ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ ΑΝ ΥΠΗΡΧΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΤΑΝ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ;
Στο σταυροδρόμι ανάμεσα στην ψηφιακή πίεση και την ανθρώπινη ηρεμία. Εκεί γεννιέται η ‘Χώρα της Επιλογής’
Τι θα γινόταν αν υπήρχε μια χώρα στην οποία η τεχνολογία ήταν προαιρετική;
(Ή αλλιώς: πώς θα ήταν η Ελλάδα αν τελειοποιούσε ταυτόχρονα τον ψηφιακό κόσμο και τον ανθρώπινο κόσμο της φυσικής εξυπηρέτησης — ένα υβριδικό μοντέλο που καμία χώρα δεν έχει ακόμη καταφέρει)
Πολλοί συμπολίτες μας — κυρίως μεγαλύτερων ηλικιών — δεν εκπαιδεύτηκαν ποτέ για να ζήσουν στον σημερινό ψηφιακό λαβύρινθο.
Ίσως γι’ αυτό τόσοι πολλοί ονειρεύονται μια ανάσα από τον καταιγισμό κωδικών, εφαρμογών, portals, QR codes, chatbots, ατελείωτων online ουρών και αδιάκοπων updates.
Κι όμως…
Τι θα γινόταν αν αυτή η ανάσα δεν ήταν φαντασία;
«Γιατί η ψηφιακή ανισότητα στην Ελλάδα μεγαλώνει, όσο η τεχνολογία γίνεται υποχρεωτική για όλους.»
Τι θα γινόταν αν μπορούσε να υπάρξει εδώ — στην Ελλάδα;
Αν διαβάζεις αυτό το κείμενο, είναι πιθανό να έχεις κουραστεί από το ατελείωτο scrolling, τα log-in, τα online ραντεβού, τα self-service portals, τα «παρακαλώ ανεβάστε το PDF» και τα «συμπληρώστε όλα τα πεδία».
Και ίσως νιώθεις εγκλωβισμένος/η, γιατί… δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
Για να είμαστε ειλικρινείς:
Η καθημερινότητά μας έχει γίνει ένας αδιάκοπος ψηφιακός μαραθώνιος:
κωδικοί 🔑, ειδοποιήσεις 🔔, εφαρμογές 📱, uploads, downloads, portals, γκλίτς, updates — και ξανά από την αρχή.
Και το χειρότερο;
Δεν είναι επιλογή.
Είναι απαραίτητο.
Ας αλλάξουμε, λοιπόν, το ερώτημα:
Τι θα γινόταν αν η Ελλάδα γινόταν μια “Χώρα της Επιλογής”;
Καλώς ήρθες στη «Χώρα της Επιλογής» — μια Ελλάδα φτιαγμένη για ανθρώπους, όχι για υποχρεώσεις
Σε αυτήν την Ελλάδα, η τεχνολογία υπάρχει — λειτουργεί, είναι εξελιγμένη, γρήγορη, αποδοτική.
(Και ευτυχώς, το κράτος έχει κάνει εξαιρετική δουλειά σε αυτόν τον τομέα.)
Αλλά δεν υποχρεώνει κανέναν.
Όποιος θέλει, μπορεί να:
• κλείσει ραντεβού διά ζώσης, χωρίς app
• πάει στην τράπεζα χωρίς ραντεβού
• πάρει βεβαιώσεις, συντάξεις, έγγραφα χωρίς PDF και login
• μιλήσει με άνθρωπο — όχι με chatbot ούτε αποκλειστικά μέσω email
(Υ.Γ. Πραγματικά τώρα: έχει αναλογιστεί η κυβέρνηση ότι από τότε που πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι μιλούν με τους πολίτες μόνο online, κάποια «παραμάγαζα» έχουν αρχίσει να πουλάνε πρόσβαση σε απευθείας εξυπηρέτηση; Αν αυτός ήταν τρόπος να μειωθεί η διαφθορά… ε, συγγνώμη — δεν νομιζω να το πέτυχε.)
• διαχειριστεί λογαριασμούς εξωτερικού, συντάξεις άλλων χωρών, μεταβιβάσεις — μέσω πραγματικών υπαλλήλων, όχι μόνο digital καναλιών.
Και όσοι αγαπούν την τεχνολογία, να έχουν τα πάντα ψηφιακά — αλλά όχι αποκλειστικά.
🔸 Ένα αληθινό παράδειγμα (που αξίζει να μας ανησυχήσει)
Μια Γαλλίδα που έγινε φορολογική κάτοικος Ελλάδας, έπρεπε — όπως ορίζει η ευρωπαϊκή διαδικασία — να αιτηθεί τη σύνταξή της μέσω των ελληνικών υπηρεσιών.
Παρότι δεν είχε δουλέψει ποτέ εδώ.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες, όμως, επικοινωνώντας αποκλειστικά με email, καθυστέρησαν περίπου έναν χρόνο να διαβιβάσουν τα έγγραφα στη Γαλλία.
Και επειδή πολλές χώρες ανοίγουν τον φάκελο μόνο όταν λάβουν το διαβιβαστικό, η γυναίκα αυτή έχασε έναν ολόκληρο χρόνο σύνταξης — χρήματα που δεν θα πάρει ποτέ πίσω.
Και όλα αυτά… επειδή δεν υπήρχε άνθρωπος να μιλήσει.
Αν θέλουμε η Ελλάδα να γίνει «η Florida της Ευρώπης», αυτά δεν πρέπει να συμβαίνουν.
Κι όμως, θα μπορούσε να είναι η καλύτερη χώρα για τέτοιους ανθρώπους.
Γιατί μια τέτοια χώρα είναι σημαντική για την Ελλάδα σήμερα
Η ψηφιοποίηση στην Ελλάδα προχώρησε πολύ γρήγορα, ειδικά:
• στο δημόσιο
• στις τράπεζες
• στις συντάξεις
• στην υγεία
• στην επικοινωνία με το κράτος
Αλλά…
Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο γερασμένες χώρες της Ευρώπης.
• Πάνω από 22–23% του πληθυσμού είναι άνω των 65.
• Ο μέσος όρος ηλικίας είναι 46.8 έτη.
Αυτό σημαίνει ότι εκατοντάδες χιλιάδες — ίσως και εκατομμύρια — άνθρωποι νιώθουν «εκτός παιχνιδιού».
Το κράτος, θέλοντας ή μη, τους οδηγεί σε αυτό που ονομάζω:
ψηφιακή απελπισία
(η πλήρης εξάρτηση από παιδιά, εγγόνια, φίλους ή απόλυτη απομόνωση)
Και αυτή είναι η πραγματική ψηφιακή ανισότητα.
«Στην Ελλάδα, αυτή η κατάσταση μετατρέπεται συχνά σε τεχνολογική εξουθένωση στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, που καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον που δεν σχεδιάστηκε γι’ αυτούς.»
Ο φόρος που πληρώνουν οι μεγαλύτεροι δεν είναι τεχνολογικός — είναι ανθρώπινος
Η ψηφιακή ζωή προσφέρει ταχύτητα και άνεση.
Αλλά ταυτόχρονα:
• προκαλεί άγχος
• δημιουργεί ντροπή («δεν ξέρω»)
• ενισχύει την εξάρτηση
• αφήνει ανθρώπους πίσω
• υπονομεύει την αξιοπρέπεια
Για πολλούς, η τεχνολογία δεν είναι εργαλείο.
Είναι εμπόδιο.
Κι όμως, η καθημερινότητα έγινε σχεδόν υποχρεωτικά ψηφιακή.
Αυτός είναι ο αόρατος φόρος της τεχνολογίας — και οι μεγαλύτεροι τον πληρώνουν ακριβότερα.
Η “Χώρα της Επιλογής” δεν απορρίπτει την τεχνολογία — αποκαθιστά την αξιοπρέπεια
Η τεχνολογία είναι φανταστική όταν την επιλέγεις.
Γίνεται βάρος όταν την υποχρεώνεσαι.
Αν η Ελλάδα μεταμορφωθεί σε μια τέτοια χώρα:
✔ Όλοι — νέοι, μεσήλικες, ηλικιωμένοι — αποκτούν πραγματική επιλογή.
Γιατί όλοι ξέρουμε ότι μια δουλειά που υπό κανονικές συνθήκες γίνεται σε 5 λεπτά online,
μπορεί να γίνει σε 5 ώρες — ή να μη γίνει καθόλου — αν υπάρξει ένα γκλίτς στο σύστημα.
Και κάποιοι δεν θέλουν να πάρουν αυτό το ρίσκο, ακόμη κι αν είναι τεχνολογικοί μάγοι.
Ναι — ένα digital glitch μπορεί να προκαλέσει μετατραυματικό άγχος τεχνολογίας.
Το ξέρω αυτό από πρώτο χέρι…
✔ Το κράτος δεν σπρώχνει τους μεγαλύτερους σε εξάρτηση από τους νεότερους.
✔ Οι δημόσιες υπηρεσίες και οι τράπεζες αφήνουν πίσω τη λογική “μόνο digital”.
Και επιτέλους αναγνωρίζουν το αυτονόητο:
Οι Έλληνες φορολογούμενοι έσωσαν τις τράπεζες από τη χρεοκοπία.
Το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν οι τράπεζες είναι να εξυπηρετούν τους πολίτες χωρίς ραντεβού.
Και όχι να δημιουργούν μια τάση όπου:
«Κάποιες συναλλαγές γίνονται μόνο μέχρι τις 11:00.»
«Για κατάθεση, πηγαίνετε στο μηχάνημα.»
Δεν θέλω να πάω στο μηχάνημα.
Και — ας το πούμε καθαρά —
δεν είναι υποχρέωσή μου.
**Πώς υλοποιείται αυτό;
Πρόταση για ένα πραγματικό πανελλαδικό κίνημα:
«Ελλάδα – Χώρα της Επιλογής»**
«Η πρόταση της ‘Χώρας της Επιλογής’ είναι μια από τις πρώτες ολοκληρωμένες λύσεις για την ψηφιοποίηση χωρίς αποκλεισμούς στη χώρα μας.»Νέα ειδικότητα: Digital Doctor (Ψηφιακός Σύμβουλος – Digital Doctor). Ας του δώσουμε το όνομα Ελελεύ!
Σημείωση: Το “ελελευ” (ή ελελεύ) είναι μια κραυγή ή ιαχή, συνήθως πολεμική, που χρησιμοποιούνταν για να υψωθεί η φωνή ή να εκφραστεί θάρρος και ενθουσιασμός. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα ελεώ που σημαίνει “λυτρώνομαι, απελευθερώνω” και την αντίστοιχη κραυγή ελελευσί, που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα. Χρησιμοποιούνταν από στρατιώτες για να σηκώσουν το ηθικό τους και να τρομοκρατήσουν τον εχθρό.
Ένα νέο πανεπιστημιακό πρόγραμμα που εκπαιδεύει ανθρώπους να:
• βοηθούν πολίτες κάθε ηλικίας
• εξηγούν τεχνολογία χωρίς φόβο
• λύνουν προβλήματα
• επικοινωνούν με bots αντί για τον πολίτη
• έχουν βασικές γνώσεις ψυχολογίας
Οι Ελελεύ πρέπει να μπορούν να:
• εντοπίζουν σημάδια ψηφιακής εξουθένωσης
• βοηθάνε σε σχέση με το doom scrolling
• προλαμβάνουν ψηφιακή εξάρτηση
• υποστηρίζουν ανθρώπους με «ψηφιακό τραύμα»
• βοηθούν όσους δεν μπορούν ούτε θα μπορέσουν ποτέ να γίνουν ψηφιακά ικανοί λόγω ηλικίας ή γνωστικών δυσκολιών
Ουσιαστικά, γίνεται:
ο προσωπικός ψηφιακός σύμβουλος και ψυχο-υποστηρικτής κάθε πολίτη
Ένας άνθρωπος που ανατίθεται σε σένα, που γνωρίζει το ιστορικό σου, τα επίπεδα άγχους σου και τις ανάγκες σου.
2. Τα ΚΕΠ ως η τελευταία σανίδα σωτηρίας
Τα ΚΕΠ είναι ο μόνος θεσμός που ακόμη λειτουργεί χωρίς να απαιτεί ψηφιακές δεξιότητες.
Πρέπει να ενισχυθούν:
• υπάλληλοι με σπουδές Digital Doctor
• rotation ΚΕΠ σε χωριά χωρίς μόνιμο ΚΕΠ
• υποστήριξη και για διασυνοριακές συναλλαγές
• ο Digital Doctor να μιλά με τα bots αντί για τον πολίτη
Γιατί;
Πληρώνουμε φόρους. Και αυτή είναι μια υπηρεσία που θα πρέπει να προσφέρει κάθε χώρα.
