ΛΑΪΚΙΣΤΙΚΟ ΜΑΣΤΙΓΙΟ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ
Γράφει ο Κωνσταντίνος Ι. ΒαθιώτηςΙ. ΕΥΧΕΡΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΣ ΠΛΕΟΝ Ο ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ
Μέσα στην δίνη της αποκαρδιωτικής κατάστασης που χαρακτηρίζει όλους τους θεσμούς και τις εξουσίες της διολισθαίνουσας στον ηθικό βόρβορο Ελλάδος, είναι παρήγορο το γεγονός ότι μία από τις φοβερότερες «μάστιγες» που πλήττει ανελέητα τις ψευτοδημοκρατίες του 21ου (απατ)αιώνα, δηλαδή ο «ποινικός λαϊκισμός» (penal populism)1, είναι πλέον ευχερώς αναγνωρίσιμος ακόμη και από μερίδα του ημερήσιου ελληνικού Τύπου.
Κεντρικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του «ποινικού λαϊκισμού» είναι η άμεση κινητοποίηση των τριών εξουσιών του κράτους (δηλ. της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας), προκειμένου να εξαγγείλουν και να λάβουν μέτρα για την «σκληρή μεταχείριση» και «παραδειγματική τιμώρηση» ενός εγκληματία που ενήργησε ως «εχθρός της κοινωνίας», αλλά και για την προληπτική καταπολέμηση αντίστοιχων μορφών εγκληματικής συμπεριφοράς, έναντι των οποίων η κοινωνία προπαγανδίζεται ότι πρέπει να υιοθετήσει την αυταρχική στάση της «μηδενικής ανοχής» (zero tolerance)2.
ΙΙ. MME ΚΑΙ ΗΘΙΚΟΙ ΠΑΝΙΚΟΙ
Ωστόσο, κρίσιμη παράμετρος για την ορθή αξιολόγηση αυτής της φρικτής «μάστιγας» είναι το γεγονός ότι η λαϊκιστική συμπεριφορά των τριών εξουσιών του κράτους (που, σύμφωνα με το άρ. 26 του Συντάγματος, πρέπει να είναι –αλλά έχουν παύσει προ πολλού να είναι– διαχωρισμένες) καθορίζεται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή, πιο σωστά, Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης (εφεξής ΜΜΕ), τα οποία κάποτε αποτελούσαν την τέταρτη εξουσία, υπό την έννοια ότι ήλεγχαν τις άλλες τρεις.
Σήμερα, όμως, τα ΜΜΕ δεν είναι παρά «μαζορέτες χρηματοπιστωτικών κολοσσών»3 που δεν ελέγχουν, αλλά υπαγορεύουν στις άλλες τρεις εξουσίες πώς θα ενεργούν, προκειμένου να ικανοποιούνται πρωτίστως τα δικά τους, ιδιωτικά συμφέροντα.
Κατά τον Ιγνάσιο Ραμονέ οι όμιλοι που κρύβονται πίσω από τα ΜΜΕ
είναι οι «νέοι κυρίαρχοι του κόσμου», αφοσιωμένοι στο «κυνήγι της περαιτέρω γιγάντωσής τους» και, επομένως, υποχρεωμένοι να «καλοπιάνουν τις άλλες εξουσίες»4.
Ταυτοχρόνως, τα ΜΜΕ είναι εκείνα που, υπερπροβάλλοντας τα διάφορα εγκλήματα και κατασκευάζοντας τερατόμορφους αποδιοπομπαίους τράγους, διαμορφώνουν τεχνηέντως το λεγόμενο «κοινό περί δικαίου αίσθημα», στο οποίο αντικατοπτρίζονται οι «ηθικοί πανικοί» (moral panics) των τηλεδιασωληνωμένων και βρεφοποιημένων πολιτών5.
Όντας δε οι τηλεσαδιστές δημοσιογραφίσκοι εκείνοι οι οποίοι έχουν φροντίσει να ταΐσουν με τόνους τρόμου και οργής τα υπνωτισμένα ακροατήριά τους, τολμούν να επικαλούνται το νεφελώδες «κοινό περί δικαίου αίσθημα», προκειμένου να πείσουν τους αφελείς και αδαείς ότι οι λαϊκιστικές παρεμβάσεις εκ μέρους της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας είναι η «μόνη σωστή λύση» για την θεραπεία της εκάστοτε μορφής εγκληματικότητας, που από την πλευρά των ΜΜΕ περιγράφεται φοβογλωσσικά ως «μάστιγα» (κι ενώ «μάστιγα» είναι πρωτίστως η πάγια λαϊκιστική δράση των δημοσιογραφικών υπηρετριών του μιντιακού συστήματος!).
ΙΙΙ. ΔΥΟ ΛΑΪΚΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Αφορμή για σχολιασμό του νέου κρούσματος «ποινικού λαϊκισμού» δίδει το πρόσφατο περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας που είχε ως πρωταγωνιστή τον δικηγόρο Απόστολο Λύτρα, το οποίο προκάλεσε δύο ατυχείς λαϊκιστικές παρεμβάσεις εκ μέρους της δικαστικής και της εκτελεστικής εξουσίας:
Πρώτον, της Προέδρου του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννας Κλάπα και της Εισαγγελέως του ιδίου δικαστηρίου κ. Γεωργίας Αδειλίνη για παραγγελία πειθαρχικής έρευνας σε βάρος του δικαστικού και του εισαγγελικού λειτουργού που άφησαν τον δράστη ελεύθερο, επιβάλλοντάς του περιοριστικούς όρους. Και τούτο, μολονότι στο άρ. 109 παρ. 4 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (Ν. 4938/2022) ορίζεται ότι:
«Δεν αποτελούν πειθαρχικά παραπτώματα για τον δικαστικό λειτουργό: […] β) η κρίση που ο δικαστικός λειτουργός εκφέρει κατά την άσκηση των καθηκόντων του»6.
Δεύτερον, του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Γιώργου Φλωρίδη, ο οποίος προανήγγειλε λαϊκιστική-νομοθετική πρωτοβουλία με σκοπό τον «περιορισμό των δικαστικών αστοχιών».
IV. ΡΗΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΛΑΪΚΙΣΜΟ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»
Πρέπει, λοιπόν, να επαινεθεί η δημοσιογράφος τής (κατά τα λοιπά προπαγανδιστικής του κυρίαρχου ρεύματος) «Εφημερίδας των Συντακτών» Εύα Παπαδοπούλου, η οποία, στο ρεπορτάζ της 19ης Ιουνίου 2024 (σελ. 16), έγραψε το ακόλουθο σχόλιο:
«Μία επιχείρηση ποινικού λαϊκισμού με πρωταγωνιστές την ηγεσία του Αρείου Πάγου και του υπουργείου Δικαιοσύνης εξελίσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα, με φόντο την υπόθεση έμφυλης κακοποίησης από τον δικηγόρο Απόστολο Λύτρα, προκαλώντας αναβρασμό στους δικαστικούς λειτουργούς.
Η υπόθεση του γνωστού ποινικολόγου τηρούσε όλες τις προδιαγραφές για να εξελιχθεί σε ένα “εξαίρετο” σόου λαϊκισμού: ένας πασίγνωστος δικηγόρος με συχνότατη δημόσια παρουσία αποκαλύπτεται ως ο θύτης κακοποίησης σε βάρος της –επίσης δικηγόρου– συζύγου του.
Πτυχές της υπόθεσης βγήκαν με πάσα λεπτομέρεια στο φως της δημοσιότητας και ο κατηγορούμενος αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, προκαλώντας αντιδράσεις ως προς την ποινική του μεταχείριση».
V. ΕΜΜΕΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΛΑΪΚΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ
Αλλά και η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, σε σχετική ανακοίνωση της, έκανε λόγο για:
την διεξαγόμενη στην δημόσια σφαίρα «προσπάθεια ταύτισης της ορθής απονομής της Δικαιοσύνης με την αυστηροποίηση», επισημαίνοντας ότι τα ΜΜΕ «και η κοινή γνώμη που δήθεν αυτά εκφράζουν πλειοδοτούν στην επιβολή δρακόντειων ποινών.
Οι θεσμοί των περιοριστικών όρων, της αναστολής της ποινής, η υφ’ όρον απόλυση φαίνεται να αντιμετωπίζονται ως ακατανόητη επιείκεια, παρόλο που απηχούν ισχυρούς θεσμούς του κράτους Δικαίου, ενώ η προσωρινή κράτηση, η μη χορήγηση ανασταλτικού αποτελέσματος στην έφεση και οι μεγάλες ποινές, ως αντίδοτο στην εγκληματικότητα».
Ωστόσο, η ίδια Ένωση συνήθως σιωπά, οσάκις λαμβάνει χώρα το ανάποδο φαινόμενο, δηλαδή όταν εξαντλείται η αυστηρότητα της δικαιοσύνης (είτε σε επίπεδο τιμώρησης είτε σε επίπεδο επιβολής μέτρων δικονομικού καταναγκασμού, και δη της προσωρινής κρατήσεως, που, δυστυχώς, στην πράξη, επιτελεί οιονεί τιμωρητική λειτουργία) σε βάρος δραστών που δεν έχουν το προνόμιο να φέρουν βαρύ ονοματεπώνυμο, προβεβλημένο από τα ΜΜΕ.
VI. ΤΡΙΑ ΦΛΕΓΟΝΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Τα φλέγοντα ερωτήματα είναι τα εξής τρία:
A. ΧΑΛΑΣΜΕΝΗ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ή ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΑ;
Πρώτον, ζούμε άραγε σήμερα σε μια χαλασμένη κοινωνία διανοητικά και ψυχικά μολυσμένων ατόμων, που με το παραμικρό ξυλοκοπούν ή σκοτώνουν όχι μόνο τον (αρσενικού ή θηλυκού φύλου) γείτονα ή περαστικό, αλλά και τον γονέα, τον αδελφό, τον σύζυγο, τον εραστή ή φίλο, ή μήπως αυτό συνέβαινε πάντοτε, αλλ’ απλώς δεν υπήρχε το τεχνολογικό υπόβαθρο, ώστε τα κακά μαντάτα να μεταδίδονται και να σχολιάζονται επιδημικώ τω τρόπω σε κάθε γωνιά όχι μόνο της χώρας αλλά και ολόκληρου του «πλανητικού χωριού»; Στην δεύτερη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ένα κοινωνικο-πολιτισμικό τεχνούργημα (artifact)!
Προσοχή: Στην υπόθεση Λύτρα, ο όρος-καρμπόν που κυριάρχησε στα λαϊκιστικά ΜΜΕ ήταν ο «άγριος ξυλοδαρμός», ενώ, σύμφωνα με την υποβληθείσα έγκληση της παθούσας, ο δράστης φέρεται να της έριξε 30 μπουνιές7 – άραγε υπήρχε η απαιτούμενη ψυχραιμία του θύματος, ώστε να είναι σε θέση να μετρήσει επακριβώς τις μπουνιές;!
Β. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ Ή ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΑ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ; Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΑΙΣΙΩΣΗΣ (FRAMING)
Δεύτερον, είναι άραγε τα εγκλήματα βίας αποτέλεσμα ατομικής παρέκκλισης και όχι ευρύτερων κοινωνικών προβλημάτων;
Το βέβαιον είναι ότι, ως επί το πλείστον, τα ΜΜΕ στρέφουν τους προβολείς τους στον τρόπο δράσης και την ψυχοσύνθεση του μεμονωμένου δράστη, ώστε να καλλιεργήσουν στον απλό κόσμο την εντύπωση ότι το έγκλημα έχει να κάνει με προβληματικούς ανθρώπους (problem people) και όχι με προβληματικά συστήματα (problem systems)8.
Όπως επισημαίνεται σχετικώς9, πρόκειται για προπαγανδιστική τεχνική έμμεσης πειθούς που αποκαλείται «πλαισίωση» (framing).
Γ. ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΟΠΛΟΣΤΑΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΩΝ;
Τρίτον, ανεξάρτητα από το αν αυτές οι βίαιες εκτροπές συνέβαιναν πάντοτε ή, αντιθέτως, βρίσκονται τώρα σε πρωτοφανή έξαρση, άραγε το Ποινικό Δίκαιο προσφέρει το κατάλληλο οπλοστάσιο για την αποτελεσματική θεραπεία των κοινωνικών παθογενειών;
Όταν έχουν χρεοκοπήσει οι πρωτογενείς θεσμοί της ορθής διαπαιδαγώγησης του πολίτη, είναι εφικτό να αναπληρωθεί η δυσλειτουργία τους από τους θεσμούς και τα εργαλεία του Ποινικού Δικαίου, που, ακριβώς επειδή είναι πολυχρησιμοποιημένα, έχουν την τάση να οδηγούν σε μιθριδατισμό;
Αν η θέσπιση συνεχώς νέων ή η προϊούσα αυστηροποίηση των υπαρχόντων εγκλημάτων αποτελούσε όντως την ενδεδειγμένη οδό για τον περιορισμό ή την εξουδετέρωση της εκάστοτε, λαϊκιστικά περιγραφόμενης, «μάστιγας», τότε γιατί μέχρι σήμερα αυτή η συνταγή της δήθεν «μόνης σωστής λύσης» (κατά το θατσερικό σλόγκαν: there is no alternative) δεν έχει αποδώσει καρπούς;
VII. ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΒΙΤΡΙΝΑ ΨΕΥΤΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Έως πότε θα μας ενδιαφέρει να προπαγανδίζουμε την τάχα ανθεκτική βιτρίνα της ψευτοδημοκρατίας μας, που, όταν το δήθεν «αλεξίσφαιρο τζάμι» της θραύεται από έναν ακόμη «εχθρό της κοινωνίας», εμείς θα σπεύδουμε πάντοτε να το αντικαθιστούμε με ένα τάχα ακόμη πιο ανθεκτικό τζάμι, μέχρι να αποδειχθεί ότι τελικά ούτε αυτό το τζάμι ήταν αρκούντως ανθεκτικό, αφού αποτελείτο από αλλεπάλληλες στρώσεις «ποινικού λαϊκισμού»;
VIII. ΙΣΧΥΡΟΣ ΠΑΤΕΡΟΥΛΗΣ – ΥΠΕΡΣΤΟΡΓΙΚΗ ΜΗΤΕΡΟΥΛΑ
Οι στρώσεις αυτές, όμως, είναι ιδανικές για την βιτρίνα ενός πανίσχυρου πατερούλη (τον ρόλο αυτόν ενσαρκώνει εκ της εκτελεστικής εξουσίας ο κ. Γ. Φλωρίδης, ο οποίος συστηματικά και ψηφοθηρικά αγγίζει τις συναισθηματικές χορδές των ψηφοφόρων της κυβέρνησης, επικαλούμενος προπαγανδιστικά την ανάγκη «να κοιτάξουμε επιτέλους και προς την μεριά των δικαιωμάτων που έχουν τα θύματα»10) και μιας υπερστοργικής προς τα θύματα και άτεγκτης προς τους δράστες μητερούλας (τον ρόλο αυτόν ενσαρκώνει εκ της δικαστικής εξουσίας η κ. Γ. Αδειλίνη).
Αμφότεροι αναπαριστούν το προστατευτικό γονεϊκό πρότυπο που είναι απαραίτητο στα έντρομα από την προβαλλόμενη εγκληματικότητα βρέφη, τα οποία ποθούν εναγωνίως να κουρνιάσουν κάτω από τις προστατευτικές φτερούγες των δύο «γονέων» τους. Το βαρύ τίμημα, όμως, γι’ αυτήν την υπερπροστασία είναι η συρρίκνωση της ελευθερίας.
ΙΧ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΛΥΤΡΑ ΩΣ ΠΗΓΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΗ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΛΑΪΚΙΣΜΟ
Ας είναι η περίπτωση Λύτρα πηγή προβληματισμού για την απολύτρωσή μας από την «μάστιγα» και τα «μαστίγια» του ποινικού λαϊκισμού, ο οποίος φαίνεται πως έχει διαβρώσει κάθε «υψηλό» θεσμό και κάθε «μεγάλο» μυαλό.
Α. ΔΙΚΑΙΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ;
Η κατάληξη του κακοποιητή δικηγόρου στην φυλακή με μια άκρως προβληματική ερμηνεία της παραβίασης των περιοριστικών όρων (προβληματική φαίνεται να είναι και η άσκηση ποινικής δίωξης για βαριά σκοπούμενη και όχι για επικίνδυνη σωματική βλάβη – σύμφωνα με το άρ. 310 παρ. 3 ΠΚ «βαριά σωματική βλάβη υπάρχει ιδίως αν η πράξη προξένησε στον παθόντα κίνδυνο ζωής ή βαριά και μακροχρόνια αρρώστια ή σοβαρό ακρωτηριασμό ή αναπηρία ή μόνιμη παραμόρφωση ή αν τον εμπόδισε σημαντικά και για πολύ χρόνο να χρησιμοποιεί το σώμα ή τη διάνοιά του») κατέδειξε ότι στην σύγχρονη Ελλάδα ούτε οι δικαικοκρατικές εγγυήσεις λειτουργούν ούτε οι δικαστικοί λειτουργοί είναι ανεξάρτητοι.
Αντιθέτως, κουμάντο κάνουν οι κάμερες και τα μικρόφωνα των λαϊκών τηλε-εισαγγελέων.
Β. TOUGH ON CRIME SELLS
Η εξαγγελία της αυστηροποίησης του νομοθετικού πλέγματος για τα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας με εισαγωγή 13 νέων ρυθμίσεων (π.χ. πραγματική έκτιση χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, δυνατότητα προσωρινής κράτησης μέχρι 6 μήνες για σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας κ.λπ.)11, την ίδια, μάλιστα, ημέρα που ο κ. Λύτρας οδηγήθηκε στην φυλακή, είναι μία ακόμη χαρακτηριστική αποτύπωση του λαϊκιστικού ρεφλέξ που ξεδίπλωσε η νομοθετική εξουσία ευθυγραμμιζόμενη με τον αμερικανικό προπαγανδιστικό κανόνα:
«η σκληρή αντιμετώπιση του εγκλήματος πουλάει» (tough on crime sells)12.
Γ. ΕΝΑ ΑΠΟΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΤΙΚΟ ΕΡΕΘΙΣΜΑ ΩΣ DEUS EX MACHINA
Και στην συγκεκριμένη περίπτωση πουλάει ιδανικά σε μια χρονική στιγμή που η κυβέρνηση επιθυμούσε διακαώς ως deus ex machina ένα προπαγανδιστικό-αποπροσανατολιστικό ερέθισμα για να κρύψει στο σκιόφως το ευρωεκλογικό της στραπάτσο:
Όλοι πλέον μιλούν για τον κακοποιητή Λύτρα, σχεδόν κανείς για της Ν.Δ. την εκλογική ήττα!
Δεν είναι, άλλωστε, τυχαία η ακόλουθη επιστημονική επισήμανση:
«ο ποινικός λαϊκισμός μπορεί να επιδιωχθεί για να αποσπάσει την προσοχή από πεδία πολιτικής που προκαλούν ζημιά σε ένα κόμμα ή μια κυβέρνηση.
Ένας μεταφορικός “πόλεμος κατά του εγκλήματος” μπορεί να είναι τόσο πολύτιμος εκλογικά όσο κι ένας κατά κυριολεξίαν πόλεμος στον Κόλπο ή στα Φόκλαντς – είτε για να αποσπάσει το ενδιαφέρον από άλλα πολιτικά ζητήματα σε σχέση με τα οποία οι πολιτικοί αισθάνονται ευάλωτοι είτε για να νομιμοποιήσει ευρύτερους πολιτικούς στόχους»13.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το ανωτέρω κείμενο αποτελεί εμπλουτισμένη εκδοχή του άρθρου που δημοισεύθηκε στην εφημ. «ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΜΗΟΚΡΑΤΙΑ», 30.6.2024, σελ. 58.
Στον λαϊκισμό έχουμε επανειλημμένως αναφερθεί στο παρελθόν τόσο σε μαθήματα εφαρμοσμένης προπαγάνδας όσο και σε κείμενα ρετρό. Βλ. π.χ.:
·
29 ΑΠΡ
·
8 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2023
·
5 ΙΑΝ
Επ’ αυτού βλ. το 28ο μάθημα εφαρμοσμένης προπαγάνδας:
·
30 ΙΟΥΝ
Βλ. Βασιλαντωνοπούλου, Ιχνηλατώντας τη σύγχρονη πραγματικότητα: εγκλήματα του λευκού κολάρου και ηθικοί πανικοί, εις: Καρύδη/Χουλιάρα [επιμ. έκδ.], Ηθικοί Πανικοί, Εξουσία και Δικαιώματα. Σύγχρονες Προσεγγίσεις, 2015, σελ. 65 επ., 76.
Ραμονέ, Η έκρηξη της δημοσιογραφίας. Από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη μαζικότητα των μέσων ενημέρωσης, μτφ.: Θ. Τσαπακίδης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2011, σελ. 68, 72.
Για το φαινόμενο των «ηθικών πανικών» θεμελιώδους σημασίας το βιβλίο των Καρύδη/Χουλιάρα (επιμ. έκδ.), Ηθικοί Πανικοί, Εξουσία και Δικαιώματα. Σύγχρονες Προσεγγίσεις, εκδ. Σάκκουλα Θεσσαλονίκης, 2015.
Βλ. και Μυλωνόπουλο, Αποδυναμώνεται η εμπιστοσύνη, εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 23.6.2024, σελ. 36· Τζαννετή, Πειθαρχημένη Δικαιοσύνη;, εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 23.6.2024, σελ. 36.
Bλ. Roberts / Stalans / Indermaur / Hough, Penal Populism and Public Opinion: Lessons Form Five Countries, 2003, σελ. 77.
Bλ. Roberts / Stalans / Indermaur / Hough, Penal Populism and Public Opinion, ό.π.· Κουντούρη, Τα δημόσια προβλήματα στην πολιτική ατζέντα, 2015, κεφ. 3ο.
Ότι οι λαϊκιστές πολιτικοί και οι θιασώτες του δόγματος «Νόμος και Τάξη» κατά κανόνα μιλούν για λογαριασμό των θυμάτων (με ή χωρίς την άδειά τους) βλ. Pratt, Penal Populism, 2007, σελ. 136.
Kelly, From Retribution to Public Safety: Disruptive Innovation of American Criminal Justice, 2017, σελ. 12/13.
Roberts / Stalans / Indermaur / Hough, Penal Populism and Public Opinion, ό.π., σελ. 66.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου