αναδιανέμει επίσης την οικονομική ανάπτυξη και θα μειώσει σχεδόν σίγουρα τη συνολική φτώχεια και την ανισότητα του πλούτου. 

Εάν οι άνθρωποι σε αυτές τις κοινότητες είχαν πρόσβαση στους απαραίτητους πόρους, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οι ίδιοι αυτό το "βιώσιμο" σύστημα προσβάσιμης και οικονομικά προσιτής ενέργειας.

Εάν η προσιτή πρόσβαση σε "καθαρή ενέργεια" για όλους είναι πράγματι ο στόχος του SDG7, όπως υποστηρίζεται, τότε θα έπρεπε να γίνουμε μάρτυρες σημαντικών προσπαθειών για την αποκέντρωση της παραγωγής και την τοπική παροχή ενέργειας.

Αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Αντ' αυτού, οι επενδύσεις στη διανομή ενέργειας διοχετεύονται κατά κύριο λόγο στην ανάπτυξη του "έξυπνου δικτύου". Μας λένε ότι το έξυπνο δίκτυο θα είναι φθηνότερο, αποτελεσματικότερο, ικανότερο να διαχειρίζεται καλύτερα τη ζήτηση αιχμής κ.ο.κ.

Ακόμη και αν αυτό ήταν αλήθεια, δεν είναι σαφές πώς η εισαγωγή της τεχνολογίας του έξυπνου δικτύου στο υπάρχον δίκτυο διανομής θα αντιμετωπίσει την ενεργειακή φτώχεια. Ωστόσο, η "βιώσιμη ανάπτυξη" της ενέργειας αποτελεί βασικό στόχο του SDG7.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ)- ένας διακυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1974 από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)- έχει να πει τα εξής σχετικά με το επίπεδο των επενδύσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του SDG7:

Οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια και δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας εντάσεως κεφαλαίου [. . .] θα πρέπει να υπερτριπλασιαστούν στις EMDE [αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες] [. . .] και να αυξηθούν περισσότερο από έξι φορές προκειμένου να παραμείνει ανοιχτή η πόρτα για σταθεροποίηση του 1,5 °C. [. . .] 

Η καθολική πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια μέχρι το 2030 απαιτεί επενδύσεις ύψους 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, με τα μισά από αυτά για αποκεντρωμένες λύσεις, συμπεριλαμβανομένων 13,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην υποσαχάρια Αφρική.

Ο ΔΟΕ σημειώνει ότι σχεδόν όλες οι επενδύσεις για την εξασφάλιση "πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια" πραγματοποιούνται σε μια χούφτα ανεπτυγμένων και ταχέως αναπτυσσόμενων οικονομιών. 

Οι επενδύσεις σε έργα υποδομής, ηλεκτρικά οχήματα, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και βελτιωμένη ικανότητα αποθήκευσης μπαταριών κατευθύνονται κυρίως προς τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και, ιδίως, την Κίνα:

Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν ευδοκιμήσει σε αγορές με καθιερωμένες αλυσίδες εφοδιασμού, όπου το χαμηλότερο κόστος συνοδεύεται από ρυθμιστικά πλαίσια που παρέχουν ορατότητα στις ταμειακές ροές. [. . .] Μεγάλο μέρος της ανθεκτικότητας των δαπανών το 2020 ήταν συγκεντρωμένο σε μια χούφτα αγορών, κυρίως στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.

Ο ΙΕΑ παρατηρεί στη συνέχεια:

Σε αντίθεση με τις προηγμένες οικονομίες και την Κίνα, οι επενδύσεις στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες (EMDEs) αναμένεται να παραμείνουν κάτω από τα προ της κρίσης [Covid-19] επίπεδα το 2021 [. . .] Οι EMDEs εκτός της Κίνας αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού αλλά [. . .] μόλις το ένα πέμπτο των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια.

Σαν να μην είναι αρκετά ανησυχητική η εκτίμηση του ΔΟΕ, οι καταναλωτές στις ανεπτυγμένες χώρες αναγκάζονται επίσης να πληρώνουν υψηλότερες τιμές ενέργειας προκειμένου να προσαρμοστούν στη μετακίνηση προς τις υποτιθέμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι κάτοικοι της Γερμανίας, για παράδειγμα, πληρώνουν εδώ και χρόνια πρόσθετη επιβάρυνση για τη χρηματοδότηση της "ενεργειακής μετάβασης".

Αυτή η επίπτωση της αύξησης των τιμών της ενέργειας γίνεται πιο έντονα αισθητή από τους φτωχότερους και τους ευάλωτους, ιδίως τους συνταξιούχους. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτές οι υψηλότερες τιμές θα μειωθούν μόλις ολοκληρωθεί η "ενεργειακή μετάβαση".

Από τη σκοπιά των παγκόσμιων επενδύσεων και της εθνικής πολιτικής, δεν υπάρχει καμία ένδειξη πρόθεσης να "εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους". Η ενεργειακή φτώχεια θα συνεχιστεί. Οι προσπάθειες "βιώσιμης ανάπτυξης" που υποτίθεται ότι αποσκοπούν στη μείωση της ενεργειακής φτώχειας δεν είναι μόνο άχρηστες, αλλά στην πραγματικότητα την επιδεινώνουν.

Αξιόπιστη Ενέργεια;

Επί του παρόντος, η ανανεώσιμη ενέργεια δεν είναι σε θέση να τροφοδοτήσει πλήρως ούτε τη μεταποίηση ούτε οποιαδήποτε άλλη "ενεργοβόρα" βιομηχανία σε οποιαδήποτε χώρα. Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κλείνουν προσωρινά ή εγκαταλείπουν τις εγκαταστάσεις παραγωγής τους λόγω των αυξημένων τιμών ενέργειας. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Rystad Energy, η οποία κατασκευάζει ηλιακούς συλλέκτες.

Σε ένα βιομηχανικό περιβάλλον, η ενεργειακή ένταση μπορεί να οριστεί ως "ενέργεια που καταναλώνεται ανά μονάδα ακαθάριστης παραγωγής". Το πρόβλημα είναι ότι τα προϊόντα που κατασκευάζει η Rystad Energy και άλλοι Ευρωπαίοι κατασκευαστές ηλιακών συλλεκτών και ανεμογεννητριών δεν μπορούν να δημιουργήσουν τη σταθερή ενεργειακή ένταση που χρειάζονται. Δεν μπορούν καν να παράγουν αρκετή ανανεώσιμη ενέργεια για να επιδοτήσουν ουσιαστικά το ενεργειακό κόστος των δικών τους γραμμών παραγωγής.

Ιδού πώς το θέτει ο επικεφαλής της έρευνας ενεργειακών υπηρεσιών της Rystad Energy, Audun Martinsen:

[. . .] Η δημιουργία μιας αξιόπιστης εγχώριας αλυσίδας εφοδιασμού με χαμηλές εκπομπές άνθρακα είναι απαραίτητη εάν η ήπειρος πρόκειται να τηρήσει τους στόχους της, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου REPowerEU, αλλά όπως έχουν τα πράγματα, αυτό βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο.

Το REPowerEU είναι το λεγόμενο "σχέδιο" της Επιτροπής της ΕΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διαταραχής της αλυσίδας ενεργειακού εφοδιασμού που η Επιτροπή ισχυρίζεται ότι προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι ανειλικρινής. Είναι πολύ πιθανότερο ότι η σημαντική μείωση και η πιθανή διακοπή των ενεργειακών προμηθειών από τη Ρωσία είναι κυρίως αποτέλεσμα της συμμετοχής της ΕΕ στο καθεστώς κυρώσεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που επιβλήθηκε στη ρωσική κυβέρνηση. Και ακόμη και πέρα από τις επιπτώσεις αυτών των κυρώσεων και την αντίδραση της ρωσικής κυβέρνησης σε αυτές, είναι γεγονός ότι το αυξημένο επίπεδο διαταραχής του ευρωπαϊκού ενεργειακού εφοδιασμού είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα μιας σκόπιμης πολιτικής δέσμευσης της ΕΕ.

Η ιεραρχία της ΕΕ αποφάσισε να συμμετάσχει στις κυρώσεις αναγνωρίζοντας πλήρως τη συντριπτική εξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια. Η Ρωσία καλύπτει σχεδόν το ένα τέταρτο των συνολικών πρωτογενών ενεργειακών αναγκών της ΕΕ. Πρωτογενής ενέργεια είναι η πηγή ενέργειας στην ανεπεξέργαστη εξαγόμενη κατάσταση, όπως το αργό πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, ο άνεμος ή η ηλιακή ακτινοβολία.

Με άλλα λόγια, η πολιτική τάξη της ΕΕ ήταν διατεθειμένη να αναλάβει ένα τεράστιο ρίσκο με τη ζωή κάθε Ευρωπαίου πολίτη προκειμένου να αντιταχθεί στη στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Προφανώς κάποιοι θεωρούν ότι το να θέτουν ζωές σε κίνδυνο είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρώσουν. Υπήρξαν πολλές μεγάλες διαδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη από όσους δεν συμφωνούν.

Ωστόσο, ο κίνδυνος της διακοπής της παραδοσιακής ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης από τη Ρωσία δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τον κίνδυνο της μετάβασης στην υποτιθέμενη "αξιόπιστη" ανανεώσιμη ενέργεια.

Το ευρωπαϊκό ενεργειακό πρόβλημα προϋπήρχε του πολέμου στην Ουκρανία. Μέχρι στιγμής, η βιασύνη για τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ήταν γεμάτη δυσκολίες.

Για παράδειγμα, η επιδίωξη της γερμανικής κυβέρνησης για την πολιτική της Energiewende (ενεργειακή μετάβαση) έχει αφενός αυξήσει σημαντικά το κόστος της ενέργειας για τους Γερμανούς καταναλωτές και αφετέρου υπονομεύσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Τα πρόσφατα ζητήματα του ρωσικού εφοδιασμού επιδείνωσαν ένα ήδη υπάρχον πρόβλημα.

Έχοντας ξεκινήσει σοβαρά την ενεργειακή μεταρρύθμιση το 2013, η γερμανική κυβέρνηση έχει δαπανήσει έκτοτε περίπου 220 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ για την πλήρη μετάβαση απαιτούνται τουλάχιστον άλλα 450 δισεκατομμύρια ευρώ από τα χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων. Για να είμαστε ειλικρινείς, όμως, κανείς δεν είναι πραγματικά σίγουρος για το τι θα κοστίσει τελικά η ολοκλήρωση της διαδικασίας. Για παράδειγμα, το 2018, η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι το πραγματικό κόστος "δεν είναι γνωστό στην κυβέρνηση". Φαίνεται ότι κανένα τίμημα δεν είναι πολύ υψηλό για να πληρώσει κανείς για τη "βιώσιμη ανάπτυξη".

Επί του παρόντος, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα της Γερμανίας λέγεται ότι ανέρχεται στο 31% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνεται. Δυστυχώς, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αναξιόπιστες. Η Energiewende έχει αφήσει τον γερμανικό πληθυσμό αντιμέτωπο με την αστάθεια του δικτύου και η Γερμανία αγωνίζεται σήμερα να παράγει επαρκή ενέργεια τον χειμώνα.

Το χειμώνα του 2021, για παράδειγμα, το Βερολίνο ακροβατούσε στα όρια των διακοπών ρεύματος και της απώλειας της απαραίτητης θέρμανσης για τα σπίτια. Ο εναπομείνας σταθμός ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στο Lausitz λειτουργούσε με μέγιστο φορτίο καθ' όλη τη διάρκεια της ψυχρής περιόδου. Δεν υπήρχε πλεονάζουσα δυναμικότητα στο δίκτυο. Διότι, αντί για τον απαιτούμενο άνεμο και τον καθαρό ουρανό, ο χειμώνας ήταν άπνοια και είτε χιόνιζε είτε ήταν έντονα συννεφιασμένος.

Ο καθηγητής Harald Schwarz, ειδικός στη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Cottbus, παρατήρησε:

Με αυτή την προσφορά αιολικής και φωτοβολταϊκής ενέργειας, είναι μεταξύ 0 και 2 ή 3 τοις εκατό - δηλαδή εκ των πραγμάτων μηδέν. [. . .] [Έχουμε ημέρες, εβδομάδες, μέσα στο έτος όπου δεν έχουμε ούτε αιολική ούτε φωτοβολταϊκή ενέργεια [φωτοβολταϊκή ενέργεια-ηλιακή]. Ειδικά αυτή την εποχή [το χειμώνα,] για παράδειγμα. [. . .] Αυτά είναι πράγματα, πρέπει να πω, που είναι φυσικά διαπιστωμένα και γνωστά εδώ και αιώνες, και απλώς τα έχουμε παραμελήσει εντελώς κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τις πράσινες ενέργειες.

Προκειμένου να καλύψει τις βασικές ενεργειακές ανάγκες της χώρας, η γερμανική κυβέρνηση έπρεπε να επαναλειτουργήσει, με σημαντικές πρόσθετες δαπάνες, τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα που είχε προηγουμένως κλείσει. Ένα αποτέλεσμα της επανεμφανιζόμενης γερμανικής ζήτησης για άνθρακα ήταν ότι η ενεργειακή εταιρεία RWE διέλυσε το αιολικό της πάρκο κοντά στην πόλη Lutzerath προκειμένου να επεκτείνει το ανθρακωρυχείο Garzweiler.

Οι περισσότεροι ενεργειακοί αναλυτές αναγνωρίζουν ότι οποιαδήποτε σημαντική μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας θα απαιτήσει αντίστοιχη αύξηση της χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Έτσι, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί η Energiewende έχει δεσμεύσει τη Γερμανία όχι μόνο για την κατάργηση των ανθρακικών μονάδων αλλά και για μια αξιοσημείωτη μείωση της πυρηνικής ενέργειας.

Δεδομένου ότι ο στόχος της είναι φαινομενικά η μείωση των εκπομπών CO2, άλλες πτυχές της πολιτικής Energiewende δεν έχουν επίσης νόημα. Για παράδειγμα, τον περασμένο Απρίλιο, ο Γερμανός αντικαγκελάριος και ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών Υποθέσεων και Δράσης για το Κλίμα Robert Habeck ανακοίνωσε τροποποιήσεις στο νόμο της Γερμανίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (EEG). Το "πασχαλινό πακέτο" μεταρρυθμίσεων δεσμεύει εκπληκτικά τη Γερμανία να κινηθεί προς την κατεύθυνση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε ποσοστό 80% έως το 2030.

Η απόφαση αυτή ελήφθη ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τον Μάρτιο του 2021 το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο της Γερμανίας εξέδωσε έκθεση στην οποία προειδοποιεί για τους κινδύνους που εγκυμονεί η συνέχιση της "ενεργειακής μετάβασης". Η εν λόγω έκθεση εκδόθηκε περισσότερο από ένα χρόνο πριν από το πασχαλινό πακέτο και σχεδόν ένα χρόνο πριν από τη ρωσική στρατιωτική εκστρατεία στην Ουκρανία και την επιβολή κυρώσεων.

Το REpowerEU είναι το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την ενέργεια. Πηγή: ΕΛ: VPSolar

Η έκθεση του Μαρτίου 2021 προέτρεπε τη γερμανική κυβέρνηση να αναγνωρίσει ότι η επιδίωξη της υποτιθέμενης "βιώσιμης ανάπτυξης" όχι μόνο αυξάνει το κόστος της ενέργειας για τα φτωχότερα γερμανικά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες γερμανικές επιχειρήσεις, αλλά θέτει επίσης σε κίνδυνο την ικανότητα της χώρας να παράγει την αξιόπιστη ενέργεια που χρειάζεται για να λειτουργήσει.

Στην ίδια έκθεση, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Ελεγκτικής Υπηρεσίας, Kay Scheller, έγραψε:

Από τον τελευταίο ισολογισμό μας το 2018, συνέβησαν πολύ λίγα πράγματα για την επιτυχή διαμόρφωση της ενεργειακής μετάβασης. [. . .] Το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο βλέπει τον κίνδυνο ότι η ενεργειακή μετάβαση με αυτή τη μορφή θέτει σε κίνδυνο τον επιχειρηματικό χώρο της Γερμανίας και υπερκαλύπτει την οικονομική ικανότητα των επιχειρήσεων και των ιδιωτικών νοικοκυριών που καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια.

Απογοητευτικά λόγια. Αλλά έμειναν ασχολίαστες. Το αποτέλεσμα: μια ενεργειακή κρίση για το μεγαλύτερο μέρος της Γερμανίας.

Παρόλα αυτά, δεν έχασαν όλοι. Οι γερμανικές πολυεθνικές εταιρείες επωφελήθηκαν σημαντικά. Όπως αναφέρει το Clean Energy Wire, ένα μέσο που υποστηρίζεται από το ευρωπαϊκό λόμπι ανανεώσιμων πηγών ενέργειας:

[. . .] η εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε τεράστια κλίμακα είχε δύο αντίθετα αποτελέσματα στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία. Από τη μία πλευρά, η φτηνή ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια κατέκλυσε την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, πιέζοντας προς τα κάτω τις τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό ωφελεί κυρίως τις μεγάλες και ενεργοβόρες βιομηχανικές επιχειρήσεις, διότι πολλές από αυτές μπορούν να προμηθεύονται βασικά την ηλεκτρική τους ενέργεια σε τιμές χονδρικής. Από την άλλη πλευρά, η εντάσεως κεφαλαίου ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ώθησε τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για όλους τους υπόλοιπους.

Το Αίνιγμα του Πράσινου Υδρογόνου

Μία από τις λύσεις του "πασχαλινού πακέτου" των Γερμανών πολιτικών για την "πράσινη" ενεργειακή ανασφάλεια που έχει δημιουργήσει είναι η ενίσχυση της χρήσης μονάδων παραγωγής ενέργειας από βιομάζα. Αυτό σημαίνει εκτροπή της γεωργικής παραγωγής τροφίμων για την παραγωγή πρωτογενούς ενέργειας κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.

Οι επιστήμονες του Imperial College του Λονδίνου (ICL) δημιούργησαν τα μοντέλα για να διαβεβαιώσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου ότι υπάρχει άφθονο "βιώσιμο δυναμικό διαθεσιμότητας βιομάζας στην Ευρωπαϊκή Ένωση". Υποστηρίζουν ότι αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία του τομέα των μεταφορών σε ηπειρωτική κλίμακα. (Εκτός αυτού, ο κ. Χρ: Λάβετε υπόψη ότι το ICL περιλαμβάνει το Κέντρο MRC για την Ανάλυση Παγκόσμιων Λοιμωδών Νοσημάτων, το οποίο παρήγαγε το εξαιρετικά ανακριβές μοντέλο πρόβλεψης που οδήγησε σε αδικαιολόγητη ανησυχία για το COVID-19).

Η βιομάζα είναι υποτίθεται μια "πράσινη" πρωτογενής πηγή ενέργειας. Όμως οι υπολογισμοί στους οποίους βασίζεται αυτή η υπόθεση δεν λαμβάνουν υπόψη το ενεργειακό κόστος της καλλιέργειας των γεωργικών καλλιεργειών (καλαμπόκι, σόγια, ζαχαροκάλαμο κ.λπ.) και της συγκομιδής, μεταφοράς και τελικά μετατροπής των καλλιεργειών σε χρησιμοποιήσιμο βιοκαύσιμο. Όταν προστεθεί αυτό το ενεργειακό κόστος, η ενέργεια από βιομάζα έχει μεγαλύτερο "αποτύπωμα άνθρακα" από το αντίστοιχο ορυκτό καύσιμο.

Προκειμένου η ICL να ισχυριστεί ότι η βιομάζα είναι μια "βιώσιμη πηγή ενέργειας", πρέπει να υποθέσει ότι η ενέργεια που απαιτείται για τη μετατροπή της βιομάζας σε χρησιμοποιήσιμο καύσιμο θα είναι επίσης "βιώσιμη" με τη μορφή "ανανεώσιμου υδρογόνου". Η παραγωγή αυτού του λεγόμενου "πράσινου υδρογόνου" δημιουργείται με την ηλεκτρόλυση του νερού, η οποία χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια που αντλείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ηλιακά πάνελ ή ανεμογεννήτριες.

Στα υπολογιστικά μοντέλα της ICL, το "ανανεώσιμο" υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα χρησιμοποιείται για να τροφοδοτήσει "προηγμένες τεχνολογίες θερμοχημικής μετατροπής βιοκαυσίμων" για τη μετατροπή της συλλεγόμενης βιομάζας σε βιοκαύσιμο από το οποίο θα τροφοδοτείται ολόκληρο το ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών.

Όλα αυτά θέτουν ένα αίνιγμα.

Η ICL φαίνεται να προτείνει ότι η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τον άνεμο και την ηλιακή ενέργεια μπορεί να παράγει αρκετό "ανανεώσιμο υδρογόνο" για την παραγωγή του βιοκαυσίμου που θα παρέχει στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την υπόλοιπη Ευρώπη το καύσιμο που απαιτείται για την τροφοδοσία όλων των αυτοκινήτων, των φορτηγών και των φορτηγών. Σε αντίθεση με τη Γερμανία και άλλα κράτη της ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δεσμευτεί για έναν στόλο ηλεκτρικών οχημάτων (EV) αντί για οχήματα με βιοκαύσιμα. Πιθανώς η πρόταση είναι ότι είτε το υδρογόνο είτε το παραγόμενο βιοκαύσιμο θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια για το νέο δίκτυο μεταφορών EV.

Γιατί να μην χρησιμοποιηθεί απλώς η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τον άνεμο και την ηλιακή ενέργεια για την απευθείας φόρτιση των EV και να αποφευχθεί η πείνα (που προκαλείται από τη μεταφορά των καλλιεργειών από τρόφιμα σε καύσιμα) καθώς και η άσκοπη κοπή των δέντρων;

Ο λόγος για αυτές τις διάφορες παρακάμψεις είναι ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τη μορφή ηλιακής, υδροηλεκτρικής ή αιολικής ενέργειας, δεν είναι δυνατόν να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας ή οποιουδήποτε άλλου έθνους.

Όπως θα δούμε, τα ηλεκτρικά ρεύματα δεν αποτελούν βιώσιμη επιλογή του δικτύου μεταφορών. Και, παρά τα καθησυχαστικά του μοντέλα, το σχέδιο της ICL, ομοίως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα λειτουργήσει.

Το Πρόβλημα της Ενεργειακής Πυκνότητας

Το πρώτο πρόβλημα είναι η έλλειψη ενεργειακής πυκνότητας. Η ενεργειακή πυκνότητα είναι "η ποσότητα ενέργειας που μπορεί να αποθηκευτεί σε ένα δεδομένο σύστημα, ουσία ή περιοχή του χώρου". Ενώ τα βιοκαύσιμα, ιδίως το βιοντίζελ, είναι από τις πιο πυκνές μορφές υποτιθέμενων "πράσινων" πηγών ενέργειας, δεν είναι τόσο πυκνά όσο τα εναλλακτικά ορυκτά καύσιμα.

Η θερμότητα που απαιτείται για τη θερμοχημική μετατροπή για την παραγωγή βιοκαυσίμων πρέπει να προέρχεται από μια ενεργειακά πυκνή πηγή. Η κατασκευή ηλιακών συλλεκτών απαιτεί παρόμοια ενεργειακή πυκνότητα, γι' αυτό και εταιρείες όπως η Rystad Energy δεν μπορούν να διατηρήσουν την παραγωγή χρησιμοποιώντας "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας".

Το υδρογόνο είναι μια πυκνή πηγή ενέργειας, αλλά η ηλιακή, η αιολική και άλλες μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από "ανανεώσιμες πηγές" έχουν εξαιρετικά χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα. Είναι αμφίβολο ότι θα μπορούσε να παραχθεί επαρκές "ανανεώσιμο υδρογόνο" για να παρέχει την ενέργεια που απαιτείται για τη θερμοχημική μετατροπή των βιοκαυσίμων σε οποιαδήποτε κλίμακα που να μοιάζει με την απαιτούμενη.

Και όμως, στην πρόσφατη 27η Διάσκεψη των Μερών του ΟΗΕ (COP27), το παραπλανητικά ονομαζόμενο "πράσινο υδρογόνο", το οποίο προωθήθηκε ως πηγή καυσίμων με "χαμηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα" και πυκνότητα ενέργειας από την ICL και άλλους, αποτέλεσε κεντρικό σημείο των συζητήσεων:

Το υδρογόνο έχει αναγνωριστεί ως η δυνητική πηγή ενέργειας για το μέλλον, με αυξανόμενη εστίαση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων στο υδρογόνο, ιδίως στο πράσινο υδρογόνο. [. . .] Το υδρογόνο είναι το πιο άφθονο χημικό στοιχείο στον κόσμο και θεωρείται ένας από τους κύριους παράγοντες για την επίτευξη του μετασχηματισμού σε μηδενικό επίπεδο. [. . .] 90 Mt (εκατομμύρια μετρικοί τόνοι) υδρογόνου παράγονται ετησίως, κυρίως από φυσικό αέριο. Λιγότερο από το 0,5% αυτού του υδρογόνου παράγεται από ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια το 2020.

Για να καλυφθούν μόνο οι σημερινές ανάγκες σε υδρογόνο, χρησιμοποιώντας μόνο "πράσινο υδρογόνο", θα πρέπει να αυξηθεί κατά διακόσιες φορές η "ανανεώσιμη ενέργεια" που αφιερώνεται αποκλειστικά στην παραγωγή του.

Επιπλέον, αν το "πράσινο υδρογόνο" πρόκειται να τροφοδοτήσει τις θερμοχημικές διεργασίες για την παραγωγή επαρκών βιοκαυσίμων που απαιτούνται για ένα "αξιόπιστο" ηπειρωτικό δίκτυο μεταφορών σε όλο τον κόσμο, η αύξηση της ηλιακής, υδροηλεκτρικής και αιολικής παραγωγής που θα ήταν απαραίτητη είναι σχεδόν ανυπολόγιστη.

Το γαλάζιο και το πράσινο υδρογόνο θεωρούνται ως το κλειδί για το προτεινόμενο βιώσιμο ενεργειακό μέλλον μας.

Αν μετρηθεί σε Watt ανά τετραγωνικό μέτρο (W/τ.μ.), τα σύγχρονα σπίτια στα ανεπτυγμένα έθνη απαιτούν -ανάλογα με τη ζήτηση φορτίου- κάπου στην περιοχή των 20 έως 100 W/τ.μ. Συγκριτικά, οι βιομηχανικές και κατασκευαστικές διαδικασίες απαιτούν 300 έως 900 W/τ.μ.

Ένα υψηλής ποιότητας μονοκρυσταλλικό ηλιακό πάνελ, που λειτουργεί με απόδοση περίπου 15%-20%, μπορεί να παράγει έως και 150 W/τ.μ. - αλλά μόνο σε μια πραγματικά ηλιόλουστη ημέρα. Αν έχει συννεφιά ή είναι σκοτεινά, τα πάνελ δεν λειτουργούν καθόλου. Ωστόσο, οι μέρες και οι νύχτες χωρίς ήλιο, ιδίως το χειμώνα, είναι οι μέρες που οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ευρώπη χρειάζονται περισσότερη ενέργεια, όχι λιγότερη.

Η αιολική ενέργεια είναι εξίσου διακοπτόμενη και αναξιόπιστη. Μπορεί να παράγει έως και 250 W/τ.μ. όταν φυσάει. Οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες δεν παράγουν επαρκή ενέργεια από ταχύτητα ανέμου κάτω των 25 μιλίων/ώρα. 

Αλλά δεν μπορεί να φυσάει πολύ. Οι ανεμογεννήτριες διαθέτουν μηχανισμό απενεργοποίησης που ενεργοποιείται όταν ο άνεμος φτάσει τα 55 μίλια/ώρα. Αυτό αποτελεί θύελλα στην κλίμακα Μποφόρ. Οι ανεμογεννήτριες κινδυνεύουν με μηχανική και δομική βλάβη πέραν αυτού του σημείου.

Σε γενικές γραμμές, αυτές οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παράγουν ηλεκτρική ενέργεια μεταξύ 10% και 30% της λειτουργικής τους διάρκειας ζωής. Αυτή η ασταθής διακύμανση της ισχύος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές - για παράδειγμα η Πολιτεία της Καλιφόρνιας - να αναγκάζονται να κλείνουν την ηλιακή ισχύ σε περιόδους αιχμής. 

Στην περίπτωση της Καλιφόρνιας, πρέπει να πληρώσει άλλες πολιτείες για να διανείμει την πλεονάζουσα ενέργειά της μέσω των δικτύων τους, προκειμένου να αποφύγει την υπερφόρτωση του δικού της.

Ακριβώς όπως και στη Γερμανία, αυτά τα προβλήματα με την ασυνεπή ενέργεια, σε συνδυασμό με τις επιδοτήσεις των επενδύσεων, είδαν το κόστος της ενέργειας για τους καταναλωτές της Καλιφόρνιας να αυξάνεται δραματικά.

Η σχεδιασμένη διάρκεια ζωής των ανεμογεννητριών είναι 20 - 25 χρόνια.

Το Πρόβλημα της Αποθήκευσης Ενέργειας

Το δεύτερο πρόβλημα, το οποίο προκύπτει μόνο όταν έχει ηλιοφάνεια ή όταν η ταχύτητα του ανέμου είναι τέλεια, είναι το πώς θα αποθηκευτεί το τυχόν προκύπτον πλεόνασμα ενέργειας.

Εάν, για παράδειγμα, η Καλιφόρνια επιτύχει ποτέ τον στόχο της να προμηθεύεται το 80% της ενέργειάς της από "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας", τότε σε περιόδους αιχμής οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να είναι σε θέση να διασπείρουν 9,6 εκατομμύρια μεγαβατώρες πλεονάζουσας ενέργειας.

Το "πασχαλινό πακέτο" της Γερμανίας εξασφαλίζει ότι θα αντιμετωπίσει την ίδια επιπλοκή κατά τις ώρες αιχμής, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από ό,τι στην Καλιφόρνια.

Οι ανεξέλεγκτες εξάρσεις στη χρήση ενέργειας προκάλεσαν μπλακ άουτ και την απώλεια του απαραίτητου κλιματισμού κατά την κορύφωση του καλιφορνέζικου καλοκαιριού το 2020. Η διαχείριση αυτού του είδους των αιχμών αιχμής σε παγκόσμια κλίμακα θα απαιτούσε την πλήρη ανοικοδόμηση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας σε κάθε έθνος της γης. Ένα σύστημα μεταφοράς υψηλής ταχύτητας που θα έχει απίστευτη αποθηκευτική ικανότητα και που θα μπορεί με κάποιο τρόπο να μοιράζει αυτή την ενέργεια όταν πραγματικά χρειάζεται είναι μια αναπόφευκτη ανάγκη.

Οι ανεμογεννήτριες της Γερμανίας βρίσκονται κυρίως στον θυελλώδη βορρά, κοντά στη Βαλτική Θάλασσα. Αλλά η κύρια βιομηχανική περιοχή της Γερμανίας βρίσκεται στο νότο. Για να καλυφθεί αυτό το γεωγραφικό χάσμα, η γερμανική κυβέρνηση προτείνει αρχικά την αναβάθμιση του δικτύου με 12.000 επιπλέον χιλιόμετρα ηλεκτρικών γραμμών υψηλής ταχύτητας. Για να τεθεί αυτό το έργο υποδομής σε προοπτική, το σημερινό οδικό δίκτυο της Γερμανίας με αυτοκινητοδρόμους εκτείνεται σε 13.000 χιλιόμετρα.

Αλλά ακόμη και αν πραγματοποιηθεί η αναβάθμιση, και πάλι δεν θα λύσει το πρόβλημα των υπερτάσεων της Γερμανίας. Διότι, όπως ακριβώς και στην Καλιφόρνια, το γερμανικό δίκτυο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις υπερτάσεις ισχύος από τα αιολικά και ηλιακά πάρκα, τα οποία, κατά τη διάρκεια αυτών των υπερτάσεων, συχνά κλείνουν προληπτικά.

Βέβαια, αν οι υπερτάσεις μπορούσαν να αποθηκευτούν με κάποιο τρόπο, αυτό θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς την αντιμετώπιση της αναξιοπιστίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δυστυχώς, η επαρκής αποθήκευση είναι αδύνατη με την τρέχουσα τεχνολογία, ιδίως δεδομένης της σημερινής έλλειψης διαθέσιμων πόρων. Έτσι, χωρίς σημαντική αύξηση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, ο προτεινόμενος κόσμος της αξιόπιστης ανανεώσιμης ενέργειας είναι ένα γελοίο όνειρο απατηλό.

Οι μπαταρίες δεν μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα της αποθήκευσης. Είναι υπερβολικά δαπανηρές. Και, παρόλο που οι λύσεις δικτύου ιόντων λιθίου (LIB) μπορούν να αποθηκεύουν ενέργεια με ασφάλεια για μικρά χρονικά διαστήματα, είναι γεγονός ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απαιτούμενη αποθηκευτική ικανότητα, τόσο λιγότερο αποδοτική και πιο προβληματική γίνεται η αποθήκευση μπαταριών. Έτσι, όχι μόνο η εξάρτηση από την αποθήκευση μπαταριών θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις τιμές καταναλωτή, αλλά είναι απίθανο ότι τα συστήματα LIB θα είναι φυσικά ικανά να καλύψουν τη μεταβλητή ζήτηση σε κλίμακα που πλησιάζει την απαιτούμενη.

Το Πρόβλημα των Απορριμμάτων μιας Χρήσης

Το τρίτο πρόβλημα είναι η διάθεση των αποβλήτων από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Μεγάλο μέρος των αποβλήτων δεν είναι στην πραγματικότητα "ανανεώσιμα". Οι λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παράγουν 300 φορές περισσότερα απόβλητα από ένα συγκρίσιμο πυρηνικό εργοστάσιο προκειμένου να παράγουν την ίδια ποσότητα ενέργειας. Επιπλέον, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτούν πάνω από 400 φορές περισσότερη γη από ό,τι τα πυρηνικά εργοστάσια για να επιτύχουν την αντίστοιχη παραγωγή.

Με διάρκεια ζωής 20 έως 30 χρόνια, πολλοί από τους ηλιακούς συλλέκτες που εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 2000 πρέπει τώρα να καταστραφούν. Ειδικά εργοστάσια ανακύκλωσης ηλιακών πάνελ μπορούν να εξάγουν τα πολύτιμα στοιχεία, όπως ο άργυρος και ο χαλκός που περιέχουν, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του υλικού καίγεται σε τσιμεντοκάμινους. Πρόκειται για μια απίστευτα ενεργοβόρα διαδικασία. Θα απαιτηθεί πρόσθετη ενέργεια για την αποτέφρωση των 78 εκατομμυρίων μετρικών τόνων ηλιακών συλλεκτών που εκτιμάται ότι υπάρχουν μέχρι το 2050.

Οι ηλιακοί συλλέκτες δεν μπορούν να απορριφθούν με ασφάλεια στις χωματερές, καθώς περιέχουν επικίνδυνα επίπεδα μολύβδου, καδμίου και άλλων τοξικών χημικών ουσιών. Προκειμένου να αποφευχθεί το υψηλό κόστος της ορθής απόρριψής τους, οι μεταχειρισμένοι ηλιακοί συλλέκτες χαμηλής απόδοσης αποστέλλονται σήμερα σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου μπορούν να παρέχουν εξαιρετικά περιορισμένη ενέργεια για μερικά χρόνια, προτού απορριφθούν σε επικίνδυνες χωματερές.

Η ΔΟΕ εκτιμά ότι θα χρειαστεί να απορρίψουμε 78 εκατ. μετρικούς τόνους ηλιακών συλλεκτών έως το 2050.

Το Πρόβλημα των Ανεπαρκών Πόρων

Σαν να μην ήταν αρκετά ανυπέρβλητα όλα αυτά τα προβλήματα, υπάρχει ένα ακόμη πολύ πιο σημαντικό εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί. Συγκεκριμένα αυτό: Απ' όσο γνωρίζει κανείς, δεν υπάρχουν ούτε κατά διάνοια αρκετοί πόροι στον πλανήτη για την κατασκευή της προτεινόμενης "βιώσιμης" ενεργειακής υποδομής.

Η Γερμανία προτείνει τη μετατροπή των βιοκαυσίμων σε υδρογόνο για το μελλοντικό δίκτυο μεταφορών και οδικών εμπορευματικών μεταφορών. Η γερμανική κυβέρνηση φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι για να λειτουργήσει ένας γερμανικός στόλος ηλεκτροκίνητων οχημάτων, πόσο μάλλον για να ικανοποιήσει όλες τις άλλες απαιτήσεις της "ενεργειακής μετάβασης". Είτε φορτίζονται με "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας" είτε όχι, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν αποτελούν ρεαλιστική επιλογή για τις μεταφορές.

Αντίθετα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία έγινε η πρώτη κυβέρνηση στον κόσμο που δεσμεύτηκε για μια πολιτική "Καθαρού Μηδενός" όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) στα μέσα του 2019, ανακοίνωσε την απαγόρευση της πώλησης βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων έως το 2030 και τη μετάβαση σε ένα στόλο EV 100%.

Αξιολογώντας τη σκοπιμότητα αυτής της πολιτικής, ο καθηγητής Richard Herrington συνέταξε μια επιστολή προς την κοινοβουλευτική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή (CCC) του Ηνωμένου Βασιλείου, στην οποία περιγράφονται οι πόροι που απαιτούνται για τη μετατροπή μόνο του υφιστάμενου στόλου αυτοκινήτων και οδικών μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου σε EV.

Η ομάδα ερευνητών επιστημόνων του Herrington υπολόγισε τα μέταλλα σπάνιων γαιών και άλλα μέταλλα καθώς και τις περαιτέρω απαιτήσεις σε πόρους και ενέργεια που θα πρέπει να εξασφαλιστούν για την εφαρμογή του σχεδίου της βρετανικής κυβέρνησης να καταστήσει όλα τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά EVs μέχρι το 2050, με όλες τις πωλήσεις νέων αυτοκινήτων και φορτηγών να είναι αποκλειστικά EVs μέχρι το 2035:

Για να αντικατασταθούν όλα τα οχήματα με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο σήμερα με ηλεκτρικά οχήματα [. . .] θα χρειαζόταν [. . .] λίγο λιγότερο από δύο φορές η συνολική ετήσια παγκόσμια παραγωγή κοβαλτίου, σχεδόν ολόκληρη η παγκόσμια παραγωγή νεοδυμίου, τα τρία τέταρτα της παγκόσμιας παραγωγής λιθίου και το 12% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού. [. . .] [Θα] απαιτήσει από το Ηνωμένο Βασίλειο να εισάγει ετησίως το ισοδύναμο των συνολικών ετήσιων αναγκών της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σε κοβάλτιο. [. . .]

 Εάν η ανάλυση αυτή προεκταθεί στην τρέχουσα εκτίμηση των δύο δισεκατομμυρίων αυτοκινήτων παγκοσμίως [. . .] η ετήσια παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί για το νεοδύμιο και το δυσπρόσιο κατά 70%, ενώ η παραγωγή κοβαλτίου θα πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον τρεισήμισι φορές. [. . .] Η ενεργειακή ζήτηση για την εξόρυξη και την επεξεργασία των μετάλλων είναι σχεδόν 4 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική ετήσια ηλεκτρική παραγωγή του Ηνωμένου Βασιλείου. [. . .]

 Υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο που απαιτείται για την επαναφόρτιση αυτών των οχημάτων. Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί για τα σημερινά ηλεκτροκίνητα οχήματα [. . .] αυτό θα απαιτήσει 20% αύξηση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι υπολογισμοί του Herrington δεν έλαβαν υπόψη τους την πρόσθετη ενέργεια που απαιτείται για την κατασκευή των ηλιακών συλλεκτών και των αιολικών και υδροηλεκτρικών ανεμογεννητριών που θα χρειαστούν για την παραγωγή του απαραίτητου πρόσθετου 20% της συνολικής παραγωγής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο απλώς και μόνο για τη φόρτιση του προτεινόμενου στόλου ηλεκτροκίνητων οχημάτων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Λάβετε υπόψη ότι μέχρι στιγμής έχουμε συζητήσει μόνο τους πόρους και την αυξημένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτούνται για έναν στόλο EV στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν έχουμε καν θίξει την αδυναμία αντικατάστασης των σημερινών παγκόσμιων αναγκών μεταφορών και εμπορικών οδικών μεταφορών με EVs, πόσο μάλλον την κάλυψη των μελλοντικών ενεργειακών αναγκών σε κάθε άλλο τομέα της παγκόσμιας οικονομίας.

Όταν Αμερικανοί επιστήμονες διεξήγαγαν μια κριτική επισκόπηση των παγκόσμιων σεναρίων απαλλαγής από τον άνθρακα για να διαπιστώσουν τη δυνατότητα επίτευξης του SDG7, εξέτασαν πέρα από τον μετασχηματισμό των μεταφορών και συμπεριέλαβαν τη συνολική ζήτηση ενέργειας που απαιτείται για κάθε άλλη πτυχή της ζωής μας. Το συμπέρασμά τους:

Όλα τα σενάρια που εξετάστηκαν προβλέπουν ιστορικά πρωτοφανείς βελτιώσεις στην ενεργειακή ένταση της παγκόσμιας οικονομίας[.] [. . . .] Η επίτευξη αυτών των ποσοστών θα απαιτούσε σημαντική και ασυνεχή επιτάχυνση των παγκόσμιων προσπαθειών ενεργειακής απόδοσης. [. . .] 

Για να επιτευχθεί βαθιά απεξάρτηση από τον άνθρακα με αυτό το περιορισμένο χαρτοφυλάκιο, [. . .] οι μελέτες εξαρτώνται από τη διατήρηση της παγκόσμιας βελτίωσης της ενεργειακής έντασης για δεκαετίες με ρυθμό διπλάσιο από την ταχύτερη βελτίωση της ενεργειακής έντασης που σημειώθηκε σε οποιοδήποτε έτος στην πρόσφατη ιστορία και περίπου 3,5 φορές ταχύτερο από τον μέσο παγκόσμιο ρυθμό που διατηρήθηκε από το 1970 έως το 2011. [. . .] 

Δεδομένης της πολλαπλότητας των προκλήσεων σκοπιμότητας που συνδέονται με την [?] ταυτόχρονη επίτευξη τόσο ταχέων ρυθμών βελτίωσης της ενεργειακής έντασης και ανάπτυξης δυναμικότητας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, είναι πιθανό να είναι τόσο πρόωρο όσο και επικίνδυνο να "ποντάρουμε τον πλανήτη" σε ένα στενό χαρτοφυλάκιο ευνοούμενων ενεργειακών τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Εάν ο πλανήτης δεσμευτεί πραγματικά σε αυτόν τον προτεινόμενο ενεργειακό μετασχηματισμό του SDG7, το πρόβλημα της ενεργειακής έντασης και πυκνότητας που είναι εγγενές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σημαίνει ότι η ανθρωπότητα θα πρέπει να παράγει περισσότερη ενέργεια, κατά τάξεις μεγέθους, σε παγκόσμια κλίμακα.

Ελλείψει μιας μαζικής αύξησης της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, κάποια μορφή αξιόπιστης τεχνολογίας ανανεώσιμης ενέργειας "ενεργειακής πυκνότητας" που δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί φαίνεται να είναι απολύτως απαραίτητη.

Είναι σκέτη φαντασία -αν όχι απόλυτη τρέλα- να φανταστεί κανείς ότι ο κόσμος διαθέτει σήμερα είτε την τεχνολογία είτε τους πόρους για να παράγει την ενέργεια που χρειάζεται από "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας". Ωστόσο, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο είναι αποφασισμένες να υλοποιήσουν αυτή την προφανώς αυτοκτονική αποστολή.

Η υπόσχεση της γερμανικής πολιτικής να βασίσει το 80% της ηλεκτροπαραγωγής της σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα φαινόταν εντελώς παράλογη, αν δεν υπήρχε η βιαστική αναταξινόμηση από την ΕΕ του τι σημαίνει "πράσινη ενέργεια". Το Κοινοβούλιο της ΕΕ έχει πλέον αποφασίσει ότι η πυρηνική ενέργεια και οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου είναι "πράσινες".

Δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συμβιβαστούν. Σίγουρα συνειδητοποίησαν ότι η τροφοδότηση μιας ηπείρου όπως η Ευρώπη με τη λεγόμενη "ανανεώσιμη ενέργεια" είναι εντελώς μη ρεαλιστική. Είναι ακριβή, περιβαλλοντικά επιβλαβής και ακατάλληλη για τις ενεργειακές μας ανάγκες.

Παρά αυτά τα σκληρά γεγονότα, η ρητορική πρέπει να λέει άλλα, γιατί οι εθνικές κυβερνήσεις και οι διακυβερνητικοί οργανισμοί δεν τολμούν ποτέ να πουν την αλήθεια για το τι πραγματικά κάνουν. Ως εκ τούτου, η ανακοίνωση της πολιτικής REPowerEU της ΕΕ ισχυρίζεται ψευδώς:

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η φθηνότερη και καθαρότερη διαθέσιμη ενέργεια και μπορούν να παραχθούν εγχωρίως, μειώνοντας την ανάγκη μας για εισαγωγές ενέργειας. Η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο στόχος της ΕΕ για το 2030 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το σημερινό 40% σε 45%. [. . .] 

Η στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια θα ενισχύσει την ανάπτυξη της φωτοβολταϊκής ενέργειας [. . .] [ως μέρος του σχεδίου REPowerEU. [. . .] Η αντικατάσταση του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στις βιομηχανικές διεργασίες θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, ενώ παράλληλα η μετάβαση σε καθαρότερες πηγές ενέργειας, η ενίσχυση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας και η υποστήριξη της διεθνούς τεχνολογικής ηγεσίας.

Αυτό είναι πέρα από ασυναρτησίες. Η ΕΕ εκμεταλλεύεται τον πόλεμο στην Ουκρανία για να πουλήσει εξωφρενικές ενεργειακές πολιτικές. Πρόκειται για μια διπρόσωπη και απειλητική για τη ζωή εξαπάτηση. Οι παράγοντες κινδύνου για την υπερβολική χειμερινή θνησιμότητα στην Ευρώπη δεν θα μπορούσαν να είναι σαφέστεροι:

Οι διακρατικές διακυμάνσεις στη μέση χειμερινή περιβαλλοντική θερμοκρασία, [. . .] στη μέση χειμερινή σχετική υγρασία, [. . .] στα ποσοστά εισοδηματικής φτώχειας, [. . .] στην ανισότητα, [. . .] στη στέρηση [. . .] και στα ποσοστά φτώχειας από καύσιμα [. . .] βρέθηκε ότι σχετίζονται σημαντικά με τις διακυμάνσεις στη σχετική υπερβολική χειμερινή θνησιμότητα. [. . .] Η υψηλή εποχική θνησιμότητα στη νότια και δυτική Ευρώπη θα μπορούσε να μειωθεί μέσω της βελτίωσης της προστασίας από το κρύο σε εσωτερικούς χώρους.

Πριν από τις κυρώσεις, η Γερμανία εισήγαγε το 33% του πετρελαίου της, το 45% του άνθρακα της και το 55% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία. Αν και έχει γίνει πολύς λόγος για την περιστασιακή ικανότητα της Γερμανίας να παράγει το 60% ή περισσότερο της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ικανότητα αυτή εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τη ζήτηση φορτίου και τις καιρικές συνθήκες. Σε άλλες περιόδους, η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές πέφτει κάτω από το 16%. Σε κάθε περίπτωση, το μεγαλύτερο μέρος της ανανεώσιμης ενέργειας χάνεται επειδή το δίκτυο δεν μπορεί να το διαχειριστεί.

Μετάφραση: Το κόστος της ενεργειακής μετάβασης. Αναμενόμενες επενδύσεις σε νέες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας και δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2031 (σε δισεκατομμύρια ευρώ). Πηγή:

Πλατφόρμες πολιτικής όπως η REPowerEU και η Energiewende, σε συνδυασμό με το συνεχιζόμενο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ, θα αυξήσουν τον κίνδυνο θνησιμότητας για τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους Ευρωπαίους. Ωστόσο, κανείς δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για αυτό.

Η Διπρόσωπη Παγκόσμια Αγορά Άνθρακα

Μας λένε ότι το νόημα της "βιώσιμης ανάπτυξης" είναι να μετριάσουμε τα προβλήματα που υποτίθεται ότι θα προκληθούν από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ανθρωπότητας. Αυτό το παραμύθι έχει αφήσει τους περισσότερους ανθρώπους να εργάζονται με την ψευδαίσθηση ότι η ενεργειακή μετάβαση του SDG7 και οι παραλλαγές της σχετικής δέσμευσης πολιτικής "καθαρού μηδενός", όπως η REPowerEU της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Energiewende της γερμανικής κυβέρνησης, θα μειώσουν επομένως τις εκπομπές CO2.

Η Υπόθεση αυτή είναι λανθασμένη.

Ο Στόχος 7.2 του SDG7 δεσμεύει τον κόσμο να αυξήσει σημαντικά τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο παγκόσμιο "ενεργειακό μείγμα". Έχει δύο μεγάλα χτυπήματα εναντίον του. Πρώτον, αγνοεί τους μνημειώδεις κινδύνους που ενέχει. Αφετέρου, δεν λέει ούτε καν υπονοεί ότι τα ανεπτυγμένα έθνη ή οι πολυεθνικές εταιρείες ενέργειας - οι λεγόμενοι "μεγάλοι ρυπαντές" - πρέπει απαραίτητα να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τους.

Για να κατανοήσουμε το θέμα, πρέπει να επιστρέψουμε προς στιγμήν στο άρθρο 12 του Πρωτοκόλλου του Κιότο, το οποίο εγκρίθηκε το 1997 και το οποίο καθιέρωσε τρεις "ευέλικτους" διεθνείς μηχανισμούς εμπορίας και αντιστάθμισης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα: την Εμπορία Εκπομπών, τον Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης (CDM) και την Κοινή Εφαρμογή (ΚΕΕ).

Η εμπορία εκπομπών δημιούργησε ένα νέο είδος εμπορεύσιμου αγαθού, που μετριέται σε μετρικούς τόνους απομάκρυνσης CO2 (ή "δέσμευσης"). Καθιέρωσε ουσιαστικά την αγορά εμπορίας εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με την Investopedia:

Το εμπόριο διοξειδίου του άνθρακα είναι η αγορά και η πώληση πιστωτικών μορίων που επιτρέπουν σε μια εταιρεία ή άλλη οντότητα να εκπέμπει μια ορισμένη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα ή άλλων αερίων του θερμοκηπίου.

 Τα πιστωτικά μόρια άνθρακα και το εμπόριο άνθρακα εγκρίνονται από τις κυβερνήσεις με στόχο τη σταδιακή μείωση των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τον μετριασμό της συμβολής τους στην κλιματική αλλαγή. Η εμπορία άνθρακα αναφέρεται επίσης ως εμπορία εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Αν πιστεύετε στην κλιματική κρίση και στην υποτιθέμενη ανάγκη μείωσης των παγκόσμιων εκπομπών CO2, όλα αυτά ακούγονται λογικά. Λογικό, δηλαδή, μέχρι να ανακαλύψετε πώς λειτουργεί αυτή η παγκόσμια αγορά.

Τα Ηνωμένα Έθνη πιστεύουν, σύμφωνα με τη Σύμβαση-Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), ότι δεν υπάρχει καμία ανάγκη για τα ανεπτυγμένα έθνη να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για την επίτευξη των SDGs:

Αυτοί οι μηχανισμοί [Εμπορία Δικαιωμάτων Εκπομπών, CDM & JI] ενθαρρύνουν ιδανικά τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου να ξεκινήσει εκεί όπου είναι πιο αποδοτική, για παράδειγμα, στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Δεν έχει σημασία πού μειώνονται οι εκπομπές, αρκεί να απομακρύνονται από την ατμόσφαιρα. 

Αυτό έχει τα παράλληλα οφέλη της τόνωσης των πράσινων επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες και της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα σε αυτή την προσπάθεια να μειωθούν και να διατηρηθούν σταθερές οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε ένα ασφαλές επίπεδο. 

Κάνει επίσης πιο οικονομικό το leap-frogging, δηλαδή τη δυνατότητα παράκαμψης της χρήσης παλαιότερης, πιο βρώμικης τεχνολογίας για νεότερες, καθαρότερες υποδομές και συστήματα, με προφανή μακροπρόθεσμα οφέλη.

Το 2018, το Carbon Market Watch (CMW) δημοσίευσε μια έκθεση η οποία υπογράμμισε τι σημαίνει "βιώσιμη ανάπτυξη" για τους ανθρώπους που ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς κάνουν άλματα πάνω από έναν ασφαλή και αξιόπιστο ενεργειακό εφοδιασμό:

Στην Ουγκάντα, μια ιδιωτική εταιρεία απέκλεισε την πρόσβαση σε γη ζωτικής σημασίας για τον βιοπορισμό των τοπικών κοινοτήτων, προκειμένου να διεκδικήσει πιστώσεις για τη φύτευση δασών στην περιοχή αυτή. 

Στην Ινδία, ένα έργο αποτέφρωσης απορριμμάτων εκτρέπει τα απορρίμματα από τις χωματερές, όπου θα τα διαχωρίζουν οι τοπικοί άτυποι εργάτες, και τα καίει σε μια εγκατάσταση που βρίσκεται κοντά σε χωριά. Στη Χιλή και τη Γουατεμάλα, έργα υδροηλεκτρικής ενέργειας επιδείνωσαν τις συγκρούσεις για τα δικαιώματα γης, κατέστρεψαν την κοινωνική συνοχή εντός των χωριών και κατέστρεψαν τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.

Τρία χρόνια αργότερα, η έκθεση της CMW για το 2021 σημείωνε ότι τα μεγάλης κλίμακας εταιρικά έργα διατήρησης δασών στην Κολομβία υπερεκτιμούσαν συστηματικά την αξία της δέσμευσης άνθρακα κατά εκατομμύρια τόνους δέσμευσης αερίων του θερμοκηπίου, δημιουργώντας πάνω από 20 εκατομμύρια ύποπτες πιστώσεις άνθρακα. Οι μονάδες αυτές στη συνέχεια διακινούνταν στην αγορά άνθρακα.

Επί του παρόντος, η αξία της αγοράς εμπορίας δικαιωμάτων άνθρακα ανέρχεται σε περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, αλλά πρόκειται να αυξηθεί ραγδαία, προσεγγίζοντας ένα σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 30% - πολύ ελκυστικό για τους παγκοσμιοποιητές επενδυτές.

Το υποκείμενο πρόβλημα της διαφθοράς στην αγορά άνθρακα, το οποίο δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί, αναδείχθηκε το 2019, όταν οι Financial Times ανέφεραν τι σημαίνει η αγορά άνθρακα όσον αφορά την πραγματική -ή, μάλλον, τη μη πραγματική- μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου:

Είναι πολύ πιο εύκολο να αγοράσει κανείς την πίστωση παρά να επαληθεύσει τη μείωση. [. . .] [P]rojects may not represent a net gain to the environment. Μια μελέτη του 2016 διαπίστωσε ότι το 73% των πιστωτικών μορίων άνθρακα παρείχαν ελάχιστο ή καθόλου περιβαλλοντικό κέρδος. [. . .] Το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 85% των έργων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Καθαρής Ανάπτυξης [CDM] του ΟΗΕ.

Ο CDM επιτρέπει στις κυβερνήσεις και τις εταιρείες να "αντισταθμίζουν" τις δικές τους εκπομπές επενδύοντας σε έργα που ορίζουν ως "πράσινα", όπως πυρηνικούς σταθμούς, σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο ή ακόμη και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, για τα οποία μπορούν να λάβουν τις απαραίτητες "πιστώσεις άνθρακα".

Παράδειγμα #1: Ο ινδικός ενεργειακός γίγαντας Reliance καταχώρισε τον "υψηλής απόδοσης" σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στην πόλη-λιμάνι Krishnapatnam, που βρίσκεται στο κρατίδιο Andhra Pradesh, στο πλαίσιο του μηχανισμού CDM. Τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν την καταχώριση και χορήγησαν στη Reliance 165 εκατομμύρια δολάρια σε μονάδες άνθρακα.

Παράδειγμα #2: Ο γαλλικός ενεργειακός γίγαντας TotalEnergies φέρεται να απαγόρευσε σε 400 αγρότες από το Κονγκό και τις οικογένειές τους την πρόσβαση στη γη τους, ώστε η TotalEnergies να διεκδικήσει μονάδες άνθρακα για τη φύτευση δέντρων στο οροπέδιο Bateke. Αυτό θα επιτρέψει στην TotalEnergies να "αντισταθμίσει", χωρίς στην πραγματικότητα να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά το αντίστοιχο ποσό.

Οι ζωές των αγροτών του Κονγκό και των οικογενειών τους είναι φαινομενικά άσχετες. Ένας από τους πληγέντες αγρότες, η Clarisse Louba Parfaite, δήλωσε ότι, από τη σκοπιά του αγρότη, ο στόχος φαινόταν να είναι "να μας σκοτώσουν, να μας στείλουν πίσω στο να είμαστε ξανά σκλάβοι όπως στο παρελθόν".

Πηγή

Ένα συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε από αυτά τα δύο παραδείγματα είναι ότι υπάρχει ένα σχέδιο για την εκμετάλλευση της "αειφορίας" προκειμένου να ανατραπεί η οικονομική ανάπτυξη στον Παγκόσμιο Νότο και ότι το σχέδιο αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο του SDG7.

Περιγράφεται στον Στόχο 7.β του SDG7, ο οποίος περιγράφει τον στόχο του ΟΗΕ για την επέκταση της τεχνολογικής υποδομής για την παροχή "βιώσιμων ενεργειακών υπηρεσιών για όλους στις αναπτυσσόμενες χώρες".

Αυτή η διευρυμένη υποδομή, με τη σειρά της, επιτρέπει στα ανεπτυγμένα έθνη και τις παγκόσμιες εταιρείες να μοχλεύουν το χρέος και τις επενδύσεις με σκοπό τον έλεγχο της πρόσβασης στους πόρους των αναπτυσσόμενων εθνών και τη διατήρηση των πληθυσμών τους σε συνθήκες ένδειας.

Κερδοσκοπία από την Κατασκευασμένη Έλλειψη

Στην COP27 τον περασμένο Νοέμβριο, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και νυν "ειδικός προεδρικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα" John Kerry εκθείασε τις αρετές του επιταχυντή ενεργειακής μετάβασης (ETA). Πρόκειται για μια παγκόσμια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (G3P) μεταξύ του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, του Ιδρύματος Ροκφέλερ και του Bezos Earth Fund.

Ο ETA αποτελεί μέρος μιας πρωτοβουλίας επενδύσεων κεφαλαίου ύψους 4,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που αξιοποιεί τον προαναφερθέντα στόχο 7.β του SDG7, ο οποίος ορίζει τον Παγκόσμιο Νότο ως την πιλοτική περιοχή για τον παγκόσμιο μετασχηματισμό των ενεργειακών αγορών.

Στις παρατηρήσεις του, ο κ. Kerry δήλωσε:

Αυτή η πρωτοβουλία, ο επιταχυντής ενεργειακής μετάβασης, θα κεφαλαιοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης στις αναπτυσσόμενες χώρες, υποστηρίζοντας την ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και επιτυγχάνοντας βαθύτερες και ταχύτερες μειώσεις των εκπομπών. [. . .] Η πρόθεσή μας είναι να θέσουμε σε λειτουργία την αγορά άνθρακα για την αξιοποίηση κεφαλαίων για την επιτάχυνση της μετάβασης από τη βρώμικη στην καθαρή ενέργεια, ειδικά για δύο σκοπούς - για την απόσυρση των αμείωτων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και την επιτάχυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ενώ τα ανεπτυγμένα έθνη επωφελήθηκαν από την αξιόπιστη ενέργεια που επέτρεψε τις βιομηχανικές τους επαναστάσεις, τα φτωχότερα έθνη δεν θα έχουν αυτό το προνόμιο. Αντ' αυτού, μέσω πρωτοβουλιών της G3P όπως η ETA και παγκόσμιων επενδυτικών στρατηγικών όπως η Οικονομική Συμμαχία της Γλασκώβης για το Καθαρό Μηδέν (GFANZ), θα αναγκαστούν να αποδεχτούν τις πρακτικά άχρηστες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, στο πλαίσιο αυτού του στόχου της ΣΒΑ, τα έθνη του Παγκόσμιου Νότου είναι φρικτά και αβοήθητα εκτεθειμένα σε χρηματοπιστωτική και οικονομική κατάχρηση. Δεν είναι τυχαίο ότι η προσπάθεια για την επίτευξη του SDG7 δημιούργησε ξαφνικά "έλλειψη" σε μια σειρά από διεθνείς αγορές εμπορευμάτων, ιδίως κοβάλτιο, λίθιο, χαλκό και, φυσικά, πετρέλαιο. Το πετρέλαιο είναι απαραίτητο για την κατασκευή των τεράστιων ποσοτήτων πλαστικών που απαιτούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αυτή η κατασκευασμένη "έλλειψη" ενισχύει με τη σειρά της την ευκαιρία για λαθροχειρίες. Δηλαδή, η G3P έχει βαλθεί να αποκομίσει μεγαλύτερα κέρδη από αυτές τις αγορές. Φυσικά, η χαμηλότερη παραγωγή δεν ισοδυναμεί με χαμηλότερα έσοδα γι' αυτούς, αλλά, μάλλον, με "βιώσιμα" έσοδα μακροπρόθεσμα.

Για παράδειγμα, η κεφαλαιακή επένδυση του Bezos Earth Fund στην ETA είναι μια έξυπνη κίνηση του Jeff Bezos. Ο ίδιος και οι εταίροι Michael Bloomberg, Ray Dalio και Bill Gates επενδύουν επίσης σε παγκόσμιες εξορυκτικές επιχειρήσεις που θα παρέχουν το νικέλιο, το χαλκό, το κοβάλτιο και την πλατίνα που απαιτούνται για τη μετάβαση της ETA στις "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας" στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Πρωτοβουλίες "βιώσιμης ανάπτυξης" όπως η ETA θα δημιουργήσουν πρακτικά απεριόριστη ζήτηση για αυτά τα αγαθά. Καθώς αυτή η ζήτηση αναπόφευκτα ξεπερνά την προσφορά, τα μέταλλα αυτά θα γίνονται όλο και πιο "σπάνια". Και τα κέρδη του Jeff Bezos από τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα εκτοξευθούν στα ύψη.

Οι Gates, Dalio και Bezos έχουν επίσης συνεργαστεί με άλλους πολυεκατομμυριούχους "φιλάνθρωπους", όπως ο Κινέζος επιχειρηματίας τεχνολογίας Jack Ma και ο Βρετανός μεγαλοεπιχειρηματίας Richard Branson, για να σχηματίσουν την Breakthrough Energy Ventures (BEV), η οποία θα επενδύσει στη σπανιότητα που κατασκευάζουν. Η BEV λέει ότι στόχος της είναι να "εξαλείψει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην παγκόσμια οικονομία". Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην συγχέουμε αυτή τη φρασεολογία και την πρόθεση των επενδυτών με τον πραγματικό περιβαλλοντισμό.

Μία από τις επενδύσεις της BEV σε νεοφυείς επιχειρήσεις είναι η KoBold metals, μια καλιφορνέζικη εταιρεία εξερεύνησης που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη και μηχανική μάθηση για τον εντοπισμό παγκόσμιων κοιτασμάτων μετάλλων μπαταρίας. Μέσω της KoBold, οι Gates, Bezos και Ma κ.ά. έχουν επενδύσει 150 εκατ. δολάρια στο έργο Mingomba της Ζάμπια για την εξόρυξη χαλκού.

Τώρα είναι μια καλή στιγμή για επενδύσεις, επειδή η ζήτηση που δημιουργήθηκε από την προσπάθεια να επιτευχθεί η αδύνατη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει καταστήσει την εξόρυξη πόρων μεγάλης κλίμακας, όπως ο χαλκός, όλο και πιο κερδοφόρα και, επομένως, βιώσιμη.

Πηγή:

Υπάρχουν τεράστιοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι που συνδέονται με την εξόρυξη χαλκού. Παράγει θειικό οξύ και άλλες τοξικές χημικές ουσίες που μπορούν να μολύνουν τις πηγές νερού. Τα μεταλλικά σωματίδια που στέλνει στην ατμόσφαιρα αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής και πνευμονικής βλάβης. 

Η εκτεταμένη ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν τα ορυχεία χαλκού μεγάλης κλίμακας μπορεί να οδηγήσει σε όξινη βροχή ή να καταστήσει τον αέρα γύρω από τα ορυχεία μη αναπνεύσιμο. Τα απόβλητα που απορρίπτονται περιέχουν θειούχα ορυκτά που μπορούν να αποικοδομηθούν και να αφήσουν τοξικές αποθέσεις σε όλο το τοπίο. 

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η γη γύρω από τα ορυχεία χαλκού είναι ακατοίκητη και παραμένει έτσι πολύ καιρό μετά τη διακοπή της λειτουργίας του ίδιου του ορυχείου.

Οι πολυεθνικές εταιρείες εξόρυξης παράγουν τεράστια κέρδη από την εξόρυξη χαλκού στη Ζάμπια. Οι εκτιμώμενες 90.000 θέσεις εργασίας που δημιουργούνται εκεί αποτελούν οικονομικό όφελος για τους Ζαμβιανούς. Όμως το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος για την υγεία έχουν σημειωθεί.

Εκτιμάται ότι ο κόσμος θα χρειαστεί να παράγει έως και 10 εκατομμύρια μετρικούς τόνους χαλκού επιπλέον μέχρι το 2030 για να ανταποκριθεί στον ΣΒΑ7 για τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ενώ αυτή η δημιουργία νέων και αναζωογονημένων αγορών θα ωφελήσει τους επενδυτές και τις πολυεθνικές εταιρείες εξόρυξης, είναι επίσης εγγυημένο ότι οι περιβαλλοντικές ζημιές και οι απώλειες των κοινοτήτων θα είναι τεράστιες.

Τιμολόγηση του Άνθρακα: Ένα Παράξενο Οικονομικό Μοντέλο

Όπως συζητήθηκε προηγουμένως, μόλις ληφθεί υπόψη το κόστος απόκτησης πόρων, παραγωγής και ενέργειας, η ανανεώσιμη ενέργεια είναι σημαντικά ακριβότερη, τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά, από τις αντίστοιχες εναλλακτικές λύσεις ορυκτών καυσίμων ή πυρηνικών καυσίμων.

Η υποτιθέμενη λύση από τα συμφέροντα του ιδιωτικού κεφαλαίου και τα λεγόμενα φιλανθρωπικά ιδρύματα δεν είναι να επενδύσουν στην τεχνολογική και επιστημονική έρευνα που θα μπορούσε δυνητικά να καταστήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εφικτές, αλλά μάλλον να καταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα τόσο ακριβά ώστε οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να αρχίσουν να φαίνονται ελκυστικές σε σύγκριση.

Παρά τους παράλογους ισχυρισμούς των κυβερνήσεων -όπως η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου που αναφέρεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως "χαμηλού κόστους"- οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν ότι στην πραγματικότητα είναι πιο ακριβές από τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας. Η Breakthrough Energy Catalyst (BEC) αποκαλεί αυτό το πρόσθετο κόστος "πράσινο ασφάλιστρο", το οποίο ορίζει ως εξής:

[. . .] το πρόσθετο κόστος της επιλογής μιας καθαρής τεχνολογίας έναντι μιας τεχνολογίας που εκπέμπει περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου. Αυτή τη στιγμή, οι καθαρές λύσεις είναι συνήθως ακριβότερες από τις λύσεις με υψηλές εκπομπές.

Η BEC, η οποία χρηματοδοτείται από την BEV που υποστηρίζεται από τους Gates και Bezos, υποστηρίζει ίσως χωρίς έκπληξη ότι η ανανεώσιμη ενέργεια κοστίζει περισσότερο από τις λύσεις "υψηλών εκπομπών", όχι λόγω του μνημειώδους επιπέδου των πόρων που απαιτούνται για την παραγωγή της, αλλά μάλλον επειδή τα ορυκτά καύσιμα τιμολογούνται λανθασμένα. Η BEC ισχυρίζεται ότι αυτό συμβαίνει επειδή η τιμολόγηση των ορυκτών καυσίμων "δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό κόστος των εκπομπών".

Επενδυτές όπως ο Γκέιτς και οι συνεργάτες του προτείνουν μια νέα μορφή οικονομίας, που δεν μοιάζει με καμία άλλη που έχουμε δει στο παρελθόν. Χρησιμοποιώντας αμφισβητήσιμα επιστημονικά μοντέλα και κάνοντας προβλέψεις που έχουν πάντα αποδειχθεί λανθασμένες, προτείνουν την τεχνητή διόγκωση της τιμής για οτιδήποτε και οτιδήποτε αποφασίζουν αυθαίρετα ότι δεν είναι "πράσινο".

Ο Gates ενημερώνει τους κυβερνητικούς του εταίρους για το πώς μπορούν να συνδράμουν σε αυτή την προσπάθεια:

Οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν πολιτικές για να κάνουν είτε την έκδοση με βάση τον άνθρακα σε κάτι πιο ακριβή, είτε την καθαρή έκδοση πιο φθηνή - ή, ιδανικά, κάτι από τα δύο.

Αλλά οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να κάνουν τίποτα φθηνότερο. Δεν λειτουργεί έτσι η βασική οικονομική προσφορά και ζήτηση, όπως γνωρίζει καλά ο Γκέιτς. Η σπανιότητα των μετάλλων που απαιτούνται για την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα ανεβάσει αναπόφευκτα την τιμή του χαλκού, του λιθίου, του κοβαλτίου και άλλων φυσικών πόρων, αντί να τη μειώσει. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να παράσχουν επιδοτήσεις, αλλά αυτό δεν θα αποτελούσε εξοικονόμηση πόρων, αλλά μάλλον ένα πρόσθετο κόστος που θα επωμιστεί ο φορολογούμενος.

Η πιο πιθανή πορεία που θα ακολουθήσουν οι κυβερνήσεις είναι αυτή που στην πραγματικότητα σχεδιάζουν - και αυτή είναι να φορολογήσουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων, καθιστώντας την έτσι πιο ακριβή. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) περιγράφει αυτόν τον φόρο άνθρακα ως εξής:

[. . . ] ένα μέσο ενσωμάτωσης του περιβαλλοντικού κόστους. Πρόκειται για φόρο κατανάλωσης στους παραγωγούς ακατέργαστων ορυκτών καυσίμων με βάση τη σχετική περιεκτικότητα των καυσίμων αυτών σε άνθρακα.

Η ΕΕ έχει αποφασίσει να ξεκινήσει την εφαρμογή του συνοριακού φόρου που βασίζεται στο διοξείδιο του άνθρακα. Η ΕΕ θα επιβάλει εισφορά στην εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια και σε εμπορεύματα, όπως ο σίδηρος, ο χάλυβας, το τσιμέντο, τα λιπάσματα και το αλουμίνιο, που θεωρεί ότι παράγονται με υπερβολική χρήση CO2. Ο τρόπος με τον οποίο προτείνεται να λειτουργήσει αυτός ο μηχανισμός τιμολόγησης της ΕΕ αποκαλύπτει την υποβόσκουσα διπροσωπία των αγορών άνθρακα.

Οι εισαγωγείς θα εξακολουθούν να μπορούν να εισάγουν, για παράδειγμα, τον χάλυβα και το αλουμίνιο που χρειάζονται. Αλλά, επιπλέον, θα πρέπει να αγοράζουν αντίστοιχα πιστοποιητικά απομάκρυνσης άνθρακα. Ενώ αυτό αυξάνει το κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στην πραγματικότητα δεν μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η ιδέα είναι ότι θα κάνει το τελευταίο με την πάροδο του χρόνου, καθώς όσοι επιδιώκουν να πουλήσουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες τους στην ΕΕ θα πρέπει υποτίθεται να απεξαρτήσουν τον άνθρακα από τη βιομηχανία τους για να είναι ανταγωνιστικοί.

Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Ο Γκέιτς το παραδέχτηκε όταν είπε: "Αυτή τη στιγμή, οι καθαρές λύσεις είναι συνήθως πιο ακριβές από τις λύσεις με υψηλές εκπομπές".

Συγκεκριμένα, η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας "θα αυξήσει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας κατά 15%", σημειώνει η BEC. Με άλλα λόγια, το γεγονός ότι στις εισαγωγές της ΕΕ θα επιβληθεί ένας αποτελεσματικός φόρος άνθρακα δεν καθιστά απαραίτητα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας φθηνότερη επιλογή. Πράγματι, καθώς η επιδίωξη του SDG7 δημιουργεί παγκόσμια σπανιότητα, το κόστος της ανανεώσιμης ενέργειας, το οποίο είναι ήδη μεγαλύτερο από αυτό των ορυκτών καυσίμων, πρόκειται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Επιπλέον, τίποτα δεν εμποδίζει τους εξαγωγείς να αγοράζουν οι ίδιοι πιστοποιητικά απομάκρυνσης άνθρακα για να γλυκάνουν τη συμφωνία για τους πελάτες τους στην ΕΕ. Και, όπως είδαμε, εισαγωγείς όπως η TotalEnergies μπορούν να "αποκτήσουν" τα απαραίτητα πιστοποιητικά απομάκρυνσης άνθρακα εκτοπίζοντας τις αγροτικές κοινότητες του Κονγκό. Τα "κερδισμένα" πιστοποιητικά μπορούν επίσης να διαπραγματεύονται στις νεοσύστατες αγορές άνθρακα, παράγοντας έτσι πρόσθετες ροές εσόδων.

Η παγκόσμια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (G3P). Πηγή: G3P: IainDavis.com

Η Παρωδία των Αντισταθμίσεων Άνθρακα

Η "αγορά άνθρακα" που εξυμνεί ο Kerry θα επιτρέψει επίσης στους "μεγάλους ρυπαντές" να αντισταθμίσουν περαιτέρω την υποτιθέμενη ρύπανσή τους αγοράζοντας πιστοποιητικά άνθρακα. Αυτός ο μηχανισμός επιτρέπει στις κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων χωρών, σε συνεργασία με τους εταίρους τους, να ισχυρίζονται ότι κινούνται προς το "καθαρό μηδέν" χωρίς να μειώνουν τις εκπομπές CO2.

Η Γερμανία, για παράδειγμα, κέρδισε 400.000 ERUs (μονάδες μείωσης εκπομπών) για την επένδυση στην κατασκευή ενός γαλλικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα στην κοιλάδα του Marne. Οι ERUs "αντιστάθμισαν" τις δικές της εκπομπές της Γερμανίας, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να ισχυριστεί ότι μείωσε το εγχώριο CO2 χωρίς να το μειώσει πραγματικά. Έτσι λειτουργεί η "βιώσιμη" Energiewende.

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, με τη δέσμευσή της για το "Net Zero", χρησιμοποίησε τα χρήματα των φορολογουμένων του Ηνωμένου Βασιλείου για να επιδοτήσει τη μετατροπή του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Selby από την Drax Group Ltd. ώστε να καίει pellets ξύλου αντί για άνθρακα. Η Drax ισχυρίζεται ότι "η χρήση σφαιριδίων βιομάζας μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 80% σε σύγκριση με τον άνθρακα". Αυτό δεν είναι αλήθεια, αν και κάποια δημιουργική "κλιματική επιστήμη" το κάνει να φαίνεται αληθινό.

Τα πέλλετ ξύλου έχουν μικρότερη ενεργειακή πυκνότητα από τον άνθρακα. Για να παραχθεί η ίδια ποσότητα ενέργειας πρέπει να καούν πολύ περισσότερα pellets ξύλου από ό,τι άνθρακα. Το ξύλο είναι βιομάζα, αλλά το ίδιο και ο άνθρακας, απλώς σε πιο πυκνή ενεργειακή μορφή. Ωστόσο, μας λένε ότι οι εκπομπές CO2 από την καύση ξύλου είναι κατά κάποιο τρόπο καλύτερες. Στην πραγματικότητα, η καύση ξύλου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εκπέμπει περισσότερο CO2 ανά kWh από ό,τι ο άνθρακας.

Ο ορισμός του ΟΗΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι... "ενέργεια που προέρχεται από φυσικές πηγές οι οποίες αναπληρώνονται με υψηλότερο ρυθμό από ό,τι καταναλώνονται". Αν είναι έτσι, ο ισχυρισμός της Drax ότι οι εκπομπές της είναι "80%" λιγότερες από έναν συγκρίσιμο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα είναι εξαιρετικά αμφίβολος

Ουσιαστικά, η Drax ισχυρίζεται ότι, καθώς μεγαλώνει, το δέντρο καταναλώνει το CO2 που εκπέμπει στη συνέχεια όταν η Drax το κόψει και το κάψει. Μπορούν να φυτευτούν περισσότερα δέντρα που στη συνέχεια καταναλώνουν (δεσμεύουν) τις εκπομπές και, επομένως, η καύση δέντρων είναι υποτίθεται "ουδέτερη ως προς τον άνθρακα". Αλλά η επισήμανση αυτού του κύκλου ζωής προϋποθέτει ότι τα δέντρα αναπτύσσονται τόσο γρήγορα όσο κόβονται και καίγονται, κάτι που φυσικά δεν ισχύει.

Στην πραγματικότητα, αν η βιομάζα pellet ξύλου ήταν πραγματικά "ουδέτερη ως προς τον άνθρακα", τότε η συνολική παγκόσμια δασική έκταση θα έπρεπε να αυξάνεται. Αλλά αυτή η έκταση, στην πραγματικότητα, μειώνεται. Η καύση pellets ξύλου απλώς εκπέμπει περισσότερο CO2 από την καύση άνθρακα. Δεν υπάρχει καμία αντίστοιχη παγκόσμια αντιστάθμιση δέσμευσης.

Το παράρτημα IV του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ) Αρχές για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων αναφέρει χωρίς αιτιολόγηση:

Οι προεπιλεγμένες τιμές της IPCC [Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή] είναι αποδεκτές για τα προϊόντα διύλισης. Ο συντελεστής εκπομπών για τη βιομάζα είναι μηδενικός.

Τον Ιανουάριο του 2021, το συμβουλευτικό επιστημονικό συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Ακαδημιών (EASAC) εξέτασε τους ισχυρισμούς για τη βιομάζα που διατυπώθηκαν από την Drax, την IPCC το ΣΕΔΕ της ΕΕ και άλλους και ανέφερε:

[Μια] "ανανεώσιμη" ενέργεια που στην πραγματικότητα αυξάνει το ατμοσφαιρικό CO2 για δεκαετίες συμβάλλει απλώς στην υπέρβαση των στόχων 1,5˚C-2˚C. Μια τέτοια τεχνολογία δεν είναι αποτελεσματική στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και μπορεί ακόμη και να αυξήσει τον κίνδυνο επικίνδυνης κλιματικής αλλαγής.

Δεν υπάρχει καμία προφανής λογική για τον ισχυρισμό ότι οι εκπομπές CO2 από την καύση βιομάζας pellet ξύλου πρέπει να είναι μηδενικές. Η IPCC και η ιεραρχία του ΣΕΔΕ της ΕΕ απλώς αποφασίζουν ότι είναι. Και επειδή το λένε, η Drax και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου μπορούν να χαρακτηρίσουν τον σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση ξύλου ως "πράσινο".

Τα pellets για το εργοστάσιο Selby της Drax μεταφέρονται μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού, στον τεράστιο όγκο που απαιτείται, με τεράστια πετρελαιοκίνητα δεξαμενόπλοια από τη Βόρεια Αμερική. Κανένα από τα ενεργειακά κόστη της δασοκομίας, των εργασιών υλοτομίας, της επεξεργασίας και της μεταφοράς των παραγόμενων pellets ξύλου δεν λαμβάνεται υπόψη ούτε στους "υπολογισμούς" της IPCC ούτε στο ΣΕΔΕ της ΕΕ.

Αλλά αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο για την Drax, η οποία έχει υπογράψει τη μεγαλύτερη συμφωνία για την παροχή πιστώσεων άνθρακα στην ιστορία. Το Διεθνές Κέντρο Άνθρακα για τον Βιώσιμο Άνθρακα ανέφερε:

Η πενταετής συμφωνία θα προβλέπει ότι η Drax θα προμηθεύει την Respira με πιστοποιητικά αξίας έως και 400.000 τόνων ετησίως, υποστηρίζοντάς τα με την απομάκρυνση CO2 από τα σχεδιαζόμενα εργοστάσια βιοενέργειας και δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (BECCS) στη Βόρεια Αμερική. Τα πιστοποιητικά θα πωλούνται στη συνέχεια ως μονάδες στην πλατφόρμα της Respira σε επιχειρήσεις και ιδρύματα που επιθυμούν να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους και να επιτύχουν τους κλιματικούς τους στόχους.

Η Drax θα κερδίσει αυτά τα "πιστοποιητικά" πίστωσης άνθρακα εκπέμποντας περισσότερο CO2 από τα pellets ξύλου από ό,τι θα εκπέμπει αν έκαιγε άνθρακα. Εταιρείες όπως η Cemex, ο αμερικανικός γίγαντας κατασκευής σκυροδέματος, η Alphabet (μητρική εταιρεία της Google) με γραφεία και ενεργειακά δίκτυα που είναι διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο, η αυτοκινητοβιομηχανία General Motors και ο πετρελαϊκός γίγαντας Shell μπορούν στη συνέχεια να αγοράσουν τις πιστώσεις της Drax, μειώνοντας έτσι το "αποτύπωμα άνθρακα" τους και ισχυριζόμενες επίσης ότι είναι "πράσινες".

Η ρύθμιση αυτή θα βοηθήσει την Cemex κ.ά. να εξάγουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στην αγορά της ΕΕ. Μπορούν να ανταλλάξουν τις αγορασμένες πιστώσεις άνθρακα με τα απαραίτητα πιστοποιητικά απομάκρυνσης άνθρακα. Τόσο η ΕΕ όσο και αυτές οι παγκόσμιες εταιρείες μπορούν να ισχυριστούν ότι έχουν μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα χωρίς στην πραγματικότητα να μειώσουν καθόλου τις εκπομπές CO2.

Καμία από αυτές τις απροκάλυπτες διπλοπροσωπίες δεν υπονομεύει τον ενθουσιασμό της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου για την πολιτική του "καθαρού μηδενός". Μετά την ψευδοπανδημική υπόσχεση που έδωσε μετά τη λήξη της για την "οικοδόμηση ξανά πιο πράσινων κτιρίων", η στρατηγική "Καθαρό μηδέν" (Net Zero Strategy) της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί την επιτομή της εξαπάτησης του SDG7:

Οι τεχνολογικές αλλαγές σημαίνουν ότι η χρήση της βιομάζας μπορεί πλέον να ξεπεράσει το ουδέτερο επίπεδο άνθρακα και να αποδώσει αρνητικές εκπομπές, συνδυάζοντάς την με τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (BECCS). [. . .] Είναι δυνατόν η βιώσιμη βιομάζα όχι μόνο να επιτρέψει την παραγωγή καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αλλά και να προσφέρει ζωτικής σημασίας αρνητικές εκπομπές.

Λάβετε υπόψη, όμως: οι "αρνητικές εκπομπές" επιτυγχάνονται με την "αντιστάθμιση" περισσότερων εκπομπών από όσες παράγονται, όχι με τη μείωση των εκπομπών. Όποιος τολμά να αμφισβητήσει αυτό το μοντέλο "βιώσιμης ανάπτυξης" λοιδορείται ως "αρνητής" του κλίματος ή της επιστήμης. Η κλιματική αλλαγή είναι η νέα παγκόσμια θρησκεία. Η αμφισβήτηση όσων μας λένε γι' αυτήν -και μας διατάζουν να πιστεύουμε γι' αυτήν- είναι αίρεση.

Εν τω μεταξύ, οι διασημότητες που κινδυνολογούν για το κλίμα πετούν σε όλο τον κόσμο με τα ιδιωτικά τους τζετ, δίνοντάς μας διαλέξεις για το πώς πρέπει να μειώσουμε το αποτύπωμα του διοξειδίου του άνθρακα επειδή, σε αντίθεση με τους εκτοπισμένους αγρότες του Κονγκό, έχουν τον πλούτο να το "αντισταθμίσουν" φυτεύοντας μερικά δέντρα.

Η παραληρηματική, κενή ρητορική των κινδυνολόγων αγνοεί πλήρως τον τεράστιο κίνδυνο για την ανθρωπότητα που αντιπροσωπεύει η βιώσιμη ανάπτυξη και η άσκοπη επιδίωξη του SDG7.

Θα μπορούσε να είναι ότι, παρ' όλη την επίδειξη αρετής που κάνουν, δεν έχουν ιδέα για τον όλεθρο που προκαλεί η βιώσιμη ανάπτυξη σε όλη τη ζωή;

ΠΗΓΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ

SDG7: The Impossible Energy Transformation

ΠΗΓΗ