ΤΑ «ΠΕΔΙΑ ΛΙΘΙΟΥ» ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΗ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΜΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ
Γράφει η Maeve Campbell
Μετάφραση: Απολλόδωρος
Η ζήτηση για μπαταρίες ιόντων λιθίου είναι πρωτοφανής - αλλά είναι η εξόρυξη της χημικής ουσίας επιβλαβής για το περιβάλλον;
Τα πεδία εξόρυξης λιθίου στη Νότια Αμερική έχουν καταγραφεί από έναν αεροφωτογράφο σε εκπληκτική υψηλή ευκρίνεια.
Αλλά ενώ οι εικόνες μπορεί να κόβουν την ανάσα, αντιπροσωπεύουν τη σκοτεινή πλευρά του ταχέως ηλεκτρισμένου κόσμου μας.
Το λίθιο αντιπροσωπεύει μια διέξοδο από την εξάρτησή μας από την παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Ως το ελαφρύτερο γνωστό μέταλλο στον πλανήτη, χρησιμοποιείται πλέον ευρέως σε ηλεκτρικές συσκευές, από κινητά τηλέφωνα και φορητούς υπολογιστές μέχρι αυτοκίνητα και αεροσκάφη.
Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου είναι πιο γνωστές για την τροφοδοσία ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία πρόκειται να αντιπροσωπεύουν έως και το 60% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων έως το 2030. Η μπαταρία ενός Tesla Model S, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί περίπου 12 κιλά λιθίου.
Αυτές οι μπαταρίες είναι το κλειδί για την ελαφριά, επαναφορτιζόμενη ενέργεια. Όπως και να έχει, η ζήτηση για λίθιο είναι πρωτοφανής και πολλοί λένε ότι είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ωστόσο, αυτό δεν γίνεται χωρίς κόστος - η εξόρυξη του χημικού στοιχείου μπορεί να είναι επιβλαβής για το περιβάλλον.
Ο Γερμανός αεροφωτογράφος Tom Hegen ειδικεύεται στην καταγραφή των ιχνών που αφήνουμε στην επιφάνεια της γης. Το έργο του παρέχει μια επισκόπηση των τόπων όπου εξορύσσουμε, διυλίζουμε και καταναλώνουμε πόρους, με την τελευταία του σειρά να εκθέτει το "Τρίγωνο του λιθίου".
Το λίθιο αντιπροσωπεύει μια διέξοδο από την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα - είναι πιο διάσημο για την τροφοδοσία ηλεκτρικών οχημάτων.
Αυτή η πλούσια σε φυσικά κοιτάσματα περιοχή βρίσκεται εκεί όπου συναντώνται τα σύνορα της Χιλής, της Αργεντινής και της Βολιβίας. Και περίπου το ένα τέταρτο αποθηκεύεται στις αλυκές Salar de Atacama στη βόρεια Χιλή.
"Πεδία λιθίου" στις αλυκές Salar de Atacama στη βόρεια Χιλή.Tom Hegen
Ο Hegen μας μίλησε για το έργο .
"Δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς μου ασχολείται με την εξόρυξη, την επεξεργασία και τη χρήση των πόρων, άρχισα να ενδιαφέρομαι για το πώς θα ήταν η μετάβαση του τομέα της μετακίνησης προς την ηλεκτροκίνηση", αρχίζει.
"Το λίθιο είναι ένα από τα βασικά συστατικά για την κατασκευή μπαταριών (αυτοκινήτων) και ήθελα να φωτογραφίσω τα μεγαλύτερα παγκοσμίως παραδείγματα χώρων εξάτμισης λιθίου στο τρίγωνο λιθίου της Χιλής, της Βολιβίας και της Αργεντινής".
Πώς τα κατάφερε λοιπόν;
"Για να βάλω στο κάδρο τις τεράστιες επιχειρήσεις εξόρυξης, ναύλωσα ένα μικρό αεροπλάνο και πέταξα ψηλά πάνω από αυτές", εξηγεί ο Hegen.
Οι εικόνες του από το ορυχείο λιθίου Soquimich στην έρημο Atacama, το οποίο διαχειρίζεται η κορυφαία εταιρεία εξόρυξης Sociedad Química y Minera (SQM), αποτελούν μέρος του νέου του έργου, The Lithium Series I.
Γιατί τα χωράφια είναι τόσο πολύχρωμα;
Οι ζωηρές αποχρώσεις των πεδίων λιθίου, ή λιμνών, οφείλονται σε διαφορετικές συγκεντρώσεις ανθρακικού λιθίου. Τα χρώματά τους μπορεί να κυμαίνονται από ένα ρόδινο λευκό, σε ένα τιρκουάζ, έως ένα εξαιρετικά συμπυκνωμένο, καναρινί κίτρινο.
Ένα άρθρο του 2015 στο New Scientist περιέγραψε τα πεδία ως "σουρεαλιστικά τοπία όπου γεννιούνται οι μπαταρίες".
Το φωτογραφικό πρόγραμμα ειδήσεων του Tom Hegen,
The Lithium Series I- Tom Hegen
Γιατί η Εξόρυξη Λιθίου είναι Βλαβερή για το Περιβάλλον;
Κάθε είδους εξόρυξη πόρων είναι επιβλαβής για τον πλανήτη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αφαίρεση αυτών των πρώτων υλών μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση του εδάφους, έλλειψη νερού, απώλεια βιοποικιλότητας, βλάβη των λειτουργιών του οικοσυστήματος και αύξηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Όταν όμως σκεφτόμαστε την εξόρυξη, σκεφτόμαστε τα ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο. Δυστυχώς, το λίθιο εμπίπτει επίσης στην ίδια ομπρέλα, παρά το γεγονός ότι ανοίγει το δρόμο για ένα ηλεκτρικό μέλλον. Το λίθιο μπορεί να περιγραφεί ως το μη ανανεώσιμο ορυκτό που καθιστά δυνατή την ανανεώσιμη ενέργεια - συχνά προβάλλεται ως το επόμενο πετρέλαιο.
Η εξόρυξη λιθίου βλάπτει αναπόφευκτα το έδαφος και προκαλεί μόλυνση του αέρα.
Σύμφωνα με έκθεση των Φίλων της Γης (FoE), η εξόρυξη λιθίου βλάπτει αναπόφευκτα το έδαφος και προκαλεί μόλυνση του αέρα. Καθώς η ζήτηση αυξάνεται, οι επιπτώσεις της εξόρυξης "επηρεάζουν όλο και περισσότερο τις κοινότητες όπου γίνεται αυτή η επιβλαβής εξόρυξη, θέτοντας σε κίνδυνο την πρόσβασή τους στο νερό", αναφέρει η έκθεση.
Δύο εικόνες από τη σειρά Lithium του Tom Hegen I.- Tom Hegen
Οι αλυκές της Νότιας Αμερικής όπου βρίσκεται το λίθιο βρίσκονται σε άγονες περιοχές. Σε αυτά τα μέρη, η πρόσβαση στο νερό είναι ζωτικής σημασίας για τις τοπικές κοινότητες και τα μέσα διαβίωσής τους, καθώς και για την τοπική χλωρίδα και πανίδα.
Στις αλυκές Ατακάμα της Χιλής, η εξόρυξη καταναλώνει, μολύνει και εκτρέπει τους σπάνιους υδάτινους πόρους μακριά από τις τοπικές κοινότητες.
Για την παραγωγή ενός τόνου λιθίου απαιτούνται περίπου 2,2 εκατομμύρια λίτρα νερού.
Η παραγωγή λιθίου μέσω λιμνών εξάτμισης χρησιμοποιεί πολύ νερό - περίπου 21 εκατομμύρια λίτρα ημερησίως. Για την παραγωγή ενός τόνου λιθίου απαιτούνται περίπου 2,2 εκατομμύρια λίτρα νερού.
"Η εξόρυξη λιθίου έχει προκαλέσει συγκρούσεις με διάφορες κοινότητες που σχετίζονται με το νερό, όπως η κοινότητα Τοκονάο στα βόρεια της Χιλής", διευκρινίζει η έκθεση του FoE.
Το φωτογραφικό έργο του Hegen, The Lithium Series I.-Tom Hegen
Πού βρίσκονται άλλα hotspots λιθίου σε όλο τον κόσμο;
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για το λίθιο έχει δει τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα στον κόσμο να αυξάνονται σημαντικά. Υπάρχουν περίπου 80 εκατομμύρια τόνοι αναγνωρισμένων αποθεμάτων παγκοσμίως από το 2019, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ (USGS).
Μετά τη Νότια Αμερική (κυρίως τη Βολιβία, τη Χιλή και την Αργεντινή), η επόμενη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα λιθίου είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακολουθούμενη στενά από την Αυστραλία και την Κίνα.
Το 2019, οι εξαγωγές λιθίου από την Αυστραλία φέρονται να ανήλθαν σε σχεδόν 1,6 δισ. δολάρια (1,3 δισ. ευρώ).
Όπως οι ιστορικές αναμετρήσεις και οι πόλεμοι για τον χρυσό και το πετρέλαιο, έτσι και οι κυβερνήσεις αγωνίζονται για την κυριαρχία σε ορυκτά όπως το λίθιο - καθώς αυτό θα μπορούσε να τις βοηθήσει να επιτύχουν οικονομική και τεχνολογική κυριαρχία για τις επόμενες δεκαετίες.
Άλλες χώρες με μικρότερα αποθέματα είναι η Ζιμπάμπουε, η Βραζιλία και, το μοναδικό ευρωπαϊκό κράτος, η Πορτογαλία.
Η εξόρυξη λιθίου έχει γίνει ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη πρόσφατα στην Πορτογαλία, με τον δήμο Πινέλ να ετοιμάζεται τώρα να καταθέσει ασφαλιστικά μέτρα για να σταματήσει την έρευνα. Οι κάτοικοι της Πορτογαλίας διαδηλώνουν συνεχώς κατά της εξόρυξης του σπάνιου μετάλλου, επικαλούμενοι τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει δώσει το πράσινο φως για την εξόρυξη του "λευκού χρυσού" σε έξι διαφορετικές περιοχές.
Το 95% του τοπικού πληθυσμού έχει απορρίψει τα σχέδια αυτά, παρά τις υποσχέσεις της εταιρείας εξόρυξης ότι η εκμετάλλευση του μεταλλεύματος θα δημιουργήσει περίπου 800 θέσεις εργασίας για τους ντόπιους.
Θα πρέπει λοιπόν να σταματήσουμε την εξόρυξη λιθίου για μπαταρίες;
Μια παρόμοια έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2021 από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση BePe (Bienaventuradors de Pobres) εντοπίζει επίσης το νερό ως πρωταρχικό πρόβλημα για τις επιχειρήσεις εξόρυξης λιθίου.
Υποστηρίζει ότι δεν έχουν γίνει αρκετές έρευνες σχετικά με την πιθανή μόλυνση του νερού και ότι "η δραστηριότητα πρέπει να σταματήσει μέχρι να υπάρξουν μελέτες που να προσδιορίζουν αξιόπιστα το μέγεθος της ζημίας".
Ο Gleb Yushin, καθηγητής στη Σχολή Υλικών και Μηχανικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια στις ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι πρέπει να αναπτυχθεί νέα τεχνολογία μπαταριών με τη χρήση πιο κοινών, φιλικών προς το περιβάλλον υλικών. Η εργασία του δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, μαζί με τους συν-συγγραφείς του, μεταξύ των οποίων και ο Kostiantyn Turcheniuk.
Καθώς τα αποθέματα λιθίου και κοβαλτίου δεν θα καλύψουν τη μελλοντική ζήτηση, προτείνεται να δοθεί έμφαση στον σίδηρο και το πυρίτιο.
Ερευνητές όπως ο Yushin εργάζονται πάνω σε νέες εναλλακτικές λύσεις μπαταριών που θα αντικαταστήσουν το λίθιο και το κοβάλτιο (ένα άλλο επιβλαβές μέταλλο) με λιγότερο τοξικά και πιο εύκολα προσβάσιμα υλικά. Καθώς τα αποθέματα λιθίου και κοβαλτίου δεν θα καλύψουν τη μελλοντική ζήτηση, προτείνεται να επικεντρωθούν στον σίδηρο και το πυρίτιο.
Σε αντίθεση με τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, οι μπαταρίες ροής σιδήρου είναι επίσης φθηνότερες στην κατασκευή, δήλωσε πρόσφατα στο Bloomberg ο βετεράνος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Rich Hossfeld, σε άρθρο με τίτλο "Iron battery breakthrough could eat lithium's lunch".
"Καλούμε τους επιστήμονες υλικών, τους μηχανικούς και τους φορείς χρηματοδότησης να δώσουν προτεραιότητα στην έρευνα και την ανάπτυξη ηλεκτροδίων που βασίζονται σε άφθονα στοιχεία", υποστηρίζει ο Yushin.
"Διαφορετικά, η εξάπλωση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα καθυστερήσει μέσα σε μια δεκαετία".
ΠΗΓΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
In pictures: South America's 'lithium fields' reveal the dark side of our electric future | Euronews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου