Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΕΛΛΟΧΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΤΟΥΡΚΙΑ

Ο ΠΟΛΥΠΟΛΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟ-ΟΘΩΜΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας σηματοδότησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την έναρξη μιας εποχής μονοπολικής κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Για περίπου δύο δεκαετίες, οι ΗΠΑ διαμόρφωναν σε μεγάλο βαθμό τις διεθνείς εξελίξεις. 

Ωστόσο, από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, παρατηρείται μια σταδιακή μετάβαση προς ένα πολυπολικό διεθνές σύστημα, με την ανάδειξη νέων περιφερειακών δυνάμεων και κέντρων επιρροής.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον, όπου η σταθερότητα είναι επισφαλής και η πρόβλεψη δύσκολη, η ισχύς δεν ασκείται μόνο με στρατιωτικά μέσα, αλλά και με οικονομικά εργαλεία, πολιτιστική διείσδυση και ιδεολογική επιρροή. Περιφερειακές δυνάμεις επιδιώκουν να δημιουργήσουν σφαίρες επιρροής με ένα μείγμα σκληρής και ήπιας ισχύος.

Η Τουρκία ως αναθεωρητική περιφερειακή δύναμη

Η Τουρκία επιχειρεί μεθοδικά να ενταχθεί σε αυτό το νέο διεθνές πλαίσιο ως αναθεωρητική περιφερειακή δύναμη, αξιοποιώντας το τρίπτυχο του παντουρκισμού, του πανισλαμισμού και του νεοοθωμανισμού. Η Άγκυρα δεν κρύβει τις βλέψεις της για επιρροή στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια – με αιχμή του δόρατος την Κύπρο και την Ελλάδα.

Η στρατηγική της περιλαμβάνει:Την ανάδειξη και επανερμηνεία της οθωμανικής κληρονομιάς,

Τη δημιουργία ετεροβαρών οικονομικών σχέσεων,

Τη συστηματική εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών,

Τη στρατηγική «Γαλάζια Πατρίδα» και το τουρκολιβυκό μνημόνιο,

Τις ανοιχτές στρατιωτικές απειλές και την επίκληση στρατιωτικής ισχύος.

Το ανησυχητικό είναι ότι ορισμένα τμήματα του ελληνικού πολιτικού και ακαδημαϊκού κατεστημένου φαίνεται να έχουν ενστερνιστεί μια λογική κατευνασμού ή ακόμη και αποδοχής μιας τέτοιας σχέσης υποτέλειας, είτε από ιδεολογική αφέλεια είτε από γεωπολιτικό πραγματισμό.

Η πρόκληση της πολυπολικότητας και η στάση της Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τη γεωοικονομική της ισχύ, αδυνατεί να συγκροτήσει μια κοινή στρατηγική άμυνας και ασφάλειας. Αυτή η αδυναμία την καθιστά ευάλωτη απέναντι σε δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και η Τουρκία – ιδιαίτερα για τα κράτη-μέλη στα νοτιοανατολικά της σύνορα. Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτών των πιέσεων.

Η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ κατέδειξε τη στροφή των ΗΠΑ σε μια εξωτερική πολιτική βασισμένη κυρίως στα οικονομικά συμφέροντα και όχι σε αρχές. 

Παρά τη θεσμική αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, ο Τραμπ απέφυγε να χρησιμοποιήσει τον όρο «γενοκτονία» – μια στάση που αντικατοπτρίζει τη γενικότερη αμηχανία της διεθνούς κοινότητας απέναντι στην Τουρκία.

Αυτό καταδεικνύει πόσο δύσκολη γίνεται η διεθνοποίηση ζητημάτων ιστορικής δικαιοσύνης, όπως η αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας, σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί ο ωμός ρεαλισμός.

Η ελληνοτουρκική προσέγγιση και οι κόκκινες γραμμές

Η προσέγγιση Ελλάδας – Τουρκίας, ανεξαρτήτως των προθέσεων, φαίνεται να θολώνει τις κόκκινες γραμμές της εθνικής στρατηγικής. Είναι οξύμωρο να επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, την ίδια στιγμή που επιδιώκει στενότερη συνεργασία με μια Τουρκία που την αρνείται κατηγορηματικά.

Το βάρος λοιπόν πέφτει στους ώμους όσων δεν ξεχνούν. Όσων γνωρίζουν ότι ο αγώνας για δικαιοσύνη και ιστορική αλήθεια είναι διαρκής και, πολλές φορές, μοναχικός. 

Η διεθνής ρευστότητα δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε παραίτηση. Το παράδειγμα του 1821 μας θυμίζει ότι ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες, οι λαοί μπορούν να ανακτήσουν την αξιοπρέπειά τους.

Ο δρόμος είναι δύσκολος, αλλά το καθήκον είναι ξεκάθαρο: παρατηρούμε, αναλύουμε και συνεχίζουμε τον αγώνα – με λογισμό και με όραμα.

ΠΗΓΗ