3. Ειδικά branches για συναλλαγές με το εξωτερικό
• λογαριασμοί
• συντάξεις
• επαληθεύσεις
• transfers
• αγορές
• έγγραφα
Να γίνονται και ψηφιακά και με φυσική παρουσία.
4. Εθνική καμπάνια “Ελλάδα – Χώρα της Επιλογής”
Συμμαχία με:
• ενώσεις ηλικιωμένων
• ομάδες πολιτών
• οργανώσεις συνταξιούχων
• digital nomads
• μετανάστες
• freelancers
• όλους όσους πιστεύουν ότι η επιλογή είναι δικαίωμα
Αφήγημα: Μια Ελλάδα που μπορεί να γίνει παράδεισος — πραγματικά
Η Ελλάδα έχει ό,τι χρειάζεται:
• φυσική ομορφιά
• κλίμα
• ταχύτατο internet
• ασφαλές περιβάλλον
• ανθρώπινη ζεστασιά
• μεγάλη εμπειρία ζωής
• γερασμένο αλλά σοφό πληθυσμό
Αν γίνει «Χώρα της Επιλογής», θα είναι:
• παράδεισος για συνταξιούχους που δεν θέλουν να παλεύουν με apps
• ασφαλές λιμάνι για digital nomads που θέλουν ανθρώπινη υποστήριξη
• χώρα που σέβεται και δεν ντροπιάζει όσους έχουν «ψηφιακή απροϊστορία»
Μια χώρα που δεν αφήνει πίσω κανέναν.
Προσωπικά, έχω σπαταλήσει τις δικές μου «10.000 ώρες» για να μάθω τον ψηφιακό κόσμο.
Τον έμαθα καλά — ίσως πολύ καλά.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θέλω να κάνω τα πάντα ψηφιακά.
Ο άνθρωπος χρειάζεται και αποτοξίνωση.
Κι όμως, επειδή εγώ έκανα το λάθος να εκπαιδευτώ, βρέθηκα εγκλωβισμένη σε έναν ρόλο που δεν επέλεξα:
να εξυπηρετώ όλους τους μεγαλύτερους γύρω μου κάθε φορά που “το σύστημα δεν συνεργάζεται”.
Γιατί έτσι είναι η τεχνολογία στην Ελλάδα:
αν ξέρεις να σφουγγαρίζεις, νομίζουν ότι θα σφουγγαρίσεις όλα τα διαμερίσματα της γειτονιάς.
Κι αν ξέρεις από ψηφιακά…
τότε θεωρούν δεδομένο ότι είναι «εύκολο» να κάνεις για εκείνους ό,τι τους τρομάζει.
Αλλά δεν είναι εύκολο.
Είναι κουραστικό.
Είναι αγχωτικό.
Θέλει υπομονή, νεύρα από ατσάλι — και, κανονικά,
(μαμά μου και αγαπημένε μου σύζυγε ❣️)
θα έπρεπε κάποιος να πληρώνεται αδρά γι’ αυτό.
Αυτή ήταν και η σπίθα για το άρθρο.
Αυτό που με “έσπρωξε” να γράψω για μια Ελλάδα που θα μπορούσε να γίνει «Χώρα της Επιλογής».
Γιατί αν μια μέρα τα καταφέρουμε,
αν η Ελλάδα γίνει πράγματι μια χώρα όπου η τεχνολογία είναι επιλογή και όχι υποχρέωση,
τότε θα είναι και χάρη σε όλους εκείνους που έτρεχαν σε εμάς κάθε φορά που η ψηφιοποίηση ξέφευγε από τον έλεγχο.
Και — ας είμαστε ειλικρινείς —
χάρη και σε εμάς,
τους ανθρώπους που κάποτε μιλούσαμε με μηχανήματα δέκα ώρες την ημέρα
και επιβιώσαμε για να το διηγηθούμε.
Αν θέλουμε μια Ελλάδα που να υπηρετεί όλους τους πολίτες, πρέπει να ξαναορίσουμε τη σχέση μας με την τεχνολογία — με επιλογή, όχι υποχρέωση.
Ελπίζω να είμαστε η πρώτη χώρα που θα το κάνει, γιατί σίγουρα θα γίνει κάτι τέτοιο στο μέλλον.
Το παρόν κείμενο γράφτηκε σε συνεργασία με Τεχνητή Νοημοσύνη AI-assisted article
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου