ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΟΜΒΑ ΑΝΑΤΙΝΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΕ: ΈΛΛΕΙΜΜΑ 56 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΣΤΙΣ ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΣΤΟ 2% ΤΟΥ ΑΕΠ
Πολλές από τις χώρες της ΕΕ με τις μεγαλύτερες ελλείψεις στον στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες να αγγίξουν το 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος - συμπεριλαμβανομένων της Ιταλίας, της Ισπανίας και του Βελγίου - έχουν επίσης από τα υψηλότερα επίπεδα χρέους και ελλείμματα προϋπολογισμού στην Ευρώπη
Τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να βρίσκουν επιπλέον 56 δισ. ευρώ ετησίως για να εκπληρώσουν τον στόχο αμυντικών δαπανών της συμμαχίας, αλλά το έλλειμμα έχει μειωθεί κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με έρευνα του γερμανικού Ινστιτούτου Ifo για τους Financial Times την οποία δημοσίευσαν το Σάββατο 16 Μαρτίου 2024.
Η έρευνα έδειξε ότι πολλά από τα κράτη της ΕΕ με το μεγαλύτερο έλλειμμα ως προς τον στόχο του ΝΑΤΟ οι αμυντικές δαπάνες να αγγίξουν το 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος -συμπεριλαμβανομένων της Ιταλίας, της Ισπανίας και του Βελγίου- έχουν επίσης από τα υψηλότερα επίπεδα χρέους και δημοσιονομικά ελλείμματα στην Ευρώπη.
Η ώθηση των 32 μελών της συμμαχίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να ενισχύσουν τις αμυντικές δαπάνες ως απάντηση στην στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδοτεί δημοσιονομικές πιέσεις στην Ευρώπη σε μια περίοδο χαμηλής ανάπτυξης και όταν πολλές χώρες αυστηροποιούν τα δημοσιονομικά τους σχέδια.
Οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι αυτό θα καταστήσει πιο δύσκολο να γεφυρώσουν το χάσμα στους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους όσα κράτη αντιμετωπίζουν σημαντικά δημοσιονομικά προβλήματα.
Οι επιδόσεις
Το μεγαλύτερο έλλειμμα ως προς τις αμυντικές δαπάνες είχε η Γερμανία, η οποία πέρυσι ξόδεψε 14 δισ. ευρώ λιγότερα από όσα χρειαζόταν για να εκπληρώσει το στόχο αναφοράς, σύμφωνα με το Ifo.
Εντούτοις το Βερολίνο μείωσε στο μισό αυτό το χάσμα την τελευταία δεκαετία, προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό και σχεδιάζει να το κλείσει εντελώς φέτος.
Τα επόμενα σε τάξη ελλείμματα ήταν 11 δισ. ευρώ στην Ισπανία, 10,8 δισ. ευρώ στην Ιταλία και 4,6 δισ. ευρώ στο Βέλγιο.
Η τριάδα ήταν μεταξύ έξι κρατών της ΕΕ με χρέος πάνω από το 100% του ΑΕΠ τους πέρυσι.
Η Ιταλία είχε επίσης ένα από τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα (7,2 %) και το κόστος των τοκοχρεολυσίων αναμένεται να αυξηθεί πάνω από το 9% των κρατικών εσόδων φέτος.
«Οι χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους και υψηλό κόστος εξυπηρέτησής του δεν έχουν πολλά περιθώρια να αντλήσουν περισσότερο δανεισμό, επομένως ο μόνος πραγματικός τρόπος για να γίνει αυτό είναι να περικοπούν οι δαπάνες σε άλλους τομείς», δήλωσε ο Marcel Schlepper, οικονομολόγος στο Ifo.
«Αυτό δεν είναι εύκολο, όπως είδαμε όταν η Γερμανία προσπάθησε να κόψει τις επιδοτήσεις στο αγροτικό ντίζελ και οι αγρότες ξεσηκώθηκαν».
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Matthew Miller αναγνώρισε αυτή την εβδομάδα ότι υπήρξε «βελτίωση» στις προσπάθειες της ΕΕ να πείσουν όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ να ξεπεράσουν το όριο του 2%.
Η Ουάσιγκτον ήθελε εδώ και καιρό η Ευρώπη να ξοδέψει περισσότερα για τη δική της άμυνα.
Πέρυσι, τα δύο τρίτα των συνολικών 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ βάρυναν τις ΗΠΑ, υπερδιπλάσια από τα 361 δισ. ευρώ που δαπανήθηκαν από τα μέλη της ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία μαζί.
Σκληρή δημοσιονομική λιτότητα
Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ που θα ισχύουν από το επόμενο έτος πρόκειται να οδηγήσουν σε περισσότερες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες καθώς τα κράτη επιδιώκουν να συμμορφωθούν με ένα όριο 3% στα ετήσια ελλείμματα και ένα όριο χρέους 60% προς το ΑΕΠ.
Περισσότερες από 10 χώρες του μπλοκ αναμένεται να παραβιάσουν το ετήσιο όριο του ελλείμματος, κάτι που πιθανότατα θα οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκκινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος που επάγεται κυρώσεις.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που ολοκληρώθηκαν πέρυσι, η Πολωνία, οι χώρες της Βαλτικής και η Ιταλία πέτυχαν να αντιμετωπίζονται οι αμυντικές δαπάνες πιο ευνοϊκά σύμφωνα με τους νέους κανόνες.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα θεωρήσει τις στρατιωτικές δαπάνες ως ελαφρυντικό παράγοντα κατά την αξιολόγηση του εάν πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά των κρατών που παραβιάζουν το ετήσιο όριο ελλείμματος.
Σε περιπτώσεις όπως η Πολωνία, η οποία το 2024 πρόκειται να δαπανήσει περισσότερο από το 4 %της παραγωγής της στην άμυνα —το υψηλότερο επίπεδο μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ— και συνεπώς να παραβιάσει τους κανόνες της ΕΕ, αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε μια πιο επιεική αξιολόγηση της δημοσιονομικής της κατάστασης.
Διπλασιασμός
Ο Jens Stoltenberg, ο γενικός γραμματέας της συμμαχίας, είπε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη 14 Μαρτίου ότι τα δύο τρίτα των μελών θα επιτύχουν τον στόχο του 2% φέτος, από μόλις τρία το 2014 όταν συμφωνήθηκε η υπόσχεση αμυντικών επενδύσεων μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία.
Οι χώρες της ευρωζώνης βρίσκονται σε καλό δρόμο να διπλασιάσουν τις αμυντικές τους δαπάνες από 150 δισ. ευρώ το 2021 σε 320 δισ. ευρώ το 2026, σύμφωνα με την Pantheon Macroeconomics, η οποία εκτιμά ότι αυτό θα μείωνε την οικονομική ανάπτυξη κατά 0,2 έως 0,3%.
Αυτή την εβδομάδα, η Νορβηγία έγινε το τελευταίο ευρωπαϊκό μέλος του ΝΑΤΟ που δήλωσε ότι θα επιτύχει τον στόχο του 2 % της συμμαχίας το 2024, ένα χρόνο νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα.
Ο Lorenzo Codogno, πρώην αξιωματούχος του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών και τώρα οικονομικός σύμβουλος, επισήμανε ότι θα ήταν «δύσκολο» για την Ιταλία, η οποία είχε χρέος άνω του 140% του ΑΕΠ πέρυσι, να επιτύχει τον στόχο του ΝΑΤΟ «αν δεν υπάρχει ειδική εξαίρεση από τους δημοσιονομικούς κανόνες ή δεν εμπλέκονται χρήματα της ΕΕ».
«Η ρωσική απειλή δεν θεωρείται αρκετά επικίνδυνη για να δικαιολογήσει, ας πούμε, περικοπές δαπανών κοινωνικής πρόνοιας για να δημιουργηθεί χώρος για την άνοδο των εξοπλιστικών προγραμμάτων», είπε.
Χαμηλή προθυμία
Δημοσκόπηση του ΝΑΤΟ διαπίστωσε χαμηλή δημόσια υποστήριξη για την αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ορισμένες χώρες με τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα.
Μόνο το 28 % των Ιταλών πιστεύει ότι η χώρα τους πρέπει να αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες, ενώ το 62% θέλει να δαπανήσει τα ίδια ή λιγότερα.
Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται το αρχηγείο του ΝΑΤΟ, οι αμυντικές δαπάνες του Βελγίου ήταν μόλις 1,21% του ΑΕΠ πέρυσι, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στη συμμαχία, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα την Πέμπτη (14/3).
Η Ισπανία δεν ήταν πολύ υψηλότερα, στο 1,24% και η Ιταλία στο 1,47%.
Εξαιρουμένων των επτά ευρωπαϊκών χωρών που έχουν δηλώσει ότι στοχεύουν να επιτύχουν τον στόχο του 2% του ΝΑΤΟ φέτος, συμπεριλαμβανομένου του νέου μέλους της Σουηδίας, το Ifo διαπίστωσε ότι το ευρωπαϊκό έλλειμμα θα εξακολουθούσε να είναι 35 δισεκατομμύρια ευρώ.
Προχωρούμε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά πολύ αργά, δήλωσε την Παρασκευή 15 Μαρτίου ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Radosław Sikorski, επισημαίνοντας ότι οι ρωσικές αμυντικές δαπάνες πρόκειται να φτάσουν το 7% του ΑΕΠ φέτος.
«Η ρωσική οικονομία λειτουργεί ήδη σε πολεμική βάση.
Οι ευρωπαϊκές οικονομίες πρέπει να τεθούν τουλάχιστον σε κατάσταση αντιμετώπισης μίας κρίσης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου